پولشویی و تجارت غیرقانونی حیات وحش

حمید محمدعظیمی کارشناس آموزش در حوزه سرمایه گذاری و تامین مالی با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

تجارت غیرقانونی حیات وحش یک تهدید فزاینده برای تنوع زیستی بوده، تعادل اکولوژیکی را بر هم می زند و با سایر جرایم سازمان یافته مانند پولشویی، قاچاق مواد مخدر و تجارت اسلحه مرتبط است. این تجارت در حال تبدیل شدن به یکی از باارزش ترین بخش های تجارت غیرقانونی است. شکار غیرقانونی، قاچاق و تجارت حیات وحش می تواند منجر به انقراض گونه ها، تخریب محیط زیست، انتقال بیماری‌های خطرناک و آسیب های قابل توجهی به زیستگاه ها شود. علاوه بر این، تجارت غیرقانونی حیات وحش می‌تواند تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جدی بر میراث جوامع محلی داشته باشد که برای امرار معاش خود به حیات وحش متکی هستند. در این فرایند، حیوانات بدون رعایت قوانین و مقررات بهداشتی و حفاظتی از کشوری به کشور دیگر قاچاق می‌شوند. بخش‌هایی از بدن این حیوانات را می‌توان در بازارهای حیوانات خانگی یا در تجارت بین‌المللی به فروش رساند تا برای جواهرات یا داروهای گران قیمت، مورد استفاده قرار گیرند. مجرمانی که در این نوع از تجارت شرکت می کنند اغلب از صنعت مالی رسمی سوء استفاده می کنند تا درآمدهای غیرقانونی ناشی از جنایات حیات وحش را پنهان کنند و در پولشویی شرکت کنند. بر اساس گزارشی که توسط گروه ویژه اقدام مالی (نهاد تخصصی مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در جهان) در ژوئن ۲۰۲۰ منتشر شده است، تخمین زده می شود سالانه ۷ تا ۲۳ میلیارد دلار تجارت غیرقانونی حیات وحش صورت می گیرد و منابع سرشاری را برای تروریسم، سازمان های جنایتکار و سایر فعالیت های غیرقانونی فراهم می کند.

تجارت غیرقانونی حیات وحش یکی از تهدیدات، صدها هزار گونه زنده در جهان طبیعی است. محصولات تجاری مجرمان بیش از ۷۰۰۰ گونه حیوانی و گیاهی وحشی در سراسر جهان، از جمله پستانداران نمادین و گونه های کمتر شناخته و کمیاب که برخی بصورت زنده و یا بخشی از اعضای بدنشان قاچاق می‌شوند  که ارزش بالایی دارند؛ برای مثال شیر، ببر، گرگ، پلنگ، روباه، خرس، تمساح، مارمولک، اورانگوتان، گوریل، ماهی خاویار، مشک گوزن‌های نادر، پرندگان خوش‌صدا، عاج فیل، شاخ کرگدن، حیوانات خانگی زینتی مانند پرنده‌ها، و خرگوش‌های نادر. قاچاق حیوانات برای اهداف پولشویی در کشورهای رخ می دهد. ویتنام، تایلند، کامبوج، لائوس، اندونزی، مالزی، چین، کنیا، تانزانیا، آفریقای جنوبی، برزیل و مکزیک برخی از کشورهایی هستند که سابقه قاچاق حیوانات برای اهداف پولشویی دارند. در این کشورها، قاچاق حیوانات به عنوان یک صنعت زیرزمینی و غیرقانونی وجود دارد که به منظور پولشویی و کسب درآمد غیرقانونی انجام می‌شود.

مجرمانی که در تجارت غیرقانونی و قاچاق حیوانات شرکت می کنند اغلب از صنعت مالی رسمی سوء استفاده می کنند تا درآمدهای غیرقانونی ناشی از جنایات حیات وحش را پنهان کنند و در پولشویی شرکت کنند. قاچاق حیوانات ممکن است در چهار مرحله انجام پذیرد که جرم پولشویی بعنوان آخرین حلقه این زنجیره است. در مرحله نخست ابتدا حیوانات وحشی یا خانگی از منابع طبیعی یا مزارع، قاچاق می‌شوند. سپس (مرحله دوم) این حیوانات به کمک شبکه‌های غیرقانونی از طریق مرزها یا دریاها به کشورهای دیگر منتقل می‌شوند. در مرحله سوم پس از ورود به کشور مقصد، حیوانات در بازار سیاه یا در فروشگاه‌های غیرقانونی به فروش می‌رسند. در نهایت، جرم پولشویی اتفاق می افتد و درآمد حاصل از فروش حیوانات قاچاق به صورت غیرقانونی وارد بازار مالی می‌شود تا اثرات قانونی و مالی این فعالیت غیرقانونی پنهان شود.

مجرمان از روش‌های مختلف برای پنهان کردن پرداخت‌ها و شستشوی درآمدهای حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی خود، در تجارت غیرقانونی حیات وحش استفاده می‌کنند. یکی از روش های اولیه، شرکت های کاغذی (پوسته ای) هستند. این شرکت ها اغلب برای تسهیل انتقال ارزش بین اعضای سازمان جنایی، بین خریداران و فروشندگان، یا نگهداری دارایی ها استفاده می شوند. مجرمان همچنین ممکن است از شرکت های معتبر برای مخفی کردن انتقال ارزش از  این نوع تجارت استفاده کنند. علاوه بر شرکت های پوسته ای، مجرمان از واردات و صادرات برای نشان دادن جابجایی کالاها و پرداخت ها در مرزها به صورت قانونی استفاده می کنند، ممکن است از بخش‌های آسیب‌پذیر مانند مراکز پرورش، فروشگاه‌های حیوانات خانگی، باغ‌وحش‌ها، صنعت دکوراسیون و مد برای پاک کردن درآمد خود استفاده کنند. این بخش‌ها می‌توانند پوششی برای جابه‌جایی محصولات و پول غیرقانونی حیات وحش فراهم کنند، زیرا اغلب مقررات و مکانیسم‌های اجرایی ضعیفی دارند.

برای انتقال وجوه غیرقانونی، مجرمان اغلب از حساب های شخص ثالث از طریق نقل و انتقالات بانکی از طریق پلتفرم های بانکداری الکترونیک، وام یا پرداخت، قاطران (قربانیان) پول و سیستم های انتقال پول دارای مجوز استفاده می کنند. این روش ها امکان شستشوی پول به دست آمده از طریق تجارت غیرقانونی حیات وحش را فراهم می کند و ردیابی درآمد حاصل از منشاء غیرقانونی آنها را دشوار می کند. با توسعه بازارهای آنلاین و پرداخت های مبتنی بر رسانه های اجتماعی موبایلی، تجارت غیرقانونی حیات وحش افزایش یافته است. مجرمان به راحتی می توانند محصولات غیرقانونی خود را با استفاده از پلتفرم های رسانه های اجتماعی و بازارهای آنلاین به فروش برسانند، که دسترسی به مخاطبان گسترده تر و انجام معاملات به صورت ناشناس را آسان تر می کند.

گروه ویژه اقدام مالی که یک سازمان بین دولتی است و سیاست های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را تدوین و ترویج می کند، چندین توصیه برای مقابله با پولشویی، تأمین منابع مالی غیرقانونی و جلوگیری از فعالیت‌های قاچاق حیوانات و حفاظت از حیوانات وحشی و نادر ارائه کرده است که عبارتند از؛

1. تشویق کشورها به اتخاذ و اجرای قوانین و مقررات در خصوص مبارزه با قاچاق حیوانات و پولشویی مرتبط با آن.
2. ارتقاء همکاری بین کشورها در زمینه تبادل اطلاعات و همکاری در مبارزه با قاچاق حیوانات و پولشویی.
3. اطلاع‌رسانی به عموم درباره خطرات قاچاق حیوانات و ارتباط آن با پولشویی و تأمین مالی تروریسم.
4. انجام تحقیقات و بررسی‌های دقیق در زمینه فعالیت‌های مشکوک مرتبط با قاچاق حیوانات و پولشویی.
5. اتخاذ اقدامات جدی در خصوص تعقیب و مجازات مجرمان و گروه‌های مرتبط در قاچاق حیوانات و پولشویی.

همچنین گروه ویژه اقدام مالی توصیه کرده است که کشورها باید یک ارزیابی جامع ریسک ملی  برای شناسایی و ارزیابی خطرات مرتبط با قاچاق حیوانات و پولشویی ایجاد کنند. این ارزیابی باید ماهیت و مقیاس فعالیت‌های این نوع از تجارت غیرقانونی، آسیب‌پذیری‌ها در بخش‌های مالی و غیرمالی را که مجرمان برای شستشوی درآمدهای خود استفاده می‌کنند، و اثربخشی اقدامات موجود برای جلوگیری و کشف پول‌شویی از طریق تجارت غیرقانونی حیات وحش در نظر بگیرد.

برای مبارزه با تجارت غیرقانونی حیات وحش، پرداختن به جنبه‌های مالی جرم و همچنین اتخاذ تدابیر دیگر برای کاهش تقاضا، افزایش آگاهی و تقویت اجرای قانون مهم است. تلاش‌هایی در سطح جهانی برای مبارزه با قاچاق بخش های محیط زیست و حیات انجام می‌شود. دولت ها، سازمان های غیردولتی و آژانس های بین المللی اقداماتی را برای کاهش تقاضا، افزایش آگاهی و تقویت اعمال انجام داده اند. برای مثال، معاهدات بین‌المللی مانند کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوران و گیاهان وحشی در خطر انقراض وجود دارد که تجارت گونه‌های حیات وحش را تنظیم می‌کند. علاوه بر این، آموزش عمومی و کمپین های اطلاع رسانی، پناهگاه های حیات وحش، و مراکز نجات نیز از اجزای مهم مبارزه با قاچاق حیوانات و پولشویی هستند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع