راهکارهای بذرپاش برای حل مشکل مسکن

مسکن به عنوان یکی از بازارهای تعیین‌کننده و مهم اقتصاد ایران شناخته می‌شود؛ بازاری که مسوولان آن را لکوموتیو و پیشران اقتصاد نامیده‌اند. با این وجود معضلاتی مانند بر هم خوردن تناسب میان طرفین عرضه و تقاضا در این بازار وجود دارد. این مشکلات تا جایی گسترش یافته‌اند که به تازگی وزیر راه‌وشهرسازی اقدام به ارائه دو راهکار برای کنترل قیمت مسکن و زمین کرده است؛ راهکارهایی که رنگ و بوی دستوری دارند.
وزیر راه‌وشهرسازی با تاکید بر اینکه میزان معرفی خانه‌های خالی مشمول مالیات به سازمان امور مالیاتی طی دو دهه اخیر بی‌سابقه بوده است، اظهار کرد: تعداد برگه تشخیص مالیاتی صادرشده توسط سازمان امور مالیاتی برای مالکان خانه‌های خالی نیز بی‌سابقه بوده است.
مهرداد بذرپاش با اشاره به اینکه خیلی از نهادهای مالی، بانک‌ها و موسسات مالی خانه خالی در اختیار دارند، بیان کرد: خیلی از انبوه‌سازان واحدهای مسکونی ساخته‌شده را عرضه نکرده‌اند که دور برگه مالیاتی، عرضه مسکن به بازار بیشتر شده که اتفاق مهمی است.
او با اشاره به تجربه سایر کشورها برای کنترل بازار مسکن گفت: همین سیاست را برای جلوگیری از احتکار زمین اجرایی می‌کنیم. بر این اساس مطابق مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، زمین‌هایی که ۱۰ سال از زمان مجوز‌های مربوط به کاربری مسکونی آنها می‌گذرد و مالکان برای صدور پروانه ساخت درخواست نداده‌اند یا اینکه پروانه ساخت دارند، اما عملیات اجرایی ساخت‌وساز را آغاز نکرده‌اند، تغییر کاربری داده خواهند شد.
وزیر راه‌وشهرسازی تاکید کرد: این کار باعث خروج زمین‌ها از احتکار می‌شود و در واقع با این دو اقدام می‌توانیم قیمت مسکن و زمین را کنترل کنیم.

عوامل تعیین‌کننده قیمت زمین و مسکن

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ، حسن محتشم عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران در رابطه با میزان کارآمدی راه‌حل‌های وزیر راه‌وشهرسازی برای کنترل قیمت مسکن و زمین گفت: قیمت زمین و مسکن به عواملی تعیین‌کننده بستگی دارند. عامل اول و مهم‌تر اقتصاد کلان کشور است. صرف نظر از اینکه اقتصاد کشور به چه صورتی اداره می‌شود، قیمت تمامی کالاها از جمله مسکن براساس گردش نقدینگی و خلق پولی که توسط دولت انجام شده تعیین می‌شود.
او بیان کرد: بخش بزرگی از قیمت مسکن را نرخ زمین تشکیل می‌دهد. علاوه بر آن نرخ مصالح ساختمانی، دستمزد نیروی انسانی و خدمات بر این موضوع تاثیرگذارند؛ مواردی که طبیعتا به همان اقتصاد کلان کشور مربوط هستند.
محتشم ادامه داد: تامین زمین در شهرهای بزرگ با توجه به حجم جمعیت و میزان تقاضایی که برای اسکان در آن شهرها وجود دارد، با محدودیت روبه‌رو است. نمی‌توان زمینی که امروز دارای قیمتی مشخص است را با توجه به تداوم وجود تقاضا، ۱۰ سال بعد هم با همین نرخ ارائه کرد. این موضوع تا حدودی از بحث اقتصادی خارج شده و به اصل عرضه و تقاضا و خصوصا تقاضای موثر مربوط می‌شود.

تجربه تلخ تورم‌های دورقمی

عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران گفت: زمین کالایی است که قابلیت واردات ندارد. باید توجه داشت که مساله عرضه و تقاضا در کشورهای توسعه‌یافته نیز مطرح است. در آن کشورها با دیدگاه‌هایی دیگر و با فرمول‌های خاص اقتصادی تقاضای موثر در شهرهای بزرگ را کنترل می‌کنند. این اقدام به منظور کنترل قیمت زمین و مسکن انجام می‌شود. محتشم بیان کرد: این فرمول قابلیت پیاده‌سازی در کشور ما را نیز دارد، اما نکته‌ای که در این خصوص حائزاهمیت بوده، عقب‌ماندگی ما از بحث کنترل تورم است. برای همین هم می‌توان گفت از ابتدای انقلاب تاکنون جز در مقاطع خاصی در برخی دولت‌ها، تورم دورقمی را تجربه کردیم. تورم دو رقمی در دنیا منسوخ شده و خیلی بد تلقی می‌شود. تورم‌هایی که در ایران تجربه می‌کنیم از سنگین‌ترین تورم‌های دورقمی به شمار می‌روند.

نقدی بر راهکارهای وزیر

محتشم گفت: در خصوص اشاره آقای وزیر به راهکارهای کنترل قیمت زمین و مسکن باید گفت که زمین‌هایی که ده سال از زمان مجوز‌های مربوط به کاربری مسکونی آنها می‌گذرد و مالکان برای صدور پروانه ساخت درخواست نداده‌اند، خیلی زیاد نیستند. ممکن است قطعاتی وجود داشته باشند که بیش از ده سال از صدور مجوز‌های مربوط به کاربری مسکونی آنها بگذرد. ارائه این گونه زمین‌ها به بازار می‌تواند به نوعی عرضه تلقی شود، ولی باید توجه داشت عرضه‌ای که در سطح کشور تعیین‌کننده و کنترل‌کننده قیمت مسکن باشد، نیست. ارائه این گونه زمین‌ها نمی‌تواند تاثیر چندانی بر کنترل قیمت‌ها داشته باشد.
عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران در ادامه به موضوع خانه‌های خالی اشاره کرد و گفت: وزارت راه‌وشهرسازی می‌تواند با استفاده از اطلاعات مرکز آمار ایران اقدام به برآورد کند؛ برآوردی مبنی بر اینکه براساس تعداد خانوارهایی که در کشور داریم، به چه تعداد واحد مسکونی نیاز داریم و در حال حاضر چقدر داریم.
او اضافه کرد: وزارت راه‌وشهرسازی با بررسی تعداد خانه‌های موجود در سطح کشور اعم از پر و خالی، به این نتیجه خواهد رسید که تعداد واحدهای مسکونی ساخته‌شده موجود در بازار، پاسخگوی جمعیتی که باید در آن خانه‌ها زندگی کنند، نیست. در این رابطه کسری وجود دارد.
محتشم ادامه داد: موضوع دیگر این است که بسیاری از خانه‌های خالی در نقاطی قرار دارند که اگر هم بخواهند آنها را اجاره دهند، متقاضیان واقعی مسکن توان پرداخت آن اجاره‌بها را ندارند، چرا که قیمت اجاره در آن مناطق بالاست. در شرایطی که قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در تهران بیش از ۷۰ میلیون تومان و در سطح کشور حدود ۴۰ میلیون تومان است، همه مردم قادر به تهیه مسکن نیستند. قدرت خرید مردم کاهش یافته است. وضعیت درآمدها به گونه‌ای نیست که مردم قادر به پس‌انداز باشند.
او گفت: در نتیجه متقاضیان مسکن یا باید بدون پرداخت اجاره‌بها در خانه‌ها سکونت کنند یا اینکه حداقل اجاره را پرداخت کنند. بسیاری از خانه‌های خالی در کلانشهرها و نقاط مرفه و متوسط رو به بالای این شهرها قرار دارند؛ خانه‌هایی که مقبول افراد با درآمد ناکافی نیست، عرضه این گونه واحدهای مسکونی به بازار راهکار بدی برای خالی نماندن آنها نیست. ولی باید توجه داشت که اینگونه اقدامات نمی‌تواند تعیین‌کننده قیمت مسکن باشد. ضرورت افزایش عرضه در شرایط کنونی محسوس است؛ عرضه‌ای که متوجه نیازمندان واقعی مسکن باشد.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع