مقایسه رشد نقدینگی در دولت‌های رییسی و روحانی

آمارهای بانکی مهرماه ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که حتی در دولت آقای رییسی که از شهریور ۱۴۰۰ امور دولت را به دست گرفته، موضوع رشد شدید نقدینگی و سپرده‌های ارزی و ریالی بانکی ادامه دارد. میزان سپرده‌ها از ۳۸۷۵ همت در اسفند ۱۳۹۹ به ۴۸۳۹ همت در مهر ۱۴۰۰ رسیده است و در این مدت ۲۱۶ روزه معادل ۹۶۴ همت رشد کرده که روزانه معادل ۴۴۶۳ میلیارد تومان افزایش داشته است.  در فاصله ماه‌های مرداد تا مهر نیز رقم سپرده‌های بانکی ریالی و ارزی نیز از ۴۵۳۹ همت به ۴۸۳۹ همت رسیده و در این دوماه شهریور و مهر معادل ۳۰۰ همت بیشتر شده است. یعنی روزانه ۴۹۱۸ میلیارد تومان و نزدیک ۵ همت بیشتر شده که نسبت به میانگین هفت ماه اول نیز بیشتر بوده است. به عبارت دیگر رشد روزانه سپرده‌ها و تسهیلات و نقدینگی کشور به تدریج نسبت به ماه‌ها و سال‌های قبل رو به افزایش بوده و حتی در دولت رییسی و دو ماه شهریور و مهر نیز سپرده‌ها و تسهیلات نسبت به ۵ ماه اول سال و سال قبل رشد بیشتری داشته است.  در نتیجه باید توجه داشت که موضوع خلق پول و نقدینگی در اختیار و اراده دولت و بانک مرکزی و مقامات اقتصادی کشور نیست و به نوعی حاصل شرایط اقتصاد کشور، بازار بین بانکی و نیاز واحدهای اقتصادی به نقدینگی، بهره‌وری پایین و… است.

تسهیلات بانکی نیز از ۲۷۹۲ همت در اسفند ۹۹ به ۳۵۴۷ همت در مهر ۱۴۰۰ رسیده و در این هفت ماه معادل ۷۵۵ همت بیشتر شده و روزانه معادل ۳۴۹۵ میلیارد تومان افزایش داشته است.  در دو ماه شهریور و مهر نیز میزان تسهیلات بانکی از رقم ۳۳۲۴ در مرداد به ۳۵۴۷ در پایان مهر رسیده و طی این دو ماه معادل ۲۲۳ همت بیشتر شده و روزانه ۳۶۵۵ میلیارد تومان بیشتر شده که این رقم از میانگین هفت ماه اول سال یعنی ۳۴۹۵ میلیارد تومان بیشتر شده است.  به عبارت دیگر، سرعت رشد تسهیلات و سپرده‌های بانکی در دولت رییسی از ۵ ماه آخر دولت روحانی بیشتر شده است. لذا نمی‌توان نتیجه گرفت که عملکرد دولت‌ها می‌تواند عامل کنترل تسهیلات و سپرده‌ها و خلق پول و نقدینگی باشد و شرایط اقتصادی ایران باعث شده که عملا خلق پول و نقدینگی و تسهیلات و سپرده بانکی خارج از اراده دولت‌ها باشد و به صورت تدریجی شاهد رشد روز افزون خلق پول و نقدینگی و سایر شاخص‌های پولی و بانکی هستیم.  از سوی دیگر، میزان نقدینگی نیز از ۳۴۷۶ همت در اسفند ۹۹ به ۳۹۲۱ همت در مرداد ۱۴۰۰ رسیده و در این مدت ۵ ماه ۴۴۵ همت و روزانه معادل ۲۸۷۰ میلیارد تومان بیشتر شده است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل،  در فاصله مرداد تا آبان نیز نقدینگی از ۳۹۲۱ همت به ۴۳۱۶ همت رسیده و در این سه ماه شهریور و مهر و آبان ۱۴۰۰ معادل ۳۹۵ همت و روزانه معادل ۴۳۴۰ میلیارد تومان افزایش داشته است.  یعنی در پنج ماه آخر دولت روحانی نقدینگی روزانه ۲۸۷۰ میلیارد تومان و در سه ماه اول دولت رییسی نقدینگی روزانه ۴۳۴۰ میلیارد تومان رشد کرده است و رشد میانگین نقدینگی در این سه ماه دولت رییسی ۵۱ درصد بیشتر از میانگین رشد روزانه نقدینگی در پنج ماه آخر دولت روحانی بوده است.  در اینجا باز هم تاکید می‌کنیم که اگر هر دولتی را نسبت به دولت قبلی مقایسه کنیم شاهد رشد بالاتر نقدینگی در دولت جدید نسبت دولت قبلی خواهیم بود. به عبارت دیگر، رشد روزانه نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت خاتمی، رشد روزانه نقدینگی دولت روحانی بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد بوده و اکنون رشد روزانه نقدینگی در دولت رییسی بالاتر از رشد روزانه نقدینگی در دولت روحانی است.  این نکته به ما یادآوری می‌کند که اگر چه خط‌مشی، انضباط مالی، سیاست‌های تنش‌زدایی با جهان، کنترل کسری بودجه و… همگی موثر هستند و عملکرد یک دولت را تقویت کرده و موجب رشد شاخص‌های سرمایه‌گذاری، بهره‌وری، رشد اقتصادی، کاهش تورم و… می‌شود. اما ساختار اقتصاد ایران به نقطه‌ای رسیده که با پیچیدگی‌ها و ابرچالش‌های بسیار مواجه شده و راه نجات این پدیده رشد نقدینگی و کاهش ارزش پول ملی، کاهش فقر و تامین معیشت مردم، به یک جراحی بزرگ و اصلاحات ساختاری نیاز دارد و نمی‌توان تنها با دستور، تامین کسری بودجه از راه‌های دیگر و تصمیم‌گیری در جلسات و هیات دولت و مجلس آن را کنترل کرد.  نجات اقتصاد ایران از تورم، رشد نقدینگی و سایر مشکلات و ابرچالش‌ها به تصمیم‌گیری‌های جدی‌تری نیاز دارد و تفاوتی در عملکرد دولت‌ها در این زمینه دیده نمی‌شود.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع