نقطه کور تجارت ایران با یک بازیگر نوظهور

اتاق ایران در یک گزارش، تجارت ایران با اندونزی یکی از بازیگران نوظهور در عرصه تجارت جهانی را مورد ارزیابی قرار داده، که داده‌های این گزارش نشان از روابط بی‌رمق بین دو کشور می‌دهد. بنابر داده‌های این گزارش، در سال ۲۰۲۲ سهم ایران از واردات ۲۳۷ میلیارد دلاری اندونزی حدود یک میلیارد دلار و سهم ایران در جذب صادرات ۲۹۱ میلیارد دلاری این کشور کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار بوده است. بررسی چالش‌های توسعه روابط دو کشور نشان می‌دهد، تحریم‌ها همچنان مهم‌ترین مانع توسعه روابط ایران با اندونزی محسوب می‌شود. مادامی که تحریم‌ها تداوم پیدا کند، فرصت چندانی برای توسعه سریع روابط تجاری ایران و اندونزی وجود نخواهد داشت. در همین حال، تجارت خارجی کشور تا پایان ماه دهم سال جاری، برابر با ۹۴ میلیارد و ۸۳۱ میلیون دلار گزارش شده است. داده‌های اعلام شده از سوی گمرک بیانگر آن است که در بازه زمانی مورد بررسی حجم واردت کالا به کشور برابر با ۳۲ میلیون و ۶۸۳ هزار تن به ارزش ۵۴ میلیارد و ۳۵۹ میلیون دلار بوده است.روند ۱۰ ماهه واردات کالا به کشور نشان می‌دهد، «ذرت دامی» در این مدت توانست همچنان عنوان صدرنشینی واردات را حفظ کند. در بازه زمانی مورد بررسی «تلفن هوشمند» و «دانه سویا» در رده بعدی محصولات وارداتی قرار گرفته‌اند.

نقطه کور تجارت ایران و اندونزی

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ، جدیدترین مطالعه پیرامون روابط تجاری ایران و اندونزی به عنوان یکی از بازیگران نوظهور در عرصه تجارت جهانی نشان از روابطی بی‌رمق بین دو کشور می‌دهد. بررسی چالش‌های توسعه روابط دو کشور نشان می‌دهد، تحریم‌ها همچنان مهم‌ترین مانع توسعه روابط ایران با اندونزی محسوب می‌شود. مادامی که تحریم‌ها تداوم پیدا کند، فرصت چندانی برای توسعه سریع روابط تجاری ایران و اندونزی وجود نخواهد داشت. اندونزی در جنوب شرق آسیا، یکی از بازیگران نوظهور در عرصه تجارت جهانی محسوب می‌شود و از پتانسیل‌های ویژه‌ای برای رشد برخوردار است. جدیدترین مطالعه در مورد «دیپلماسی اقتصادی اندونزی» مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد، دیپلماسی اقتصادی این کشور در تعامل تنگاتنگ با نهادهای تجارت جهانی طراحی شده و انجام می‌شود. روند عضویت و نقش آفرینی اندونزی در سازمان تجارت جهانی تأثیرات تعیین‌کننده‌ای بر دیپلماسی اقتصادی این کشور داشته است. اندونزی در شبکه‌ای از موافقتنامه‌های تجارت منطقه‌ای و دوجانبه قرار گرفته و بخش عمده تجارت خارجی این کشور، در قالب قواعد سازمان تجارت جهانی و نیز قواعد موافقت‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای جریان می‌یابد.

شرکای تجاری اندونزی در خاورمیانه

در سال‌های اخیر، روابط اندونزی با کشورهای خاورمیانه با اولویت شورای همکاری خلیج فارس روبه توسعه بوده است و این کشورها به مهم‌ترین شرکای اندونزی در منطقه خاورمیانه بدل شده‌اند. بر اساس این گزارش اندونزی به عنوان بزرگ‌ترین مجمع‌الجزایر جهان، با اقتصادی ۱.۱ تریلیون دلاری، جایگاه شانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان را به خود اختصاص داده است. تنوع اقتصادی بالا، رشد پایدار، بازار مصرفی وسیع و نیروی کار رقابتی، این کشور را به عنوان یک قدرت نوظهور اقتصادی در جهان مطرح کرده است. با این‌وجود، اندونزی با چالش‌هایی مانند نابرابری درآمد، شکاف‌های زیرساختی و پیچیدگی‌های قانونی-مقرراتی نیز روبه‌رو است.

جایگاه ایران در تجارت با اندونزی

جایگاه ایران در دیپلماسی اقتصادی اندونزی هنوز ضعیف است. روابط تجاری اندونزی با ایران، بخش بسیار اندکی از کلیت روابط تجاری این کشور با جهان را تشکیل می‌دهد. همچنین، روابط تجاری ایران با اندونزی در مقایسه با روابط تجاری این کشور، با اعضای مهم شورای همکاری خلیج فارس نیز ضعیف است. ایران و اندونزی در آغاز مسیر پیچیده توسعه روابط تجاری خود قرار دارند. بنابر داده‌ای این گزارش، در سال ۲۰۲۲ سهم ایران از واردات ۲۳۷ میلیارد دلاری اندونزی حدود یک میلیارد دلار و سهم ایران در جذب صادرات ۲۹۱ میلیارد دلاری این کشور کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار بوده است. این در حالی است که روابط تجاری اندونزی با رقبای ایران در خاورمیانه به‌شدت توسعه یافته است؛ به گونه‌ای که مجموع تجارت بین اندونزی و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۲ به هفت میلیارد دلار رسید که ۴۵.۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ افزایش داشت. مهم‌تر آنکه موازنه تجاری به سود عربستان بود. از همین جهت اندونزی قصد دارد کسری تجاری دو جانبه خود با عربستان سعودی را که در سال ۲۰۲۲، ۳ میلیارد دلار بود کاهش دهد و تلاش‌هایی برای افزایش صادرات خود انجام داده است. همچنین براساس داده‌های وزارت بازرگانی اندونزی حجم تجارت دوجانبه میان این کشور و امارات عربی متحده در سال ۲۰۲۲ به حدود پنج میلیارد دلار رسید که نسبت به سال گذشته افزایش تقریبا ۲۰ درصدی داشته است. موافقت‌نامه تجارت ترجیحی میان ایران و اندونزی گامی روبه جلو محسوب می‌شود؛ اما در مقایسه با شبکه موافقتنامه‌های و تجاری اندونزی و سطح نهادینگی روابط تجاری این کشور با شورای همکاری خلیج فارس گامی ابتدایی است. البته همکاری در چابهار، با احتمالاتی می‌تواند با اولویت شرکت‌های کوچک و متوسط شکل بگیرد؛ زیرا این منطقه از تحریم‌های امریکا مستثناء شده و درصورتی که زیرساخت‌های مناسب وجود داشته باشد، می‌تواند در روابط دو کشور نقش آفرین شود.

وضعیت واردات محصولات غیرنفتی

براساس داده‌های اعلام شده از سوی گمرک در بازه زمانی مورد بررسی «ذرت دامی»، «سایر تلفن‌های هوشمند غیر مذکور»، «دانه سویا تراریخته»، «طلا به اشکال خام (ازجمله طلای آبکاری شده باپلاتین) برای مصارف غیرپولی»، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری»، «برنج کامل سفید شده صیقلی»، «روغن دانه آفتابگردان، گلرنگ‌ خام»، «گندم معمولی»، « کنجاله » و «جو به استثنای بذر» در میان ۱۰ محصول با بیشترین ارزش وارداتی قرار داشته‌اند. با نگاهی به جدول واردات کشور می‌توان گفت در بازه زمانی مورد بررسی شاهد جابه‌جایی برخی اقلام در فهرست کالا بودیم. ارزیابی از روند واردات کشور در ۱۰ماه سال جاری نخست سال جاری نشان‌دهنده آن است که ارزش «ذرت دامی» در مدت زمان مورد بررسی۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده است. از سوی دیگر روند واردات کالا به کشور نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی ارزش واردات «سایر تلفن‌های هوشمند غیر مذکور» برابر با ۲میلیارد و ۲۹۰ میلیون دلار ارزیابی و ثبت شده است، این کد وارداتی شامل تلفن‌های هوشمندی که به صورت قطعه قطعه شده وارد شده و در ایران سرهم می‌شوند، نمی‌شود. این آمار نشان‌دهنده وجود تقاضا بالا برای این کالا در داخل کشور محسوب می‌شود که باعث شده میزان واردات این محصول در رتبه دوم وارداتی کشور باشد. در جایگاه سوم کالای وارداتی نیز «دانه سویا تراریخته» با ارزش یک میلیارد و ۶۷۰میلیون دلار قرار دارد. اما ارزش «طلا به اشکال خام (ازجمله طلای آبکاری شده باپلاتین) برای مصارف غیرپولی» در این مدت برابر با یک میلیارد و ۵۸۰ میلیون دلار بوده، ‌از سوی دیگر در این مدت یک میلیارد و ۳۱۰میلیون دلار «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری» وارد کشور شده است. از سوی دیگر در این مدت کمی بیش از یک میلیارد دلار «برنج سفید صیقلی یا براق شده» از طریق واردات تامین شده است. براساس داده‌های گمرک ارزش سایر اقلام وارداتی در این مدت کمی بیش از یک میلیارد دلار بوده است.

مقاصد وارداتی

از سوی دیگر داده‌های اعلام شده نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی ۵ کشور عمده طرف معامله واردات با ایران، شامل «امارات متحده عربی» با ۱۷ میلیارد دلار و سهمی در حدود ۳۱,۴ درصدی، «چین» با ۱۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و سهمیه ۲۷.۹ درصدی، «ترکیه» با ۶ میلیارد دلار و سهمیه ۱۱.۱۲ درصدی، «آلمان» با یک میلیارد و ۷۶۸ میلیون دلار و سهمیه ۳.۲۵ درصدی و «هند» با یک میلیارد و ۶۳۶ میلیون دلار و سهم ۳ درصدی بوده است.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع