راهکارهای استیفای حقابه هیرمند از افغانستان

سلام و درود بر شما جناب دکتر رحمت نیا عزیز و بزرگوار

اقتصاددان: پیرو گفتگوی تلفنی، متاسفانه مطالبی که در باره راهکارهای استیفای حقابه هیرمند نوشته بودم رو پیدا نکردم، اینک اجمالی از این راهکارها به شرح ذیل تقدیم میگردد:
۱- پیگیری دیپلماتیک قضیه با جد و جهد با کشور افغانستان با توجه به قرارداد فی مابین ۱۳۵۱ در خصوص حقابه سیستان از هیرمند و کنوانسیون رامسر ۱۳۴۹ در خصوص حقابه تالاب ها از جمله تالاب هامون.
۲- پیگیری از طریق مجامع بین المللی مسئول در امور حقوق کشورهای مستقر در حوضه سفلی رودخانه های مرزی و همچنین مجامع مسئول در خصوص حقابه تالاب هایی بین المللی از رودخانه های موجود در کشورهای بالادست.
۳- بهره گیری از ظرفیت و نفوذ دهها طایفه و‌ اقوام وابسته در دو سوی مرز که بعضا نفوذ زیادی هم بر روی حاکمان ولایت ها و دولت مرکزی افغانستان داشته و دارند.
۴- بهره گیری از ظرفیت دهها گروه جهادی که از زمان حمله شوروی ها تا کنون از حمایت و همراهی جمهوری اسلامی برخوردار بوده و‌کماکان پیوند عمیقی با ایران داشته و دارند و در لایه های مختلف سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی افغانستان نیز ذینفوذ میباشند.
۵- بهره گیری موثر از موقعییت ویژه ای که مسیر ترانزیتی و تجاری چابهار- میلک زابل و مرز ماهیرود در بیرجند، دوغارون در تایباد و غیره برای افغانستان محاط در خشکی و مسئله دار با پاکستان، بوجود آورده و عملا بخش عمده ای از رگ حیات اقتصادی افغانستان را به ایران گره زده، که با گسترش هر چه بیشتر زیرساخت ها و بخصوص راه آهن در این مسیرها، وابستگی افغانستان و کشورهای هند و چین در تجارت با افغانستان از این مسیرها بیشتر هم خواهد شد و لاجرم برای حفظ منافع خود هم‌ که شده افغانستان حقابه رو خودخواسته و با طوع و رغبت تامین خواهد کرد.
۶- ترغیب افغانستان و فراهم کردن زمینه همکاری مشترک در آمایش رودخانه هیرمند از مبدأ تا مصب آن، بمنظور بهره برداری بهینه از آب این رودخانه و بخصوص خاک های آبرفتی آن که طی میلیون ها سال با پیشروی و پسروی رودخانه در دو طرف آن و در دشت های متصل به آن شکل گرفته میتواند هم اقتصاد کشاورزی افغانستان و هم نیاز آبی و فعالیت های اقتصادی وابسته به آب هیرمند در سیستان را برای همیشه تضمین نماید.
۷- اگر احیانا راهکارهای فوق الذکر به نتیجه مطلوب نرسید، با زمینه سازی فرهنگی و اجتماعی در دو سوی مرز، میتوان با استفاده از قوه قهریه و توان هژمونیک جمهوری اسلامی در منطقه، به راحتی مشکل را یک بار برای همیشه حل نمود.
۸- البته در کنار این راهکارها، در کوتاه مدت میبایست ۲ اقدام ذیل همزمان صورت پذیرد:
الف- بایستی به تامین آب در سطح محدود جهت تامین بخشی از نیاز شرب با پی جویی و گسترش چاههای ژرف پس از اطمینان از ژرف بودن آنها اقدام کرد.
ب- تامین آب باقیمانده نیاز شرب و بخشی از نیاز صنایع را بایستی از طریق خط شیرین سازی آب دریای عمان برای کل سیستان و بلوچستان مد نظر قرارداد و اقدام عملی در این خصوص تسریع و تصریح گردد.

/پ