پازل ناتمام سیاست‌های اقتصادی

دولت و بانک مرکزی در ماه‌های گذشته سیاست تثبیت اقتصادی را در پیش گرفت. با وجود اینکه کارشناسان بارها نسبت به تبعات این سیاست هشدار دادند و سیاستگذار پولی و دستگاه‌های تصمیم‌گیر بر آن اصرار کردند، در نهایت این روزها شاهد حرکت دلار به سمت کانال‌های بالاتر هستیم و به نظر مقطع زمانی فعلی را می‌توان آغازی برای یک شوک ارزی مجدد دانست. به نظر می‌رسد بعد از شکست سیاست تثبیت توسط بانک مرکزی این نهاد حالا به سمت اقدامات و برنامه‌های کوتاه‌مدت برای کمک به تولید و بازار سرمایه روی آورده است. اقدام اخیر بانک مرکزی مبنی بر انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصد به مدت ۷ روز در همین راستا در دستور کار قرار گرفته است، اما آیا چنین اقداماتی می‌تواند فضای کلی صنایع و بازار را تغییر دهد؟

سیاستی برای کاهش انگیزه سهامداران

سهیلا نقی‌پور کارشناس بازار سرمایه  اظهار کرد: طی روزهای گذشته بانک مرکزی دستورالعمل گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه و پرداخت سود ماهانه با هدف تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. انتشار این گواهی سپرده خاص می‌تواند اثراتی متعدد بر اقتصاد کلان کشور داشته باشد که برخی از آنها مثبت و برخی دیگر منفی است. او ادامه داد: اولین نکته مثبت این گواهی افزایش سپرده‌گذاری در بانک‌هاست. نرخ سود جذاب این گواهی سپرده می‌تواند مردم را به سپرده‌گذاری بیشتر در بانک‌ها ترغیب کند که این امر می‌تواند به افزایش نقدینگی بانک‌ها و در نتیجه افزایش توان‌شان برای اعطای تسهیلات به بخش‌های مختلف اقتصادی منجر شود. در واقع تخصیص منابع حاصل از این گواهی سپرده‌ها به طرح‌های تولیدی به رونق تولید و اشتغال کشور کمک می‌کند. نقی‌پور تصریح کرد: سپرده‌گذاری در بانک‌ها می‌تواند به کاهش سرعت گردش پول در جامعه و در نتیجه به کاهش تورم کمک کند، اما این نرخ بالای سود گواهی سپرده اثرات منفی هم به دنبال خواهد داشت. افزایش نرخ سود سپرده منجربه افزایش نرخ سود تسهیلاتی می‌شود که متاسفانه این کار هزینه تولید را بالا خواهد برد و می‌تواند بر رقابتی بودن محصولات ایرانی در بازار داخلی و خارجی اثر منفی بگذارد.
کاهش انگیزه برای سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌ها از دیگر نکات منفی این دستورالعمل است که انگیزه برای ورود به بازار بورس به عنوان بزرگ‌ترین بازار سرمایه‌گذاری کشور را کاهش می‌دهد و یکی از راه‌های مهم تامین منابع مالی پروژه‌های کشور را با تهدید مواجه خواهد کرد. در آخر این را هم باید گفت که پرداخت سود ۳۰ درصدی به سپرده‌گذاران می‌تواند بار مالی سنگینی برای دولت ایجاد کند که با توجه به مشکلات متعدد دولت در بحث بودجه به نظر باید به نحوه اجرای آن توسط بانک‌ها بسیار دقت شود، اما با همه اینها باید دید با توجه به نرخ شکست ۱۲ درصدی این اوراق آیا میزان استقبال مردم بالا خواهد بود یا خیر؟ او اضافه کرد:‌ نرخ شکست ۱۲ درصدی یعنی اگر سپرده‌گذار در کمتر از یک سال قرارداد خود را باطل کند، تنها ۱۲ درصد سود برای آن محاسبه خواهد شد که با توجه به تداوم تورم بالای ۴۰ درصد باید سنجید آیا این گواهی‌ها گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری افراد خواهد بود یا نه؟

سناریوهای پیش روی شاخص

نجمه نیک‌طبع دیگر کارشناس بازار سرمایه  می‌گوید: در بورس ایران، سهامداران علاوه‌بر بی‌اعتمادی به سازمان بورس و تصمیمات ناگهانی آن‌، ترس از شرایط سیاسی موجود در خاورمیانه و احتمالات مربوط به جنگ را هم دارند‌. بازار بورس در تمام کشورها ترسوترین بازار است و هر ریسکی که متوجه بازارها باشد در مرحله اول بر بورس اثر می‌گذارد‌. در نتیجه در بورس ایران با هر خبر مربوط به جنگ‌های احتمالی در آینده یا تصمیم ناگهانی سازمان‌، سهامداران اقدام به فروش می‌کنند و سرمایه‌های خود را از بورس فراری می‌دهند‌. در روزهای گذشته علاوه‌بر موارد ذکرشده خبر مربوط به دستورالعمل جدید وزارت نفت برای شرکت‌های پتروپالایشی مزید بر علت شد و با اثر منفی خود‌، وضعیت سهام و شاخص‌های بازار بورس ایران را سراسر قرمزپوش کرد‌.
شاخص کل از حوالی دو میلیون و دویست هزار واحد شروع به نزول کرد و تاکنون به عدد دومیلیون و صدوبیست هزار واحد رسیده است. او ادامه داد: از طرف دیگر با رشد قیمت دلار و طلا در روزهای اخیر‌، سرمایه‌های ترسو و کوتاه‌مدتی که از بورس خارج شده‌اند وارد فاز خرید طلا و دلار شده و ایجاد تقاضای بیشتر در این بازار را کرده‌اند.
در آینده با ثبات قیمت دلار و طلا احتمال برگشت این سرمایه‌ها به بازار بورس وجود دارد‌. محدوده برگشتی شاخص کل می‌تواند محدوده دومیلیون و صد تا دومیلیون و هشتاد هزار واحد باشد و محرک‌های احتمالی این رشد در نیمه دوم بهمن‌ماه، می‌تواند خبرهای مربوط به وضعیت تجدید ارزیابی شرکت‌ها و ثبات در قیمت دلار و متاثر از آن در قیمت طلا باشد‌. نیک‌طبع افزود: لازم به ذکر است که با نزول اخیر در اکثر سهام بورس ایران‌، قیمت بسیاری از سهام در محدوده با ارزشی قرار گرفته است و می‌توان با درنظر گرفتن p/e و p/s این نمادها‌، در محدوده‌های حمایتی برای بلندمدت اقدام به خرید کرد.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع