مسیر توسعه کلان کشور از روستاها میگذرد

در کشورهای توسعه یافته جهان ،توسعه پایدار روستایی از مهمترین اهداف در مسیر توسعه یافتگی محسوب میشود و با استفاده از پتانسیل و توانمندی روستایی و تمرکز بر ایجاد زیرساخت مناسب فاصله خود را با کشورهای توسعه نیافته متمایز می نمایند.

متاسفانه در کشور ایران با رشد صنعت و فناوری ،فاصله جامعه شهر نشین و روستایی نمایان تر شده و به مقوله توسعه روستایی به عنوان عامل اصلی در بهبود شرایط زندگی قشر روستا نشین کمتر توجّه شده است.

با استناد به برنامه ۵ساله ششم توسعه در کشور و اشاره به ماده ۲۷ این قانون در جهت توسعه اقتصادی و اشتغال زایی روستایی هنوز نتوانسته ایم به اهداف مدّ نظر در توسعه کلان کشور دست یابیم .
از علل مهم عدم تَحقّق این چشم انداز توجّه یک سویه به توسعه کشاورزی در روستاها و عدم تمرکز لازم بر توسعه بخشهای مهّم دیگری همچون توسعه صنعتی،خدماتی ، گردشگری و غیره میباشد.
نکته ضروری برای مسئولان اِهتمام به این نکته است که توسعه کشاورزی در روستاها الزاماً به توسعه پایدار روستایی مُنتج نمیشود زیرا بر اثر افزایش بهره وری در کشاورزی و با توسعه ماشین آلات کشاورزی اولاً نیاز به نیروی انسانی کمتر خواهد شد و ثانیاً همه ساکنان روستایی ،کشاورز نیستند و توسعه آن عواید اقتصادی را بصورت عادلانه توزیع نمیکند.

با پیگیری اهداف توسعه ای و برنامه ریزی منطقه ای و تقویت معیشتی روستائیان و دستیابی به اقتصاد صادرات محور در زمینه های کشاورزی و تبدیلی ،صنایع دستی و همچنین بوم گردی و جذب گردش گر در کنار پشتیبانی متناسب و سرمایه گذاری نهادهای حمایتی، میتوان به رشد و اعتلای جامعه روستایی پرداخت و به اهداف توسعه کشور در زمینه های مختلف و تثبیت مهاجرت معکوس جمعیتی رسید.
در این راستا و با تمرکز بر تنگناها و اِتکاء به توانمندی ها و مزیّت ها و هدف گذاری و یکپارچه سازی اولویت های سرمایه گذاری و استفاده از همه ظرفیتهای موجود و تکیه بر تکمیل زنجیره ارزش و تولید با مشارکت بخش خصوصی میتوان اقتصاد روستایی را تقوّیت و به نتایج مطلوب این طرح دست یافت .
لذا از دولت و مجلس محترم تقاضا دارم با عنایت بر متدولوژی برنامه ریزی روستایی (سند پیشنهادی بنده )و رویکرد پایین به بالای در تدوین برنامه هفتم توسعه ،مسیر را برای تقویت و نهادینه کردن مشارکت بخش خصوصی و تعاونی های مردمی در جهت توسعه اقتصادی روستاها هموار نموده و با توزیع اعتبارات و اختصاص ردیفهای بودجه ای کافی، مسیر را برای توسعه بخشهای حائز اهمیّت روستایی در نظر بگیرند و قدمهای واقعی در جهت رسیدن به جهش تولید را دنبال نمایند.

قطعاً با رسیدن به این دستاورد در سالهای پایانی برنامه توسعه ششم و اِتخاذ رویکردهای متناسب اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و ایجاد زیرساختهای خدماتی، آموزشی ، درمانی،ارتباطی و…در برنامه توسعه هفتم و مزیّت ایجاد مشاغل غیر زراعی و فعالیت های درآمدزا در کنار کشاورزی پایدار مسیر را برای ایجاد تحولی بزرگ در توسعه یافتگی کشور فراهم خواهیم ساخت.

نویسنده : دکتر سهراب بختیار