سررشمه

روح همکاری و همیاری با زندگی ایلی و عشایری عجین بود و این ویژگی در تمامی مراحل زندگی آنان از شادی تا غم نمود خود را داشت. آری مردان پا به پای هم و زنان دست در دستان هم، دل به دل یکدیگر می‌دادند تا سخت ها را سهل کنند تا پشتشان به هم گرم باشد و اسیر فتنه ای به نام بی تفاوتی نشوند. صاحب داوتی خیالش از این گذشت و جوانمردی‌ها راحت و دلش گرم بود تا سور و سات عروسی را اول با توکل به خدا و دوم با همت این مردم برگزار کند. یکی از این آداب و رسوم زیبا دادن سررشمه بود. صاحب داوتی به هر طریقی مراتب قدردانی خود را از افرادی که جهت برگزاری داوتی همیاری و همکاری لازم را داشتند به عمل می‌آورد. سررشمه هدیه ای بود که از طرف خانواده عروس یا داماد به این افراد پیشکش می‌شد. این هدیه معمولا به زنانی که در خرید لباس و وسایل عروس شرکت داشتند تحت عنوان سرکالی (سرکالایی) یا به کسانی که برای هیزم عروسی می رفتند و اولین کسی که از جمع‌آوری هیزم برمی‌گشت یا به گردن اسپ عروس و یا به شکل گمبول روی صورت اسب عروس آویزان می‌کردند. سرشمه‌ای نیز بر روی سر عروس انداخته می‌شد که تا جز داماد نامحرمی روی آن را نبیند.
یکی دیگر از این سررشمه ها به ساززن‌ها تعلق می‌گرفت. در بدو ورود ساززن‌ها و هنگامی که ساززن شروع عروسی را با نواختن ساز سحر اعلام می کرد یکی از نزدیکان داماد که معمولا خواهر یا مادر داماد بود چارقد رنگی زیبایی را برای اعلام خوش‌آمدگویی به ساز می‌بست که ساز زن نیز با نواختن صدای کِل از او تشکر می‌کند و بعد از آن نزدیکان داماد برای تشکر و تشویق ساززن‌ها مبلغی را به عنوان سرسازی در این سررشمه میزدند تا سازن‌ با کمال احترام و دلخوشی در کرنا بدمد و شور را در شادی عجین کند. خلاصه آداب و رسوم به ارث مانده از گذشته دور سراسر نشان از ادب و اخلاق است که حرمت نمک را نگه می‌داشتند و نمک را که می‌خوردند نمکدان را نمی‌شکستند سراسر نشان از گذشت و فداکاری بود تا فقط دایره ای به شعاع خود و منفعتشان به دور خود نکشند. آری تاریخی است که باید در آن اندیشید و بصیرت کرد اما با شستن چشمان تا جور دیگر ببینیم.
پ.ن: رشمه در اصل بندی بود که روی دماغ اسب می‌اندازند تا سر اوسار را به دیم اوسار وصل کنند. این واژه به سایر کالاهایی اهدایی نیز تعمیم یافته است.
# سهیلا- لشکری
برگرفته از اطلاعات مادرم و استاد کرم الله عزیزی