ورود ایران به تجارت آزاد با اوراسیا

سرانجام دیروز ایران و اعضای اتحادیه اوراسیا شامل کشورهای بلاروس، قزاقستان، روسیه و ارمنستان در سن‌پترزبورگ روسیه، موافقت‌نامه تجارت آزاد را پس از ۲سال مذاکرات فشرده امضا کردند. حالا این موافقت‌نامه برای اجرا باید به تصویب مجالس ۶کشور عضو برسد.

با این تصمیم تعرفه‌های گمرکی برای ۸۷ درصد اقلام کالایی در مبادلات تجاری خود به‌صورت کامل حذف شد و البته هر کشوری یک لیست خالص که مشمول حذف تعرفه نخواهد شد را ارائه خواهد کرد.

به گزارش اقتصاددان به نقل از  همشهری ،   نخستین گام مشترک ایران و این اتحادیه با امضای پیش‌نویس‌ توافقنامه‌ای بر سر اخذ تعرفه‌های صادراتی ترجیحی در سال ۲۰۱۷ میلادی در ایروان برداشته شد و سال ۲۰۱۸ بود که این توافقنامه موقت به‌مدت ۳ سال بین طرفین امضا شد.

به‌دنبال پیوستن ایران به‌عنوان عضو دائمی به سازمان همکاری شانگهای و پذیرش کشورمان به‌عنوان عضو جدید گروه بریکس از ابتدای سال ۲۰۲۴، امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا گام دیگری در راستای توسعه مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها در سال ۱۴۰۲ در دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم به شمار می‌رود.

نتیجه دیپلماسی همسایگی

راه تجارت ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا هموار می‌شود. این یکی از دستاوردهای دیپلماسی همسایگی دولت به شمار می‌رود و کاهش هزینه‌ها، افزایش صادرات غیرنفتی، کاهش تعرفه‌های گمرکی، افزایش جاذبه‌های تجاری برای بازرگانان ایران و البته ایجاد مسیرهای ویژه رأی تجارت اقلام راهبردی کشور ازجمله اهدافی است که براساس توافقنامه تجارت آزاد بین کشورمان و اعضای اتحادیه یادشده دنبال می‌شود.

عمده اقلام واردات ایران از اوراسیا شامل کالاهای اساسی ازجمله غلات، گندم، ذرت دامی و… است و هر چند طی سال‌های گذشته حداقل ۷۰درصد از تجارت فیمابین را محصولات کشاورزی تشکیل داده‌اند، اما از تیرماه سال ۱۴۰۱، کالاهای صنعتی با ارزش افزوده بالا نیز وارد سبد صادراتی کشورمان به این اتحادیه شده و سهم محصولات صنعتی نیز در صادرات افزایش یافته است.

محصولاتی که تعرفه آنها در طرف اوراسیایی به صفر خواهد رسید، در همه فعالیت‌ها و زیربخش‌های اقتصادی گسترده هستند. بنا بر این همه فعالین اقتصادی می‌توانند به‌زودی بدون پرداخت تعرفه گمرکی کالاهای خود را به این بازار بزرگ صادر کنند. به‌طور مثال برخی از بخش‌های اقتصادی به میزان زیادی تعرفه آنها تحت پوشش موافقت‌نامه قرار خواهد گرفت.

این گزارش می‌افزاید: با توجه به واردات قابل ملاحظه اوراسیا و به‌ویژه کشور روسیه از جهان با انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران با اتحادیه اوراسیا، پیش‌بینی می‌شود با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و تولیدات مشترک و فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب تجارت فیمابین می‌تواند تا حدود ۳۰میلیارد دلار افزایش یابد.

چرا این توافق مهم است؟

موافقت‌نامه جدید ادامه موافقت‌نامه تجارت ترجیحی قبلی است که به‌مدت بیش از ۴سال اجرا شده و اثرات مثبتی به همراه داشته و باعث استقبال فعالان اقتصادی شده چرا که ترکیب کالاهای صادراتی کشور را از کالاهای کشاورزی به سمت کالاهای صنعتی سوق داده است حال آنکه ایران تاکنون توافق‌های تجاری کمی با برخی کشورها داشته که سطح پوشش کالایی این توافق‌ها بسیار کم و تأثیر آنها ناچیز بوده است.

این موافقت‌نامه دسترسی تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایران را به بازار بزرگ اوراسیا افزایش می‌دهد و راهبرد سیاست خارجی دولت سیزدهم در تقویت روابط با کشورهای همسایه و منطقه را وارد فاز جدید می‌سازد. از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از نیازهای وارداتی محصولات غذایی کشور نظیر گندم، جو، دانه‌های روغنی و محصولات خوراک دام از این کشورها تامین می‌شود و با امضای این موافقت‌نامه امنیت غذایی کشور بهبود می‌یابد.

نکته مهم دیگر اینکه در خلال مذاکرات ۶ساله بین ایران و اوراسیا همواره نماینده بخش خصوصی یعنی اتاق ایران به مذاکرات دعوت شده و طرف مشورت دولت برای تنظیم جزئیات این توافق بوده و حتی از نظرات بخش خصوصی هم استفاده شده است.

پیش به‌سوی نظم نوین جهانی

وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، پیوستن به گروه بریکس و امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا گفت: همکاری مشترک ملت‌های منطقه، زمینه‌ساز شتاب‌بخشی به شکل‌گیری نظم نوین جهانی است.

عباس علی‌آبادی پس از امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا تأکید کرد امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به نفع ملت‌های منطقه است و توسعه تجارت را در پی خواهد داشت. او تأکید کرد: پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس محدودیت‌های فراروی همکاری چندجانبه میان این کشورها را از میان برمی‌دارد.