معنای افت نرخ فرونشست زمین در کشور

در حالی که به نظر می‌رسد، «افت نرخ فرونشست زمین در برخی مناطق کشور» خبری مثبت باشد، اما رییس سازمان نقشه‌برداری کشور، احتمال می‌دهد، « علت این کاهش رسیدن پهنه فرونشست به سطح سخت باشد که البته مورد مطلوبی نیست.»

علی جاویدانه رییس سازمان نقشه‌برداری کشور در خصوص فرونشست گفت: برخی مطالعات کاهش نرخ فرونشست را نشان می‌دهد. این مورد الزاما خوب نیست چرا که دقیقا مشخص نیست این اتفاق به دلیل اقدامات انجام شده است یا به دلیل رسیدن پهنه فرونشست به سطح سخت. باید به فرونشست به صورت جامع از سوی دستگاه‌ها پرداخته شود. با توجه به گزارش‌های سازمان نقشه‌برداری وضعیت تک تک استان‌ها برای همه مسوولان ارسال شد. چه مسوولان استانی و چه کشوری. او افزود: اخیرا شاهد هستیم که کارگروه مقابله با کم آبی در حال بررسی جدی‌تر فرونشست است. وظیفه ما تعیین محدوده و نرخ فرونشست است. در برخی موارد شاهد هستیم که در منطقه‌ای در کرمان بالاترین نرخ فرونشست وجود دارد و در مواردی نزدیک بودن پهنه به مناطق مسکونی حساسیت ایجاد می‌کند. در حال حاضر برخی سازه‌ها مانند شبکه‌های ارتباطی در مناطق خطر قرار دارند. بنابراین برای ساخت زیرساخت‌های جدید باید به مساله فرونشست توجه شود. این موضوع یک حلقه مفقوده است که وزارت راه و شهرسازی باید دستورالعمل‌های لازم را برای آن تهیه کند.

تصویربرداری از ۱۵۰ شهر

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل   ،  رییس سازمان نقشه‌برداری کشور گفت: در ۲ سال گذشته با سرمایه‌گذاری‌های سازمان برنامه و بودجه و هماهنگی بین نهادهای مختلف، اقدام به توسعه زیرساخت‌ها، بازسازی شبکه‌ها و دستگاه‌های تصویر‌برداری کرده ایم و استان‌ها هدفمند فعالیت کردند. وی عنوان کرد: ۲ هزار و ۴۴۰ شهر در کشور داریم که ۳۵۰ شهر فاقد نقشه است، این شهرها در گذشته روستا بودند که تبدیل به شهر شدند و اکنون برای ۱۵۰ شهر نقشه تهیه شده است. جاویدانه اضافه‌کرد: تصویربرداری با پهپاد در سال ۱۴۰۱ از ۵۰ شهر و سال گذشته از ۱۰۰ شهر با همکاری شرکت‌های دانش بنیان انجام شد. همچنین در اواخر سال گذشته از ظرفیت بخش خصوصی با عکس‌برداری هوایی و تیم تخصصی عکسبرداری با هواپیمای سرنشین‌دار استفاده شد. وی با اشاره به وضعیت فرونشست زمین در کشور، گفت: سازمان نقشه‌برداری به عنوان مسوول پایش وضعیت فرونشست، به صورت کامل وظایف خود را انجام داده است. رییس سازمان نقشه‌برداری کشور بیان‌داشت: فرونشست باید در زمینه کارگروه تخصصی مورد بررسی قرار گیرد و کارگروه سازگاری با کم آبی، موضوع فرونشست را پیگیری می‌کند. وی با بیان اینکه استان کرمان دارای بیشترین فرونشست است، گفت: وضعیت فرونشست تک تک استان‌ها را برای همه مسوولان ملی و استانی ارسال کردیم. وضعیت فرونشست هر استان متفاوت است؛ در همین راستا ۲۵۰ محدوده فرونشست و ۱۰ مورد تا محدوده شهر نزدیک به فرونشست وجود دارد.

این مقام مسوول تاکید کرد: علت عمده فرونشست، برداشت بی رویه آب و نیاز آبی بخش کشاورزی است، ضمن اینکه لازم است تا نقشه‌های خطر فرونشست تهیه شود، زیرا این امر برای حفظ سازه‌های قدیمی و سازه‌های جدید ضروری است.

الزامات نقشه‌برداری

او در پاسخ به سوالی در زمینه تمرکززدایی گفت: سازمان نقشه‌برداری باید کل پهنه کشور را پوشش دهد. بعضاً در مناطقی ایستگاه داریم که مراکز جمعیتی در نزدیک آنها وجود ندارد. کار سازمان به نحوی است که باید غیرمتمرکز پیش برود. طی سال‌های اخیر سعی بر توسعه همکاری با سازمان‌های برنامه و بودجه استانی بود. تا پیش از این سازمان نقشه‌برداری کار خود را از طریق ادارات کل منطقه‌ای انجام می‌داد اما متاسفانه این ادارات منحل شدند. با عنایت سازمان برنامه و همکاری ادارات برنامه استانی، اتفاقات خوبی رخ داده است.

کاهش یک متری تراز دریای خزر طی ۱۰ سال

رییس سازمان نقشه‌برداری در خصوص پیش‌بینی تراز دریای خزر گفت: تراز دریای خزر با کمک شبکه تراز دریایی سازمان مطالعه می‌شود. جذر و مد بازه طولانی دارد و برای بررسی درست نیازمند داده‌ها در بازه زمانی حدودا ۱۰ ساله هستیم. با استفاده از داده‌های اخذ شده هر ساله وضعیت جذر و مد سالانه را پیش‌بینی و منتشر می‌کنیم. در هر ایستگاه پیش‌بینی جذر و مد وجود دارد. او افزود: در دریای خزر شاهد عقب روی آب بودیم. بر همین اساس برخی ایستگاه‌ها را ناچار شدیم جابه‌جا کنیم. این کاهش سطح دلایل مختلفی دارد از جمله شرایط جوی و ورودی آب که گزارش آن را به نهادهای مربوط داده‌ایم. به‌طور مثال در خلیج گرگان با بودجه‌ای که دولت تخصیص داد این خلیج احیا شد. وی افزود: تراز دریای خزر در ۱۰ سال گذشته بیش از یک متر کاهش داشته است. با توجه به وضعیت توپوگرافی دریای خزر این کاهش تراز خود را بیشتر در سواحل شمالی دریای خزر نشان خواهد داد. وی در خصوص شهرهای بدون نقشه گفت: درخواستی را مرکز آمار داشتیم که نیازمند نقشه بودند. ۳۵۰ شهر بدون نقشه شناسایی شد. نهایتا با توجه به اینکه این موارد جدیدا به شهر تبدیل شده بودند توانستیم با پهپاد تهیه نقشه انجام دهیم.

نبض فرونشست در تهران و ایران

نتایج بررسی‌های بین‌المللی نشان می‌دهد، ایران دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است! فرونشست زمین پدیده‌ای مخرب است که در سراسر جهان رخ می‌دهد و باعث آسیب به زیرساخت‌ها، افزایش خطر سیل، فرسایش خاک و کاهش ذخیره آبخوان‌ها می‌شود. وضعیت بحرانی ایران از نظر فرونشست زمین، منجر به این شده است تا مسوولان به‌طور متناوب تازه‌ترین دست یافته‌های خود از بررسی سرزمین ایران را در اختیار اصحاب رسانه قرار دهند. دیروز نیز تازه‌ترین اطلاعات درباره میزان فرونشست در استان‌ها و همچنین وضعیت فرونشست در مناطق شهر تهران و مناطق اطراف پایتخت اعلام شود. بر این اساس، بزرگ‌ترین نرخ فرونشست کشور با سالانه ۳۵سانتی‌متر مربوط به کرمان و منطقه بهرمان است. مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ تهران نیز دارای بالاترین نرخ فرونشست در پایتخت به شمار می‌روند.

فرونشست ۳۵ سانتی‌متری در کرمان

آنگونه که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد، بزرگ‌ترین نرخ فرونشست کشور با سالانه ۳۵سانتی‌متر مربوط به کرمان و منطقه بهرمان است. پس از استان کرمان، البرز قرار دارد. در جنوب این استان حوالی دشت جنوب هشتگرد یعنی از سمت شهریار به‌سمت غرب، سالانه ۳۲ سانتی‌متر فرونشست زمین رخ می‌دهد. رییس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان کرد: به‌لحاظ وسعت و پراکندگی، خراسان رضوی ۵ برابر بیشتر از مساحت سایر استان‌ها فرونشست زمین دارد. در زمان حاضر بیشترین فرونشست به‌لحاظ وسعت، مربوط به استان‌های فارس، اصفهان، کرمان و تهران است. وی ادامه داد: بیشترین فرونشست زمین در تهران مربوط به ورامین است که سالانه حدود ۱۷ سانتی‌متر است. شکاف فرونشست کم‌نظیری در دنیا در این منطقه وجود دارد که حدود ۳ کیلومتر از معین‌‌آباد تا جاده گرمسار به قم است.

بالاترین نرخ در مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ تهران

بر اساس این گزارش، در اطراف تهران، دشت ورامین دارای فرونشست‌های وسیع است. زون‌های فرونشست زمین در تهران بیشتر در جنوب و جنوب غربی شهر تهران تا شهریار قرار دارند. نرخ فرونشست زمین در تهران را ۱۵ تا ۲۲ سانتی‌متر در سال است. علاوه بر آن لکه‌هایی در فرونشست در دشت ورامین، شهریار به سمت پیشوا مشاهده می‌شود که نرخ ۱۷ سانتی‌متر در سال را نشان می‌دهد. در دشت ورامین شکاف‌هایی نمایان شده که در دنیا بی‌نظیر است. این منطقه فرونشست شامل معین‌آباد به سمت جاده گرمسار به قم می‌شود. مناطق ۱۷، ۱۸ و ۱۹ از پهنه‌های فرونشست در تهران به شمار می‌روند که دارای نرخ فرونشست ۲۲ سانتی‌متری در سال هستند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع