حکومت مذهبی «اسرائیل»، تجربۀ یک حکومت مذهبی ناموفق دیگر 

دکتر صادق زیبا کلام  با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

در ۷۵ سالی که از تأسیس کشور «اسرائیل» می‌گذرد، همواره یک نظام غیرمذهبی بر این کشور حاکم بوده. مذهب البته از یک جایگاه اجتماعی محترمی برخوردار بوده،اما همانند دمکراسی‌های دیگر، مبناء تصمیم‌گیری‌های مملکتی فارغ از باورهای دینی بوده. بنیانگذاران اسرائیل همچون «وایزمن»، «بن‌گوریون»، «گلدا مایر» و «اسحاق رابین»، یهودی‌های غیرمذهبی بودند با گرایشات سوسیالیستی. خود «هرتسل» بنیانگذار صهیونیسم و به‌وجودآورندۀ کشور یهودی، غیرمذهبی بود. در بخش عمده‌ای از ۷۵ سالی که از تشکیل اسرائیل می‌گذرد، قدرت در دست طیفی از چپ‌ها و لیبرال‌ها می‌بوده. اما نزدیک به دو دهه می‌شود که به‌تدریج طیفی از راستگرایان صهیونیست و مذهبیون تندرو، منظماً توانسته‌اند قدرت بیشتری پیدا کرده و سکولارها را در اقلیت قرار دهند.

دولت جدید اسرائیل را می‌بایستی یک نقطۀ عطف تاریخی در‌ آن کشور دانست. برای نخستین‌بار مذهبیون و راستگرایان تندرو توانسته‌اند دولت را به‌دست بگیرند. یعنی درست در نقطۀ مقابل بنیانگذاران اولیۀ اسرائیل. هر قدر که دولت مذهبی‌تر شده، به‌همان میزان درگیری و تنش با فلسطینی‌ها افزایش یافته و متقابلاً شانس تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی هم کم‌رنگ‌تر شده.

️مذهبی‌شدن حکومت در اسرائیل، فقط دشمنی میان اعراب و یهودی‌ها را افزایش نداده. مصیبت بزرگ‌تر برای اسرائیلی‌های غیرمذهبی است که بخش قابل توجه‌ای از جمعیت اسرائیل را تشکیل می‌دهند. وقتی «نتانیاهو» به‌عنوان نخستین اقدام دولت مذهبی تصمیم گرفت استقلال قوۀ قضائیه را محدود سازد، میلیون‌ها اسرائیلی سکولار در اعتراض به‌خیابان‌ها آمدند. اما ماه‌ها تظاهرات آنان نتوانست جلوی تغییرات در قوۀ قضاییه را بگیرد؛ همچنان که اعتراضات اسرائیلی‌های سکولار، فلسطینی‌ها و غربی‌ها نتوانست جلوی احداث ده‌ها هزار واحد مسکونی در اراضی اشغالی متعلق به فلسطینی‌ها را بگیرد. جالب است که در تاریخ طولانی اسرائیل، این، بار دوم است که یهودی‌های مذهبی بر اسرائیل حکومت می‌کنند. دوهزار سال پیش، به‌مدت ۸۰ سال، «مکابی‌ها» که یهودی‌های به‌شدت مذهبی بودند، بر اسرائیل فرمانروایی می‌کردند. اسرائیلی‌ها آنقدر از حاکمیت مذهبی «مکابی‌ها» به‌ستوه می‌آیند، که با رومی‌های سکولار متحد می‌شوند و به حاکمیت دینی برادرانشان در اسرائیل پایان می‌بخشند. یهودی‌های فرهیختۀ غیرمذهبی این‌بار اما تصمیم به مهاجرت گرفته‌اند. براستی آیا در طول تاریخ، هیچ حکومت مذهبی موفق بوده؟

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع