کاهش مقطعی قیمت مسکن

بر اساس این گزارش، هفته گذشته، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی از پلمپ ۵ هزار و ۶۰۰ بنگاه مشاور املاک متخلف توسط پلیس امنیت اقتصادی خبر داد و گفت: طبق آمار، بیش از ۸۰ هزار بازرسی از بنگاه‌های املاک سراسر کشور انجام شد و بعد از تماس‌ها، پیگیری‌ها و تذکرهای لازم، ۵ هزار و ۶۰۰ بنگاه مشاور املاک توسط پلیس امنیت اقتصادی پلمب شد. هم‌اکنون نظم بهتری حاکم شده است و اصناف نیز همکاری مناسبی دارند.

وی در خصوص سکوهای انتشار آگهی و ساماندهی آگهی‌ها در فضای مجازی، گفت: در جلسه گذشته مصوبه‌ای داشتیم که نسبت به مقررات‌گذاری برای سکوهای انتشار آگهی مسکن و ساختمان تصمیماتی گرفته شد و جلسات خوبی با وزارت صمت و وزارت ارتباطات برگزار شد، سکوهای انتشار آگهی، مقررات را پذیرفته‌اند. مقرر است تا سکوهای انتشار آگهی‌ها، آگهی انتشار را بعد از تایید هویت مالکان ملک توسط سامانه املاک و اسکان، منتشر کنند. بذرپاش با اعلام اینکه هزینه صدور پروانه ساختمانی بعد از پیگیری‌ها و مصوبه جدید مجلس کاهش یافته است، گفت: مصوبه جدید مجلس، می‌تواند به افزایش پروانه ساختمانی کمک کند. به نظر می‌رسد دولت در تلاش است تا با راهکارهایی فاصله بین عرضه و تقاضای مسکن را کاهش داده و با این راهکار بتواند قیمت مسکن را مهار کند.

تزریق قطره‌چکانی آمار

اگر از نشت قطره‌چکانی داده‌های مرتبط با بازار مسکن و تشتت آماری در همین محدوده کوچک بگذریم، از نتیجه‌گیری‌های مثبت از تصویرهای لحظه‌ای از بازار مسکن نمی‌توان گذشت.

چه آنکه این نتیجه‌گیری‌ها نه تنها افکار عمومی را از شرایط حاکم بر بازارها و از جمله بازار مسکن منحرف نمی‌کند و به عبارت دیگر، نه تنها در مردم خوش‌بینی ایجاد نمی‌کند و شوری نمی‌افزاید که آنها را نگران‌تر و نسبت به آینده بدبین‌تر می‌کند.

بر اساس این گزارش، در روزهای آخر تیرماه سال جاری نیز، محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی در جلسه‌ای به‌طور کلی از کاهش قیمت مسکن به واسطه سیاست‌های اجرا شده توسط این نهاد خبر داد. چند روز بعد، مشاور وزیر راه میزان این افت قیمت را ۳٫۸ درصد اعلام کرد. در روزهای نخست مردادماه سال جاری اما در نشست برخی از مسوولان اقتصادی کشور با رییس دولت سیزدهم، افت قیمت مسکن در تیرماه سال جاری نسبت به خردادماه ۲٫۲ درصد به او گزارش شد.

مسکن کوتاه‌مدت نیست

این در حالی است که از نظر کارشناسان مسکن، تغییرات ماهانه شاخص‌های کلیدی مسکن یک تصویر لحظه‌ای از تحولات این بازار به شمار می‌روند و معنادار نیستند و به همین علت، دستیابی به تحلیلی دقیق، مستلزم رصد و بررسی آمارهای فصلی یا نقطه به نقطه است.

در شرایطی که دوره انتظار برای دستیابی به مسکن در ایران به بیش از ۱۰۰ سال رسیده است و ساخت مسکن نیز معمولا ۱۸ تا ۲۴ ماه زمان می‌برد و جست‌وجوی خانه برای خرید یا حتی اجاره حدود یک ماه طول می‌کشد و اساسا مقوله مسکن در ذهن خانوار و افکار عمومی به عنوان یک مقوله زمانبر و طولانی مدت حک شده و نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدت نیز هست.

در این حال، بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده، از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا آذرماه سال گذشته، متوسط قیمت مسکن در شهر تهران بیش از ۳۷ درصد رشد داشته است. یا از فروردین سال ۱۳۹۷ تا آخر آذرماه سال ۱۴۰۱ که آمارهای رسمی وجود دارند، متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در شهر تهران حدود ۸۶۰ درصد رشد را تجربه کرده. اینها در حالی است که به‌رغم حبس آمارهای رسمی در بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، برآوردهای برخی از کارشناسان مسکن نشان می‌دهد، طی ۹ ماهه پس از آذر ۱۴۰۱ متوسط قیمت مسکن در شهر تهران ۱۰۰ درصد افزایش داشته و به این ترتیب از حدود متری ۴۸ میلیون تومان به بیش از متری ۹۶ تومان افزایش یافته است.

در این حال، برخی مشاهدات میدانی حاکی از تشدید جهش قیمتی در مناطق یک و دو پایتخت است، به گونه‌ای که قیمت‌های پیشنهادی برای واحدهای نوساز هم اینک از ۵۰۰ میلیون تومان برای هر متر مربع آغاز می‌شود یا حتی در برخی مواقع، واحدهای این مناطق صرفا با دلار مبادله و معامله می‌شوند. بی‌گمان، تنها راه شفاف‌سازی قیمت‌ها در بازار مسکن، انتشار «قیمت‌های معاملاتی» است. چون این قیمت‌ها حاصل کشمکش نیروهای عرضه و تقاضا است و در واقع برآیند مبادله و توافق است.