فرش ایرانی با هویت ایرانی

چین هنر فرش ابریشم ایران را هم سرقت کرد

فاطمه عارفی علمداری در گفتگو با اقتصاددان بیان کرد: در حالی‌که هنرمندان صنعت فرش در ایران از نفوذ وسیع چین در صنعت فرش ایران گلایه دارند و مسئولان مرکز فرش ایران در حال پیگیری کپی رایت فرش ایران به‌منظور مقابله با فعالیت‌های گسترده چین در سرقت نام فرش ایرانی در جهان هستند.

خبر می‌رسد که بازار جهانی هنر فرش ایران همچنان در سیطره چین است و کارخانه‌های تولید فرش در آن کشور تولیدات خود را با نام فرش ابریشم ایرانی به ۴۵ کشور جهان صادر می‌کنند.تصاویر منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی یکی از کارخانه‌های بزرگ بافت فرش ابریشم در آن کشور که محموله‌های بافت خود را با نام هنر فرش ایرانی به جهان عرضه می‌کند نشان می‌دهد که کارگران چینی در حال بافت فرش پشت دار قالی نشسته‌اند و در حال تولید فرش دستباف هستند.این تصاویر در حالی منتشر می‌شود که رئیس دایره المعارف فرش ایران از تولید فرش‌های ابریشم در چین با استفاده از دستگاه‌هایی که در یک حرکت قادر به بافتن یک رج از فرش ابریشم هستند خبر می‌دهد.تصاویر منتشر شده در سایت یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های بافت فرش ابریشم در چین که تولید خود را با نام فرش ابریشم ایرانی به ۴۵ کشور جهان صادر می‌کند نشان می‌دهد که طرح‌های فرش ایرانی در دست بافندگان چینی بر دارهای قالی کارخانه «یی لانگ» در چین که خود را بزرگ‌ترین کارخانه بافت فرش ابریشم ایران به جهان معرفی کرده است قرار دارد.. این کارخانه همچنین به‌صورت رسمی اعلام کرده است که نه‌تنها صادرکننده فرش‌های ایرانی به آمریکاست بلکه هم‌اکنون فرش‌های دست‌بافت ایرانی را با کیفیت عالی به بیش از ۴۵ کشور جهان صادر می‌کند.

۱۲ میلیون دلار به نام ایران به کام چین

یی لانگ ارزش فرش‌های صادراتی خود را که به نام فرش ایرانی به بازارهای جهان سرازیر کرده است سالانه ۱۲ میلیون دلار آمریکا برآورد کرده و این به معنای آن است که بافندگان چینی فرش که هنر ایرانی را به نام خود در جهان عرضه می‌کنند علاوه بر سوءاستفاده از نام فرش ایران، میلیون‌ها دلار در سال از محل فروش بافته‌های بی‌کیفیت خود درآمد کسب می‌کنند. مشکل اشباع بازارهای جهان از بافته‌های بی‌کیفیت فرش چین که به نام ایران عرضه می‌شود علاوه بر آنکه نام هنر شناخته شده ایران را خدشه‌دار می‌کند در سال‌های آینده موجب خواهد شد که علاوه بر چین رقبای دیگر ایران همچون هند و پاکستان نیز سهم فرش واقعی ایران در بازارهای جهانی را بربایند.

اگر چه سال گذشته مهارت‌های فرشبافی فارس و کاشان در سازمان بین‌المللی یونسکو به ثبت جهانی رسید و بدین‌ترتیب هنر فرشبافی این دو استان دارای شناسنامه جهانی شد اما مقابله ایران با اقدام شرکت‌های چینی در سوءاستفاده از نام ایران در هنر فرشبافی به‌ویژه در حوزه فرش ابریشم چگونه میسر است؟

از دیرباز تشخیص فرش ابریشمی اصل و فرش ابریشمی مصنوعی بیشک کاری بس دشوار بوده است. همچنین  دانستن مشخصات اصلی فرش از جمله طرح – رنگبندی – تراکم شانه – تراکم پود- تراکم گره- جنس نخ خاب – جنس نخ های فرش و تعداد رنگ فرش و نام طرح فرش و ….. در همه فرش های ایرانی ، هم فرش های دست بافت و هم فرش های ماشینی  در تشخیص فرش ایرانی از فرش پاکستانی یا کشورهای دیگر  مثل چین که هنر فرش بافی را از ایران به یغا برده اند و با نام فرش ایرانی ( فرش کاشان )تولید و بفروش میرسانند ضربه مهمی به فرش ایرانی که اصالتی دیرینه دارد میزند. وجود قاچاق کالا وموجود بودن فرش های پاکستانی و هندی و چینی و… با نام فرش ایرانی در بازارهای جهانی اعتبار و ارزش فرش ایرانی که قدمتی دیرینه در دنیا داشته را خدشه دار کرده است. بدین جهت دارا بودن  شناسنامه فرش که مشخصات فرش تولید شده را در بازارهای  داخلی وجهانی به اطلاع مشتری برساند و اعتبار فرش تولیدی را به اثبات برساند امری بسیار مهم می باشد. اما اطلاعات فرش از جمله :طرح – رنگبندی – تراکم شانه – تراکم پود- تراکم گره- جنس نخ خاب – جنس نخ های فرش و تعداد رنگ فرش و نام طرح فرش و ….. همان طور که در تصاویر زیر قابل مشهود هست در برگه ای ( شناسنامه فرش) مندرج شده  که هنگام خرید تحویل مشتری می گردد، که چه بسا در طی زمان این برگه معدوم میشود و یا امکان جابه جایی این برگه ها با برگه های فرش دیگری ممکن می باشد . پس ما برای اعتبار بخشیدن به فرش و طرح ایرانی به چیزی فراتر از این برگه ها بعنوان شناسنامه فرش نیازمندیم که همه مشخصات فرش و نام وبرند شرکت تولیدی فرش را سالیان سال نمایان کند تا این هنر اصیل و ارزشمند برهمگان عیان گردد. علاوه بر آن دارا بودن کد مختص برای هر فرش از به سرقت رفتن آن و ردیابی فرش مسروقه را ممکن می سازد.

عارفی افزود : همانطور که شاهد هستیم شرکتهای چینی وهند و پاکستان ،طرح فرش ایرانی را  با تقلب تولید و وارد بازار جهانی میکنند .این درحالی است که کشورهای مانند آمریکا شیفته فرش ایرانی هستند .حال برای اینکه فرش ایران بدون تقلب بدست مشتری اصلی برسد چه باید کرد؟

با توجه به بررسی مشکل موجود برای  اثبات هویت فرش ایرانی در دنیا بر آن شدم تا برای حل این مشکل راه حلی ارائه نمایم که  پس از تحقیق و بررسی به نتایجی رسیدم که بدون تغییر در زیبایی و طرح نقشه فرش شناسنامه ای برای فرش ایرانی ارائه نمایم که  علاوه بر اینکه  قابل جعل کردن نباشد بلکه با داشتن کد رجستری برای هر فرش در هر کجای دنیا قابل رد گیری و مانع از سرقت و پیگیری توسط صاحب اصلی فرش باشد. ضمن اینکه دیگر مشکل از بین رفتن شناسنامه کاغذی فرش که همراه فرش در زمان خرید ارائه می گردید در اثر گم شدن یا از بین رفتن آن برگه منتفی خواهد بود. همچنین ده ها مزایای بازاریابی دیگر برای فروش بهتر مطابق سلایق مختلف در دنیا  و… می باشد.

اما علی رغم پیگیری های بنده از سازمان ثبت اسناد و املاک مرکز مالکیت معنوی و سازمان پارک علم و فناوری مبنی بر ثبت این طرح به نام اینجانب و سپس اجرای طرح با حفظ مالکیت معنوی ایده  از ۰۶/۰۷/۹۸  به دلیل   مغایر با ماده ۲۰ «قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری»  موفق به ثبت نگردیده ام .  این در حالی است که  اجرای این طرح نه تنها در صنعت فرش بلکه در صنعت پوشاک و کیف و کفش نیزاز قابلیت اجرای دارا می باشد.

ع