ارمنستان مسیر حضور نیروهای امدادی ایران را هموار کند

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ساکنان چندهزار ساله قراباغ که نگران تکرار نسل کشی سال ۱۹۱۵ با همکاری باکو و ترکیه هستند، مجبور شدند با سرعت فراوان خانه و کاشانه و مشاغل خود را رها کنند و با هر وسیله ممکن به سمت شهر گوریس بروند تا جان و مال و ناموسشان در امان باشد، به خصوص که تصاویر و ویدئوهای هولناکی از مثله کردن، شکنجه و کتک زدن نظامیان و غیرنظامیان ارمنی توسط سربازان آذربایجان در قراباغ منتشر شده است. در این شرایط ایران کاملا آماده و علاقمند است تا نیروهای امدادی خود را از طریق مرز مشترک دو کشور به ارمنستان بفرستد تا در این وضعیت دشوار یار و حامی همسایه قدیمی و بی آزار خود باشند. اما اطلاعاتی که به دست نگارنده رسیده، حاکی است دولت ارمنستان برای حضور نیروهای امدادی ایران همکاری لازم را ندارد و در این زمینه مشکلاتی را ایجاد کرده است.

اقتصاددان: این روزها بحرانی انسانی در ارمنستان شکل گرفته که ناشی از کوچ اجباری نزدیک به ۱۲۰ هزار جنگ زده و آواره فراری از قراباغ به ارمنستان است.

ساکنان چندهزار ساله قراباغ که نگران تکرار نسل کشی سال ۱۹۱۵ با همکاری باکو و ترکیه هستند، مجبور شدند با سرعت فراوان خانه و کاشانه و مشاغل خود را رها کنند و با هر وسیله ممکن به سمت شهر گوریس بروند تا جان و مال و ناموسشان در امان باشد، به خصوص که تصاویر و ویدئوهای هولناکی از مثله کردن، شکنجه و کتک زدن نظامیان و غیرنظامیان ارمنی توسط سربازان آذربایجان در قراباغ منتشر شده است.

در این شرایط ایران کاملا آماده و علاقمند است تا نیروهای امدادی خود را از طریق مرز مشترک دو کشور به ارمنستان بفرستد تا در این وضعیت دشوار یار و حامی همسایه قدیمی و بی آزار خود باشند. اما اطلاعاتی که به دست نگارنده رسیده، حاکی است دولت ارمنستان برای حضور نیروهای امدادی ایران همکاری لازم را ندارد و در این زمینه مشکلاتی را ایجاد کرده است.

متاسفانه دولت آقای پاشینیان ترجیح می دهد برای کمک به آوارگان قراباغ از نیروهای آمریکایی و فرانسوی کمک بگیرد که جز صدور بیانیه های توخالی و تماشای آنچه در قراباع گذشت، کار دیگری انجام ندادند و حضور آنها در جنوب ارمنستان و ایروان تنها با هدف مقابله با نفوذ روسیه و آسیب زدن به تمامیت ارضی، ثبات و امنیت ایران صورت می گیرد و اهمیتی به حفظ مرزهای ارمنستان نمی دهند.

اگر دولت ارمنستان می خواهد که مرزهای این کشور با هجوم باکو و ترکیه بیش از این ناامن نشود و اگر می خواهد استان سیونیک بخشی از این کشور باقی بماند و خاطرات تلخ آوارگی ارامنه و نسل کشی سال ۱۹۱۵ تکرار نشود باید از کشورهای همسایه استمداد کند و به خصوص از همسایگانی مانند ایران، روسیه و گرجستان بخواهد تا نقش آفرینی فعالی به خصوص در جنوب ارمنستان داشته باشند. تجربه ارزشمند و موفق ایران در سوریه برای کمک به آوارگان و مقابله با دست اندازی بیش از ۸۰ کشور به این کشور در دسترس ارمنستان است. ایران بر خلاف دو همسایه ارمنستان یعنی آذربایجان و ترکیه نه تنها هیچ چشم طمعی به خاک این کشور ندارد، بلکه تنها همسایه ای است که از انگیزه و توان کافی برای متوقف کردن کشورهای متخاصم برخوردار است تا از شکل گیری ناتوی ترکی، خفگی ژئوپلتیک خود و ارمنستان و سرازیرشدن صهیونیست ها، تجزیه طلبان، تکفیری ها و سربازان ناتو به منطقه جلوگیری کند.

زمانی که داعش به مرزهای ایران نزدیک شد، دولت عراق به طور رسمی از جمهوری اسلامی خواست تا دو تیپ از نظامیان ایران ۲۰ کیلومتر در خاک عراق پیشروی کنند و به طور رسمی اعلام شد اگر داعش از ۴۰ کیلومتری مرز ایران نزدیک تر بیاید، با آن برخورد نظامی خواهد شد. این تهدید موثر بود و داعش را متوقف کرد و در نهایت همکاری ایران و عراق به نابودی این گروه تروریستی منجر شد.

ایران باز هم می تواند در صورت موافقت و همراهی دولت ارمنستان در کل منطقه مرزی دو کشور برای اسکان آوارگان قراباغ اقدام کرده و در داخل خاک ارمنستان آوارگان این کشور را به بهترین شکل اسکان دهد. همکاری ایران و ارمنستان برای ایجاد اردوگاه پناهندگان و اسکان آرتساخی ها در منطقه حساس مرزی که باکو و ترکیه برای اشغال آن و ایجاد دالان تورانی ناتو (کریدور جعلی زنگزور) برنامه ریزی می کنند هم از مشکلات و دردهای این مردم می کاهد و هم امنیت مرز حساس ایران و ارمنستان را تامین می کند.

علاوه بر این، می توان ظرف مدت کوتاهی با همکاری شرکت های توانمند و باتجربه ایرانی نسبت به ساخت مسکن و ایجاد زیرساخت های لازم در شمال ارس برای سکونت ارامنه آواره شده از آرتساخ اقدام کرد تا آنها به طور دائمی در این منطقه استراتژیک ساکن شوند و مرز ایران و ارمنستان با حضور ارامنه توانمند و با انگیزه امن تر و مستحکم تر شود. در صورت اجرایی شدن این روند حضور گسترده ایران در خاک ارمنستان مشروعیت بیشتری می یابد. ولی متاسفانه دولت پاشینیان همکاری لازم را با ایران ندارد و کمک رسانی و حضور نیروهای امدادی را تسهیل نمی کند. لذا این رویه باید عوض شود.

نباید فراموش کرد که ترکیه به بهانه اسکان آوارگان سوری و با هدف اشغال دائمی شمال سوریه، اردوگاه هایی را برای این افراد ایجاد کرد و بیشتر تروریست های جبهه النصره و مزدوران مسلح وابسته به خود را نیز در این اردوگاه ها ساکن کرد که نتایج تلخ این رویه استعمارگانه و تجاوزکارانه هنوز هم پابرجاست.

تامین امنیت مرزهای ارمنستان با استفاده از مردم بومی خود این کشور که انگیزه کافی برای دفاع از سیونیک را نیز دارند، مشکل کمبود جمعیت در جنوب ارمنستان و برنامه ریزی باکو و ترکیه و انگلیس برای تغییر ترکیب جمعیتی در این منطقه به نفع اتباع این دو کشور را نیز برطرف می کند و یک راه حل دائمی و خلاقانه برای کاستن از عطش ترکیه و باکو برای جنگ افروزی است.

البته نظامیان ایران با رصد روزانه منطقه از طریق پهپادها و هواپیماهای شناسایی به طور مرتب در حال کنترل مرزهای شمال غربی ایران هستند. ولی این اقدامات به طور کامل بازدارنده نیست و لزوما از جنگ جلوگیری نمی کند. همکاری دولت ارمنستان در این زمینه ضروری است و البته جمهوری اسلامی ایران برای حفظ راه ارتباطی چندهزارساله خود با ارمنستان منتظر اجازه و اعمال نظر هیچ کس نخواهد ماند.

/پ