زنجیره‌های تکمیلی فولاد در آستانه تعطیلی

«خیلی به شعارهای مسوولان دولت سیزدهم در مورد حمایت از تولید اطمینان نکنید»؛ این هشدار را گروهی از تولیدکنندگان باسابقه در کشور اعلام می‌کنند که این روزها به دلیل سیاستگذاری‌های نسنجیده تحت فشار هستند. حمایت از تولید داخلی و رفع موانع آن در راستای اشتغالزایی در کشور موضوع مهمی است که تمامی مسوولان از تمرکز ویژه مقام معظم رهبری بر آن اطلاع دارند اما متاسفانه شواهد گویای این است که با وجود آگاهی مسوولان از جایگاه مهم تولید، هر روز سیاست‌های من‌در‌آوردی و جدید در ارتباط با این حوزه در دستور کار قرار می‌گیرد که خود به تنهایی می‌تواند تعداد زیادی از کارخانه‌های تولیدی در کشور را تعطیل کند.
از جمله این سیاست‌ها می‌توان به تعرفه‌های تعیین‌شده از سوی وزارت صمت برای واردات ورق‌های فولادی اشاره کرد که موجب تعجب و سرگشتگی بسیاری از فعالان حوزه تولید شده است. براساس این تصمیمات، تعرفه و حقوق ورودی ورق‌های نورد سرد و فول‌هارد که مواد اولیه ورق گالوانیزه محسوب می‌شوند، ۴ درصد در نظر گرفته شده است. در این میان همچنین تعرفه و حقوق ورودی ورق گالوانیزه که محصول واسطه‌ای بسیاری از صنایع تلقی می‌شود و ورق‌های رنگی هم با کاهش تعرفه از ۲۶ درصد به ۵ درصد تقلیل یافته است. بر این اساس و در نتیجه اقدام حیرت‌انگیز وزارت صمت شاهد این هستیم که در حال حاضر حقوق ورودی محصول نهایی با مواد اولیه یکسان شده است. بنابراین افزایش واردات و تضعیف شدید تولید داخلی در این حوزه اتفاقاتی خواهند بود که حتی افراد ناآشنا با این حوزه نیز می‌توانند از وقوع حتمی آنها خبر دهند.
اما تحلیل کارشناسان و تولیدکنندگان فولاد در این باره چیست؟ براساس آنچه فعالان این حوزه اعلام می‌کنند، بعید به نظر می‌رسد که مسوولان مربوطه از سر ناآگاهی و یا ندانم کاری نسبت به اخذ چنین تصمیماتی اقدام کرده باشند. بلکه به نظر می‌رسد در پس این تصمیمات ضدتولید، رانتی نهفته باشد. این در حالی است که انتظار می‌رود وزارت صمت و مسوولان دیگر ارگان‌ها اگر واقعا دغدغه حمایت از تولید را دارند، نسبت به ایجاد تناسب منطقی بین حقوق ورودی مواد اولیه و محصول نهایی به صورت پلکانی اقدام کنند تا این مشکل رفع شود.
در همین خصوص بهمن احمدی که مدیرعامل یکی از کارخانه‌های فعال و مهم فولادی در زمینه تولید ورق‌های رنگی و فرم‌دهی فلزات در استان مازندران است،  اعلام کرد که مسوولان وزارت صمت در ارتباط با تعیین تعرفه‌ها در این حوزه تصمیمی عجیب گرفتند که باعث نشاط بسیاری از تولیدکننده‌های این محصولات در کشورهای دیگر شده که البته در این باره به مسوولان کشور ما ایرادی نمی‌گیرند، چراکه منافع آنها نیز در چنین تصمیماتی نهفته است و می‌توانند با بهره‌مندی از این خودتحریمی‌های داخلی در ایران، اجناس بی‌کیفیت خود را به ما عرضه کنند.

شائبه رانت ویژه با سیاست ضدتولید

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ، احمدی با بیان اینکه خیلی به شعارهایی که در ارتباط با حمایت از تولید و یا افزایش میزان تولید داده می‌شود نمی‌توان اطمینان کرد، افزود: به نظر می‌رسد بخش زیادی از این ادعاها آمارسازی است. اگر واقعا به نقل از مسوولان وزارت صمت کارخانه‌های داخلی فولاد به خصوص در بخش ورق می‌توانند بیشتر از تقاضای داخل کشور تولید کنند، چرا چنین سیاست‌های ضدتولیدی را در دستور کار قرار می‌دهند که شائبه رانت برای عده‌ای خاص به وجود بیاید.
مدیرعامل کارخانه گروه صنعتی فولاد بهمن گفت: کاری که دولتمردان انجام دادند این است که تعرفه مواد اولیه با تعرفه محصول که در فرآیندهای چند مرحله‌ای تکمیل می‌شود را با هم برابر کردند در حالی که در تمام دنیا به صورت پلکانی از مواد اولیه تا محصول نهایی در هر مرحله از زنجیره تکمیلی افزایش می‌یابد نه اینکه برابر باشد.
وی ادامه داد: این در حالی است که سیاستگذاران چینی و روسی قیمت‌ها را پایین آورده‌اند و جایزه و مشوق‌های ۱۲ تا ۱۹ درصدی برای صادرات تولیدکنندگان خود در نظر گرفته‌اند تا قدرت رقابت آنها را در بازارهای جهانی افزایش یابد.
احمدی اظهار کرد: اما در کشور ما این سیاست به گونه‌ای اخذ شده است که تنها منفعت دلالان را به دنبال دارد و تولیدکنندگان زیادی را از ادامه کار ساقط خواهد کرد. در واقع این تصمیم به زودی بسیاری از بخش‌های زنجیره تکمیلی را به تعطیلی خواهد کشانید.

نگاه غیر‌قابل درک یا احتمالا منفعت‌طلبانه !

این تولیدکننده افزود: البته حدود ۴ هفته پیش در حضور وزیر صمت موضوع طرح و ایشان در ستاد تسهیل استان مازندران دستور اصلاح را مصوب کردند ولی متاسفانه مسوولان مربوطه در وزارت صمت که باید مصوبات ستاد تسهیل و رفع موانع تولید را اجرا کنند و ترتیب اثر دهند، احتمالا نگاه خود را کارشناسانه‌تر دانسته و حتی تصمیمات اخذ شده در این ستاد و وزیر را هم غیرکارشناسانه می‌دانند.
احمدی اظهار کرد: بیشتر از ۶ ماه است که تعرفه گمرکی برای ورود ورق‌های گرم، سرد، گالوانیزه و ورق رنگی را پایین آورده‌اند بدون توجه به اینکه با همسان‌سازی تعرفه ورودی مواد اولیه و محصول نهایی، چه بلایی بر سر زنجیره تولید تا تکمیل محصول نهایی خواهد آورد.
وی با بیان اینکه با این تصمیم نه تنها انگیزه‌ای برای تولیدکننده باقی نمی‌گذارد، بلکه با توجه به اینکه واردکنندگان قدرت مانور بیشتری در انتخاب کیفیت پایین در نتیجه کاهش قیمت‌های فروش خود دارند و هزینه‌های قابل توجه تولیدکنندگان را نیز به دوش نمی‌کشند، با شرایط اقتصادی کنونی مصرف‌کننده نیز توانی برای خرید محصول تولیدی حتی با کیفیت استاندارد در داخل کشور نخواهد داشت.
مدیرعامل کارخانه گروه صنعتی فولاد بهمن با بیان اینکه نه‌تنها به تقاضاهای ما بلکه به نامه‌هایی که از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران به وزارتخانه نوشته شده است، هیچ‌گونه ترتیب اثری داده نشد.

شبهه بهره‌مندی برخی واردکنندگان از رانت اطلاعاتی

احمدی با اشاره به اینکه حتی در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید نیز این موضوع مصوب شد که تعرفه‌های گمرکی به صورت پلکانی باید افزایش پیدا کند، گفت: به عنوان مثال اگر تعرفه ورودی ورق گرم ۵ درصد است، باید تعرفه برای ورق نورد سرد ۷ درصد، ورق اسیدشویی ۹ درصد، ورق گالوانیزه ۱۱ درصد و ورق رنگی ۱۳ درصد باشد تا برای تولیدکننده‌ای که با هزار زحمت می‌خواهد ماده خام و یا نیمه‌خام را به محصول نهایی تبدیل کند، انگیزه ایجاد شود.
وی همچنین با بیان اینکه خرید ورق از چین زمان زیادی را می‌طلبد و دست‌کم بین ۴۵ روز تا دو ماه طول می‌کشد تا بار از بنادر چین به بنادر ایران برسد، افزود: این در حالی است که درست ۲۵ روز بعد از اینکه این بخشنامه ابلاغ شد، بار واردکنندگان در بنادر کشور بود که ناشی از یک اتفاق به نظر نمی‌رسد. در واقع به نظر می‌رسد که این افراد حداقل دو ماه زودتر از ابلاغ بخشنامه، از تصمیمات وزارتخانه در این رابطه خبردار شده بودند.
مدیرعامل کارخانه گروه صنعتی فولاد بهمن بیان کرد: البته نمی‌توانیم این موضوعات را ثابت کنیم و از لحاظ قانونی نیز قدرت پیگیری نداریم.
احمدی گفت: نکته تاسف‌آور این است که برخی از تولیدکنندگان برای واردات قطعات و ماشین‌آلات مورد نیاز خود به بهانه‌های واهی که از سوی دستگاه‌های بالادستی ایجاد می‌شود، ماه‌ها اسیر تخصیص و تامین ارز و ثبت سفارش و مستندسازی می‌شوند ولی واردکننده محصول نهایی از چنین سختگیری‌هایی وجود ندارد. به عنوان مثال بنده در یک مقطعی برای ورود ماشین‌آلات خطوط تولید خود بودم، بیش از ۹ ماه پیگیر ترخیص این ماشین‌آلات از بنادر کشور بوده‌ام.

تولیدکنندگان را با این‌گونه بخشنامه‌ها تحت فشار نگذارید

احمدی با بیان اینکه مسوولان وزارت صمت باید اعلام کنند که پایه و اساس این تصمیم‌گیری آنها چه بوده است، گفت: مگر نمی‌گویید تولید داخلی بیش از حد نیاز است و صادرات ما افزایش پیدا کرده است؟ پس چرا تولیدکنندگان را با این‌گونه بخشنامه‌ها تحت فشار می‌گذارند؟
وی با بیان اینکه در هیچ کجای جهان چنین تصمیماتی بر علیه بخش تولید اخذ نمی‌شود، افزود: این در حالی است که این روزها کشور شرایط اقتصادی خوبی ندارد و تولیدکنندگان نیز با انواع و اقسام مشکلات از جمله کمبود منابع مالی روبه‌رو هستند. بنابراین دولت نباید در این شرایط، بار مضاعفی بر دوش تولیدکنندگان قرار دهد و موجب توقف فعالیت آنها در بخش‌های مولد شود.
این تولیدکننده همچنین در نهایت اظهار کرد: ورق رنگی شرکت فولاد بهمن با ۳۵ میکرون رنگ که ۱۰ سال ضمانت ماندگاری دارد با ورق رنگی وارد شده از کشور چین با ۱۵ میکرون رنگ که ۳ سال دیگر شروع به زنگ زدن می‌کند، از نظر ظاهری چندان تفاوتی ندارد که مصرف‌کننده متوجه آن بشود. چون مصرف‌کننده ابزار آزمایشگاهی ندارد لذا ظاهر و قیمت ملاک قرارگرفته که در نهایت این مصرف‌کننده است که متضرر می‌شود و در حقیقت منابع ملی هست که از بین می‌رود.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع