به نتایج مثبتی در اوراسیا نرسیده ایم

 مجلس شورای اسلامی در خرداد سال ۹۸ انعقاد توافقنامه اقتصادی وتجاری جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به تصویب رساند. در پنجم آبان همان سال جمهوری اسلامی ایران با این موافقت نامه برای سه سال فعالیت اقتصادی خود را با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اجرای معافیت های گمرکی آغاز کرد.

با اجرایی شدن این معاهده گمرکی و بهره‌مندی از مزیت‌های آن می‌توان انتظار داشت قابلیت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی بیش از پیش ارتقاء یافته باشد. با این حال، بهره‌مندی از این مزیت‌ها نیازمند توجه به برخی الزامات حقوقی و اجرایی دستگاههای متولی  کشورمان و فراهم آوردن زیرساخت‌های مورد نیاز است. لذا با توجه به گذشت دو سال از انعقاد این موافقت نامه اقتصادی و تجاری  ایران می بایست  در سال گذشته طبق توافق زیر ساخت های لازم برای تجارت آزاد با اوراسیا را  فراهم می آورد. ولیکن با گذشت دو سال و ورود به سال پایانی موافقت نامه هنوز اقدامی از دستگاههای متولی  برای تجارت آزاد صورت نگرفته است. در همین راستا پایگاه خبری و تحلیلی درآمد نیوز با توجه سالروز انعقاد موافقت نامه اوراسیا مصاحبه‌ای را با دکتر سهراب بختیار، به عنوان عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و فدراسیون روسیه  و مشاور طرح  پیمان اوراسیا را بعمل آورده است که در ادامه می‌خوانید.

ایران چندی پیش عضویت شانگهای را داشته با توجه به شرایط تحریمی کشورمان پیمان های شرقی چه مزیتی برای کشور دارد؟

به گزارش اقتصاددان به نقل از درآمد نیوز   ،   از جمله مزایای اینگونه توافق نامه ها و از جمله پیمان شانگهای ارتباط نزدیکتر جمهوری اسلامی ایران با بلوک شرق و اجرای پیمان نامه های راهبردی دو و چند جانبه را می تواند در بر بگیرد به غیر از بُعد همکاری امنیتی می تواند پل ارتباطی منطقه ی CIS را به شرق آسیا و همچنین ارتباط شرق آسیا را به شرق اروپا هموار سازد و رویای کُریدور شمال به جنوب و غرب به شرق کشور را توجیه پذیرتر نماید.

تفاوت عضویت ایران در شانگهای با معاهده اقتصادی ایران با اوراسیا چیست؟

عضویت در پیمان شانگهای یک عضویت چند جانبه ی نظامی؛ امنیتی؛ سیاسی؛ اقتصادی و …را در بر می گیرد که درواقع تحت تسلط دو قدرت شرقی فدراسیون روسیه و چین قطب بندی شده است ولی پیمان نامه اُوراسیا صرفا یک پیمان اقتصادی و در ابعاد کوچکتر می باشد.

جنابعالی به عنوان یک تاجر اقتصادی در روسیه وضعیت همکاری سازمان های نظارتی روسیه با تجار ایرانی چگونه است؟

سیاست دولت روسیه در مواجهه با ایران در پیمان نامه ی اوراسیا صادرات صنعتی است که به صورت واحد و با چشم انداز برنامه وزارت توسعه اقتصادی فدرال روسیه ترسیم شده است. این متولی در ایران که همان سازمان توسعه تجارت است برنامه ای مدوّن در تنوع دهی به سبد کالایی قابل رقابت با رقبا از جمله ترکیه؛ برند سازی و بسته بندی و …خدمات اموزشی و حمایتی نداشته است.

یکی از مسایل و مشکلاتی که تجار ما با کشورهای اوراسیا و دیگر کشور ها دارند تعجیل در ارسال کالا به کشور هدف است و بیشتر ترجیع به صادرات یصورت خام است. در واقع این رفتار نشان از یک ناامنی است و یا مساله دیگری نهفته است؟

متاستفانه فقدان قوانین اصولی در صادرات توسط متولیان امر و اِعمال قوانین خلق الساعه صادراتی و وارداتی باعث شده است رغبت تُجار ایرانی در صنعت پکینک و بسته بندی؛ برندسازی و تبدیل محصولات ایرانی به ارزش افزوده تر را رها کرده و با نا اطمینانی مبادرت به ارسال مرسلات صادراتی گاهاً به صورت خام فروشی کنند.

دلیل منفی بودن ترااز تجاری ما با اوراسیا چیست ؟

بازار روسیه را می توان به دو قسمت صنایع بالا دستی و خُرد تقسیم کرد سیاست دولت روسیه در صادرات صنایع بالادستی در حوضه اُوراسیا و مشخصاً ایران تعریف شده و ریل گذاری شده است و چشم انداز قابل توجّهی را برای توسعه تراز مثبت خود با ایران تا سال ۲۰۳۰ میلادی تعریف و درحال اجرا کردن است ولی متاسفانه بازار خُرد روسیه که می تواند بازار هدف فعالان اقتصادی ایران قرار گیرد هنوز مغفول واقع شده و حمایت های ویژه ای از سوی دولت انجام نشده است امیدوارم با روی کار امدن دولت سیزدهم و ضرورت توسعه صادرات و اَرزآوری و با مزیت های نسبی کشور در محصولات کشاورزی؛ ابزیان؛مصالح ساختمانی و سنگ ،نساجی کیف و کفش و …حمایت های دلسوزانه ای انجام پذیرد.

 برخی از تجار و سرمایه گذاران اشاره دارند تجار روسی از همکاری  با ایران ممانعت دارند و دلیل انرا شرایط تحریمی ایران از غرب می داند؟ لطفا بفرمایید این یک معاهده شرقی است و دلیل نفوذ غرب چیست؟

شرایط تحریمی و شیطنت های خبیثانه ی غرب در مواجهه تُجار ایران در حوزه های بین الملل و از جمله اوراسیا تاثیر گذار است ولی تهدیداتی داخلی نیز مزید بر علت شده است که از مهم ترین انها ناکارامدی حمل و نقل در کشور است بی شک نگاه دولت آیت الله رئیسی به توسعه زیر ساخت حمل و نقل در کشور و اِصلاح مبادلات چند جانبه مالی و گمرکی و غیره در کشور میتواند کمک شایانی را در توسعه اقتصادی در این حوزه و پیمان نامه هایی همچون شانگهای ایفاء نماید و نفوذ و تحریم غرب را در روابط تجاری با ایران کم اثرتر سازد.

خرداد ماه ۹۸ مجلس شورای اسلامی توافقنامه موقت ایجاد منطقه آزاد تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را به تصویب رساند. با اجرایی شدن این معاهده از پنجم آبان سال۹۸  چه مزیت های اقتصادی برای کشورمان  فراهم شده است؟

تعامل تجاری و اقتصادی ایران در حوزه اوراسیا از الزامات سیاست توسعه تجارت کشور است که متاسفانه حمایت عملیاتی خاصی در این زمینه صورت نگرفته است و با گذشت دو سال از مُصوبه مجلس و حضور موقت جمهوری اسلامی ایران به نتایج مثبت مدنظر نرسیده ایم؛اهتمام دولت و مجلس در اِنعقاد موافقت نامه های کاربردی با کشور های عضو این اتحادیه میتواند مسیر دسترسی تُجار ایرانی را به این حوزه هموارتر سازد که البته حمایت دولت در زیر ساخت های تجاری و ریلی و… نیز موثر است.

درموافقت نامه اتحادیه اقتصادی ایران بر سه محور کدگذاری کالا،کانال الکترونیکی بین اتاق ایران و کشورهای عضو، کانال الکترونیکی بین گمرک ایران و گمرکات کشورهای عضو و اوراسیا تاکید شده است. مزیت این محور ها را می فرمایید و وضعیت سازمان های ذیربط ایران از جمله استاندارد و گمرک برای اجرایی شدن این محورها بفرمایید؟

ضرورت اهتمام بیشتر وزارت صنعت و معدت و تجارت در تهیه ی استراتژی دیپلماسی اقتصادی با مشارکت وزارت امور خارجه در این حوزه از بدیعیات اَمر میباشد که با همکاری وزارت اقتصاد و دستگاهای زیرمجموعه از جمله گمرک روند تسریع در ارسال محصولات مورد نیاز را شاهد خواهیم بود و بی شک نقش پارلمان بخش خصوصیه اتاق بازرگانی و اتاق های مشترک در استفاده بهینه از پتانسیل های موجود را اَفزون می سازد.

در موافقت نامه ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بر چشم انداز تجارت آزاد برای ایران اشاره شده است آیا  تاکنون  اقدامی برای زیر ساختهای تجارت آزاد درکشورمان ایجاد شده است؟

اخیراً طی جلسه ای در سازمان توسعه تجارت مقرر گردید مقدمات آزاد سازی تجارت مشترک بین ایران و اوراسیا هموار گردد این مطلب را بنده در جلسه ی فعالان اقتصادی با ریاست محترم جمهوری نیز مطرح و قول مساعد آیت الله رئیسی را نیز برای پیگیری این دستاورد و تسریع در اجرایی شدن ان دنبال نموده ام.

با گذشت دو سال از انعقاد این موافقت نامه وضعیت فعلی تجارت ایران با کشور های اوراسیایی چگونه است؟

در حال حاضر و با سپری شدن دو سال از عضویت موقت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و طی چند ماه گذشته شاهد روند بهبود در صادرات به این حوزه بوده ایم به طوری که طی ۴ ماه نخست سال تراز منفی در سال گذشته تا حدودی مرتفع و شاهد رشد صادرات به روسیه و کشورای عضو بوده ایم به طوری که تراز تجاری با کشورهای عضو دیگر نیز مثبت بوده است ولی هنوز با حجم واردات صنعتی از روسیه و تراز منفی حجم کل مبادلات ایران و اوراسیا هنوز نیز منفی است.

پیشرفت تفاهم نامه اوراسیا در چند سال گذشته چگونه بوده است؟

همانطور که عرض کردم این پیشرفت قابل توجه نبوده است بی شک تسریع در اجرای عملیاتی موافقت نامه تجارت ترجیحی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا با حمایت دولت و مجلس و حضور پررنگ تُجار و تولید کنندگان ایرانی می تواند بسیاری از چالش های موجود اقتصادی در کشور را مرتفع سازد با توجه به پیش بینی ها در صورت تَحقّق این اَمر حجم صادرات به این حوزه متحول شده و تراز تجاری مثبتی رافراهم خواهد ساخت که با تغییر رویه تامین نهاده های دامی از امریکای جنوبی و استفاده از ظرفیت کشور های عضو اوراسیا در این حیطه میتوان واردات را نیز در این بخش سامان داد۰

در پایان عرایضم ضمن آرزوی توفیق روز افزون سربازان اقتصادی در حوزه صادرات حمایت های دولت و مجلس در این بخش برای برون رفت از بخشی از تحریم ها و حل چالش های اقتصادی کشور وحمایت از تولید که مُنتج به بهبود سفره ی معیشتی مردم است را خواستارم.