شگفتی از حضور صدیقی

مصطفی درایتی، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد: «تنها عامل حفظ نظام، مردم هستند و بس!»

علیرضا کیانپور- نماز جمعه تهران به امامت کاظم صدیقی برگزار شد؛ اتفاقی که در ماه‌ها و سال‌های گذشته به دفعات می‌افتاد و همواره به‌عنوان یک خبر معمولی با ارزش خبری حداقلی در خبرگزاری‌ها منتشر می‌شد. آنچه اما روز گذشته رقم خورد، شبیه هیچ‌یک از دفعات گذشته نبود. چه آنکه در حدود یک ماه گذشته اخباری درخصوص تخلفات گسترده اقتصادی و مشخصا زمین‌خواری در حوزه علمیه امام خمینی که تحت مدیریت کاظم صدیقی فعالیت می‌کند، منتشر شده و در این مدت، اگرچه دستگاه قضایی نیز جز سکوت واکنشی نداشته اما انتقاد افکار عمومی چنان شدید بوده که صدیقی شخصا ناگزیر به واکنش شده و در چند نوبت از طریق انتشار ویدئو و بیانیه به این اخبار واکنش نشان داده است. تحولاتی که دست‌کم به آن معناست که آنچه درخصوص زمین‌خواری صدیقی مطرح شده، شبهه‌برانگیز بوده و به این اعتبار، شبهاتی را برای افکار عمومی- چه نزد متدینان و چه دیگر اقشار جامعه- ایجاد کرده است. به‌رغم تمامی این تحولات و اخبار و واکنش‌های گسترده اما تصمیم‌گیران نماز جمعه و مشخصا شورای سیاستگذاری ائمه جمعه ظاهرا بی‌توجه به این تحولات، طبق روال پیشین کارشان را ادامه دادند و پس از ۴هفته از اقامه نماز جمعه از سوی کاظم صدیقی، روز گذشته احتمالا به این دلیل که بار دیگر نوبت کاظم صدیقی بوده، این امر خطیر را به او واگذار کرده‌اند. حال آنکه این تصمیم و انتشار خبر آنکه حدود ۲۴ساعت پیش از آغاز نماز جمعه روز گذشته روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت، بلافاصله با واکنش تند و انتقادی افکار عمومی روبه‌رو شد. تا جایی که پایگاه خبری-تحلیلی عصر ایران با اشاره به این مهم، در گزارشی آورده «به‌جز یک مورد (سردبیر روزنامه ارگان شهرداری تهران در دوره مدیریت اصولگرایان) که با حمد الهی از حضور صدیقی در نماز جمعه این هفته استقبال کرد، در بیشتر موارد با انتقاد یا ابراز تعجب یا تفسیر سیاسی همراه بوده و در میان نظرات انتقادی تعبیر «لجاجت» بسامد بیشتری دارد.»

بازگشت صدیقی به نماز جمعه

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت  ،    با این حال اما دست‌کم تا پیش از نیمروز گذشته و آغاز خطبه‌های نماز جمعه پایتخت به امامت کاظم صدیقی، درصد قلیلی از ناظران سعی داشتند با خوش‌بینی، این‌ تصمیم شورای سیاستگذاری ائمه جمعه را این‌طور تفسیر و تبیین کنند که این شورا با هماهنگی با کاظم صدیقی و دیگر مسوولان ذی‌ربط به این تصمیم رسیده‌اند که با تریبون دادن به صدیقی، این امکان را برای او فراهم کنند که او در ملاءعام از خود دفاع کند و به خاطر قصوری که مرتکب شده، پوزش بطلبد. اتفاقا وقتی دیروز بالاخره خطبه‌های نماز جمعه تهران آغاز شد، صدیقی چندکلامی نیز در ارتباط ماجرای هزاران‌متر زمین در ازگل و زمین‌های اطراف حوزه علمیه امام خمینی توضیح داد و حتی در یکی از جملات خود، از «مردم و رهبر معظم انقلاب» پوزش خواست، اما آنچه او در مجموع در این رابطه گفت، به هیچ عنوان نشان از پشیمانی او از آنچه رقم خورده یا دست‌کم پذیرش اشتباهی بزرگ و طلب بخشش واقعی نبود. نکته‌ای که در بسیاری از منابع رسانه‌ای مورد تاکید قرار گرفت و از جمله‌ پایگاه خبری-تحلیلی خبرآنلاین در گزارشی با تیتر «اصرار کاظم صدیقی بر سلب مسوولیت خود از پرونده زمین‌خواری حوزه علمیه ازگل»، نوشت: «صدیقی مجددا مسوولیت اقدامات خود در پرونده زمین‌خواری حوزه علمیه ازگل را برعهده نگرفت.» این پایگاه خبری- تحلیلی با اشاره به آنچه از اواخر اسفندماه سال گذشته در ارتباط با پرونده زمین‌خواری در حوزه علمیه ازگل تحت مدیریت کاظم صدیقی در رسانه‌ها منتشر شد، نوشت: «در حالی که ابهامات درباره این زمین‌خواری وجود داشت و مدیریت این حوزه در چند نوبت ضمن صدور بیانیه‌ای، وقوع این تخلف را تایید کرده بود، بالاخره کاظم صدیقی سکوت خود را شکست و ضمن انتشار ویدئویی در فضای مجازی گفت که امضای او را جعل کرده‌اند و مسوولیت این اقدام را متوجه افراد خائن کرد. این در حالی بود که اخبار منتشرشده حکایت از حضور شخص صدیقی در محضر داشت. تلاش صدیقی برای سلب مسوولیت از خود در قضیه واگذاری زمین‌های حوزه علمیه ازگل، روز گذشته نیز در اولین خطبه او در سال جدید ادامه یافت.»

صدیقی باز هم نپذیرفت!

اما صدیقی در خطبه‌های نماز جمعه روز گذشته چه گفت که اینچنین موجب ازسرگیری واکنش‌های تند و انتقادی علیه او شد؟! تا جایی که بیراه نیست اگر بگوییم که ظاهرا دلخوری و نارضایتی افکار عمومی حالا دوچندان شده و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی از این حضور مجدد کاظم صدیقی در نماز جمعه، حتی بیش از اصل تخلفات احتمالی او ناراضی و دلخورند. خطیب موقت نماز جمعه تهران که از قضا روز گذشته بار دیگر، همگان را به تقوای الهی توصیه کرد، با تاکید بر اینکه تقوا، «نتیجه ایمان»، «ظرف قبول هدایت»، «هم توشه زندگی ابدی و هم لباس است»، گفت: «انسان با تقوا هم آبرو دارد و هم تمکن زندگی اخروی نصیب او می‌شود.» او همچنین با تاکید بر اینکه «آدم برادر خودش را حتی اگر اشکالی هم داشته باشد، له نمی‌کند»، گفت: «شمن نمی‌تواند ما را از چشم یکدیگر بیندازد!»
صدیقی اما پس از این اشارات ضمنی به ماجرای زمین‌خواری ازگل، صراحتا به این پرونده اشاره کرد و در اظهاراتی که با انتقاد شدید افکار عمومی نیز مواجه شد، پای دشمن را به ماجرای زمین‌خواری خود باز کرد و گفت: «مردم ما را می‌دیدند و گریه می‌کردند از اینکه ما باعث شدیم به شما حمله شد!» او البته در بخشی مختصر از نطق به‌نسبت مفصلش در این رابطه، از «مردم ایران و رهبر معظم انقلاب» پوزش خواست و گفت که «خیلی بدهکار شما مستمعین این دودهه خطبه‌های این ناچیز هستم.» با این حال صدیقی بلافاصله گفت: «فضای تند برخاسته از بیرون و دشمنان، من را نمی‌زنند، بلکه مردم را می‌زنند ولی این هجمه در بصیرت شما تاثیری نگذاشت و به همین دلیل بدهکار شما بوده و از شما تشکر می‌کنم. اینها که برای آبروی یک طلبه ناچیز به میدان آمدند، خدایا آبروی دنیا و آخرت آنها را محفوظ بگردان!»

از حضور دولتمردان انقلابی تا غیبت نمازگزاران تهرانی

همزمان انتشار تصویری از حضور رییس دفتر رییسی و وزیر ارشاد در نماز جمعه روز گذشته نیز از نکات بحث‌انگیز نماز جمعه روز گذشته پایتخت بود، اما این تصویر، نه مهم‌ترین تصویری بود که از نمازجمعه روز گذشته منتشر شد، نه البته پربازدیدترین تصاویر منتشرشده از این رویداد عبادی- سیاسی. آنچه همزمان با انتشار این یک فریم عکس جنجالی، روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت، به‌وضوح نشان از این داشت که استقبال بسیار اندکی از نماز جمعه روز گذشته تهران شده است؛ آن هم در حالی که برخی منابع خبری مدعی شده‌اند از میان همان افراد اندکی هم که دیروز در محل برگزاری خطبه‌های نماز جمعه پایتخت در دانشگاه تهران حاضر بودند، بسیاری پس از آنکه دریافتند خطیب نماز جمعه کاظم صدیقی خواهد بود، یا محل نماز جمعه را ترک کرده‌اند یا نمازشان را به‌صورت انفرادی و فرادا ادا کرده‌اند. هرچند «جهان‌صنعت» قادر نیست این ادعاها را به‌صورت مستقل تایید کند. به‌ویژه آنکه ساعتی پس از انتشار تصاویر نماز جمعه تهران در خبرگزاری‌هایی همچون تسنیم که به‌روشنی از این حکایت داشت که نمازجمعه روز گذشته تهران کمتر از اغلب نوبت‌های پیشین مورد استقبال قرار گرفت، خبرگزاری فارس تصاویری را به‌عنوان تصاویر نماز جمعه روز گذشته روی خروجی خود فرستاد که نشان می‌داد از نماز جمعه روز گذشته استقبالی گسترده صورت گرفته است!
با این همه آنچه پایگاه خبری-تحلیلی انصاف‌نیوز در این رابطه نوشته، گویای بخشی از این واقعیت است. بنابر گزارشی که این پایگاه خبری-تحلیلی روی خروجی خود فرستاد، «نماز جمعه ۱۰فروردین تهران که به امامت سید احمد خاتمی در دانشگاه تهران برگزار شد، با حضور نمازگزارانی همراه بود که در خصوص ماجرای صدیقی خطیب دیگر جمعه تهران، نظرات جالب توجهی داشتند.» بنابر این گزارش، «یکی از نمازگزاران که در بلوار کشاورز در حال حرکت به‌سمت محل برگزاری نماز جمعه بود، در پاسخ به این سوال که نظرتان درباره ماجرای پیش آمده برای آقای صدیقی چیست، گفت: ما که خیلی تعجب کردیم و من شخصا دیگر بعد از این ماجرا پشت ایشان اصلا نماز نمی‌خوانم؛ اگر ایشان بیاید من نمازم را فرادا می‌خوانم؛ حتی به دفتر آقا هم تلفن کردم و این مساله را گفتم؛ بالاخره شبهه‌ای در خصوص ایشان پیش آمده و تا حل نشود، من احساس خوبی نخواهم داشت.» انصاف‌نیوز همچنین بخشی از اظهارات یکی دیگر از نمازگزاران نماز جمعه ۱۰ فروردین‌ماه که چند هفته پیش در تهران برگزار شد، منتشر کرده که در پاسخ به این پرسش که «نتیجه ماجرای آقای صدیقی چه خواهد شد؟»، گفته است: «بعید می‌دانم نتیجه‌ای داشته باشد؛ آقای صدیقی می‌گویند امضای من را جعل کرده‌اند! آخر مگر می‌شود امضای شما را جعل کنند و خبر نداشته باشید؟ به هر حال ایشان شفاف توضیح ندادند و من خودم قانع نشدم؛ امیدوارم دقیق‌تر مساله را روشن کنند. این مردم نظام و انقلاب‌شان را دوست دارند؛ نباید اینطور با این مسائل مهم برخورد کنند. باید با مردم شفاف باشند.»

معنای ادامه امامت جمعه صدیقی

به هر تفسیر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه روز گذشته پایتخت، مطابق انتظار با واکنش گسترده و البته انتقادی افکار عمومی روبه‌رو شد. در این میان عباس عبدی که پیش از این در توئیتی نوشته بود «گرچه نکات گوناگونی در خصوص اظهارات و مواضع آقای صدیقی وجود داشته که شرط امام جمعه بودن را منتفی می‌کرد، ولی به نظرم پس از افشای اسناد اخیر حضور دوباره او در نماز جمعه، امر غریبی خواهد بود و احتمالا موجب ترک نمازگزاران خواهد شد»، روز گذشته نیز در واکنش به حضور صدیقی در قامت خطیب نماز جمعه پایتخت نوشت: «ادامه امامت جمعه آقای صدیقی معنای روشنی دارد. اینکه آنچه افشا شده از نظر آقایان هیچ ‌چیز جدیدی نیست همه موارد را می‌دانستند یا این رفتار را ناقض عدالت به عنوان شرط امامت جمعه نمی‌دانند. طبعا سایر ائمه جمعه تهران و کشور هم با چنین گزاره‌هایی هماهنگ هستند.»

تحلیل درایتی از غائله صدیقی و نمازجمعه

حجت‌الاسلام مصطفی درایتی که از جمله روحانیونی است که در عضویت شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران نیز هست، در این رابطه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «شاید بهترین نمود و بروز و ظهور آثار این‌ نوع تصمیم‌گیری که به هر صورت مورد شبهه مردم قرار گرفته، در همین نماز جمعه اخیر و صفوف بسیار خلوت نماز بتوان دید. بعضا به نظر می‌رسد نگاهی در کشور حاکم است که کسانی که به نظر خودی هستند، اگر تخلفی انجام دهند، مورد اغماض قرار می‌گیرند.» این چهره سیاسی اصلاح‌طلب که معتقد است اصرار بر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه، آن هم در حالی که هنوز ابهامات بسیاری در ارتباط با پرونده زمین‌خواری ازگل مطرح است و مشخصا هیچ توضیح روشنی در این رابطه از سوی دستگاه قضایی ارائه نشده، آثار و تبعات منفی بسیاری خواهد داشت، می‌گوید: «نماز جمعه در شهری به نسبت پرحمعیتی همچون تهران همواره بسیار خلوت بوده و در دهه‌های گذشته نیز هرچه پیش آمدیم، از تعداد شرکت‌کنندگان در نماز جمعه کاسته شده است. با این همه اما آنچه در نماز جمعه روز گذشته پایتخت و تصاویر منتشر شده از آن دیدیم، حتی به‌نسبت هفته‌های قبل هم بسیار خلوت‌تر بود.» او گفت: «درواقع به نظر می‌رسد پس از آنکه در این دهه‌ها و سال‌ها به‌دلیل نوع برخورد حاکمیت با مردم و چندوچون تصمیم‌گیری‌ها، رفته‌رفته از تعداد شرکت‌کنندگان در نماز جمعه کاسته شده و عملا در این سال‌های اخیر شاهد حضور اقلیتی خاص در نماز جمعه بودیم که به دلایلی کماکان به نظام جمهوری اسلامی وفادارند، در نماز جمعه روز گذشته، ظاهرا حتی بخشی از همین افراد نیز غایب بودند. درواقع حالا حتی کسانی که همواره با وفاداری به نظام نگاه می‌کردند، دیگر با برخی مسائل نمی‌توانند همراهی کنند.»
این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت همچنین در پاسخ به این پرسش «جهان‌صنعت» که چه کسانی بیشترین آسیب را از این دست تصمیمات متحمل خواهند شد، می‌گوید: «متاسفانه باید بگوییم که تصمیم عجیبی که اتخاذ شد یا به تعبیری این اصرار مسوولان بر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه، نشان می‌دهد هیچ عقلانیتی در کشور حاکم نیست. آن هم در حالی که طبیعتا بزرگ‌ترین و مهلک‌ترین ضربه و آسیب این تصمیم نادرست را همان کسانی متحمل می‌شوند که چنین تصمیماتی را اتخاذ می‌کنند.»
درایتی همچنین در پاسخ به پرسشی در ارتباط با شروط اساسی امامت نماز جمعه و نماز جماعت می‌گوید: «شیعیان شرط اول امام جماعت و جمعه را عدالت می‌دانند. درواقع دست‌کم تشیع با این نگاه ساخته شده و این به آن معناست که درصورت ایجاد شبهه در عدل امام جمعه، نماز نمازگزاران نیز باطل است. به بیان دقیق‌تر اگر نمازگزار نداند که امام جمعه عادل است یا نه، می‌تواند بگوید که چون اطمینان نداریم خطیب نماز فاقد است، بهتر است با خوش‌بینی بگوییم ان‌شاءالله عادل است، اما مساله این است که در حال حاضر چنین وضعی حاکم نیست. درواقع وقتی این میزان شبهه مطرح شده، دیگر معقول نیست که کسی برای نماز به چنین فردی اقتدا کند و خود را فریب بدهد. به هر حال مومنان نمازگزار به این دلیل در نمازجمعه شرکت می‌کنند که صواب ببرند. بنابراین معقول نیست که این میزان شبهه را بپذیرند و حتی حاضر شوند که اصل اجابت نمازشان مورد شبهه قرار گیرد اما باز بر حضورشان در نمازجمعه و اقتدا به این امام جمعه اصرار کنند!»

اقامه نماز فرادا در محل نماز جماعت

درایتی با ابراز شگفتی نسبت به اتخاذ این تصمیم و اجرای آن می‌گوید: «بلافاصله پس از انتشار خبر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه دیروز شاهد انتقادات گسترده بسیاری از فعالان سیاسی در محافل مختلف بودم و جالب آنکه نه‌‌تنها اصلاح‌طلبان، بلکه بسیاری از نیروهای اصولگرا یا به اصطلاح کنشگران و فعالان ارزشی و انقلابی نیز به‌شدت از این تصمیم شگفت‌زده و دلخور بودند و در بحث‌های مختلف در فضای مجازی در این رابطه اظهارنظر کردند.» این روحانی میانه‌رو با تاکید بر اینکه وقتی چهار هفته پیش، به فاصله چند روز از انتشار نخستین اخبار، کاظم صدیقی در خطبه‌های نماز جمعه حاضر شد، اگرچه بسیاری انتقاد کردند اما از آنجا که هنوز اخبار به‌طور گسترده منتشر نشده بود و صرفا در حد گمانه‌زنی اولیه بود، می‌شد با اغماض تصمیم بر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه را پذیرفت اما اکنون پس از چهار هفته و در حالی که در این مدت اطلاعات بسیاری در ارتباط با این پرونده منتشر شده و حتی کاظم صدیقی نیز به‌نحوی اصل تخلف صورت‌گرفته را پذیرفته، دیگر نمی‌توان حضور او را در نماز جمعه روز گذشته توجیه کرد! درایتی که معتقد است حتی اگر مسوولان شورای سیاستگذاری ائمه جمعه یا هر نهاد تصمیم‌گیر و هر مسوولی بر این مساله اصرار کرده باشد، خود کاظم صدیقی نباید این خواسته را می‌پذیرفت و به هیچ عنوان نباید مسوولیت اقامه نماز جمعه را می‌پذیرفت، می‌گوید: «پس از انتشار اخبار اولیه حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه این هفته که حدود ۲۴ساعت پیش از آغاز نماز جمعه منتشر شد، شاهد موج گسترده انتقادها بودم. همچنین در ساعات پس از نماز جمعه نیز از برخی منابع شنیدم که تعداد بسیاری از افرادی که روز گذشته در محل اقامه نماز جمعه تهران حاضر شده بودند، پس از اطلاع از اینکه نماز به امامت کاظم صدیقی برگزار می‌شود، یا محل را ترک کرده‌اند، یا به فرادا نماز را خوانده‌اند.»

مردم؛ تنها عامل حفظ نظام!

این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت همچنین در پاسخ به پرسشی درباره علت احتمالی اصرار مسوولان بر حضور کاظم صدیقی در نماز جمعه گفت: «واقعیت این است که نمی‌توان با قاطعیت در این رابطه اظهارنظر کرد. از طرفی درک علت این تصمیم نیز با نگاه عقلانی و منطقی دشوار به نظر می‌رسد. با این حال گمانه‌زنی‌هایی مطرح است و بر این اساس، بعضی تصور می‌کنند اتخاذ این تصمیم و اصرار بر حضور کاظم صدیقی از باب لجبازی بوده است. همچنین بعضی می‌گویند تصمیم‌گیران تصور می‌کنند هرکاری کنند، باز متدینان حرف‌شان را گوش می‌کنند. هرچند اکنون لابد می‌بینند که این‌طور نیست و اگر خطایی مرتکب شوند، حتی وفادارترین افراد نیز بدبین می‌شوند و حاضر نخواهند بود آخرت‌شان را به خطر بیندازند!» درایتی در عین حال با تاکید بر اینکه سعی دارد همواره با نگاهی توام با خوش‌بینی به مسائل نگاه کند، می‌گوید: «امیدوارم دست‌کم پس از جنجالی که درپی اتخاذ این تصمیم عجیب به راه افتاد، کسانی که در ارتباط با این مسائل تصمیم می‌گیرند، به این نتیجه برسند که اگر هوای مردم را نداشته باشیم، قطعا قادر به حفظ خود نیز نیستیم.» این چهره سیاسی با تاکید بر لزوم جلب اعتماد عمومی تصریح کرد: «تنها چیزی که حافظ نظام است، حمایت مردم است و بس! آنچه ما همواره در ارتباط با آن هشدار می‌دهیم نیز همین است که مسوولان از رفتار نابخردانه دست بردارند و دست‌کم برای صلاح و مصلحت خود و حفظ و بقای خود، با عقلانیت بیشتر تصمیم‌گیری کنند و به خواست ملت توجه کنند.» درایتی در پایان گفت: «مهم‌ترین مساله لزوم توجه به خواست ملت است. باید بدانیم که وقتی افکار عمومی را نادیده بگیریم، ممکن است افرادی که تصور نمی‌کنیم نیز از ما روی برگردانند.»

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع