کسری بودجه دولت از کجا آب می‌خورد؟

 به‌تازگی داوود منظور- رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران به کسری ۳۰ درصدی بودجه اشاره کرده است. او گفته درآمدهای دولت سیزدهم در هفت ماه اول امسال ۳۰ درصد کمتر از رقم پیش‌‌بینی شده در قانون بودجه بوده است. علت کسری هم، تحقق نیافتن درآمد حاصل از صادرات نفت، فروش اموال و واگذاری دارایی دولت عنوان شده است.

در قانون بودجه ۱۴۰۲ آمده بود که دولت باید ۲۲۶۳ هزار میلیارد تومان در سال درآمد کسب کند. بر این اساس، باید گفت درآمد دولت در هفت ماه اول امسال حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری داشته است.

آنگونه که از اظهارات منظور می‌توان برداشت کرد، مقصر این ماجرا مجلس شورای اسلامی است که دست به بیش‌برآورد زده است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از تجارت نیوز ،   همچنین به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران، تنها حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل مولدسازی دارایی‌های دولت محقق شده است. علت آن هم چسبندگی واگذاری دارایی‌های مازاد در دستگاه‌ها عنوان شده. این در حالیست که درآمد ۱۰۴ هزار میلیارد تومانی از این محل پیش‌بینی شده بود.

کسری بودجه دولت در ۴ ماه ابتدایی سال

از سوی دیگر، گزارش بررسی عملکرد مالی دولت در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۲ توسط مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده که نشان می‌دهد فقط ۶۳ درصد از منابع مورد نیاز بودجه در این مدت محقق شده است؛ این یعنی کسری ۲۵۸ هزار میلیارد تومانی دولت تا پایان تیرماه. دلایل آن هم همانطور که در بالا ذکر آن رفت؛ مربوط به فروش نفت، گاز و میعانات گازی و همچنین فروش داخلی خوراک مایع پتروشیمی‌هاست که نیمی از درآمد محقق نشده است. بخش مولدسازی هم در چهار ماه نخست امسال عملکرد ۹ درصدی داشته و نتوانسته ۳۶ هزار میلیارد تومان مورد نیاز را محقق کند.

 تامین کسری بودجه با انتشار اوراق بدهی

حالا امروز، منظور گفته که امسال ۱۸۷ همت اوراق بدهی برای جبران کسری بودجه منتشر شده است. پیشتر کارشناسان درباره اثرات انتشار اوراق هشدار داده بودند. هرچند آنها می‌گویند دولت چاره‌ای ندارد اما در ادامه هشدار می‌دهند که با این کار دولت آینده با چالش‌های تامین بودجه اساسی روبه‌رو می‌شود و در واقع به نوعی گروگان‌گیری منابع اتفاق می‌افتد.

دولت سیزدهم بارها مخالفت خود را با استقراض اعلام کرده است. در مقابل تعدادی از بررسی‌ها نشان می‌دهند که دولت به جای این امر، از بانک‌های تجاری وام می‌گیرد و از سپرده مازاد شرکت‌های دولتی استفاده می‌کند تا کسری بودجه‌‌اش را تامین کند.

کسری بودجه سال‌هاست دامن‌گیر اقتصاد ایران است و اگر تنها عملکرد دولت در چهار ماه ابتدایی امسال را در نظر بگیریم، پیش‌بینی شده که دولت تا پایان سال ۱۴۰۲ برای تامین بودجه خودش با یک کسری ۳۸۰ هزار میلیارد تومانی مواجه شود.