نامه ای به نمایندگان مجلس دوازدهم

حمید یزدانیان (دکتری امنیت ملی) و عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

سلام ارادت
بسمه تعالی
نامه ای به نمایندگان مجلس دوازدهم
نویسنده: حمید یزدانیان (دکتری امنیت ملی)
طی ماه های آتی، مجلس دوازدهم کار خود را آغاز می کند. آسیب شناسی مجالس گذشته می تواند چراغ راه نمایندگان آتی باشد. شاید یکی از مهمترین آسیب های مجالس قبلی تمرکز قدرت در ید روسای مجالس بود.
تمرکز قدرت در دستان رئیس مجلس می تواند به فساد و سوء استفاده از قدرت منجر شود. این امر می تواند مانع از مشارکت فعال سایر نمایندگان در تصمیم گیری ها شود.
مطالعه تطبیقی گویای این واقعیت است که برای ریاست پارلمان در کشورهای توسعه یافته وظایف و اختیارات ذیل قائل می باشند.
وظایف اداری، شامل اداره جلسات پارلمان، حفظ نظم و ترتیب در جلسات، تعیین زمان صحبت نمایندگان، اعلام نتایج رای‌گیری، امضای مصوبات پارلمان،
وظایف سیاسی شامل نمایندگی پارلمان در مجامع بین‌المللی، مذاکره با مقامات دولتی و سایر نهادها، ترویج مردم سالاری و مباحث حقوق بشر
تعیین دستور کار جلسات پارلمان، تذکر به نمایندگان بی نظم و… از دیگر وظایف رئیس مجلس در این کشورهاست.
مثلا در بریتانیا: رئیس مجلس عوام (Speaker of the House of Commons) نقشی بی‌طرفانه دارد و وظیفه اصلی او اداره جلسات و حفظ نظم و ترتیب است.
در آلمان: رئیس بوندستاگ (Bundestagspräsident) از حزب اکثریت پارلمان انتخاب می‌شود و نقشی سیاسی‌تر دارد. او علاوه بر اداره جلسات، نماینده پارلمان در مجامع بین‌المللی نیز هست.
در هند: رئیس مجلس (Speaker of the Lok Sabha) نقشی بی‌طرفانه دارد و وظیفه اصلی او اداره جلسات و حفظ نظم و ترتیب است.
بر اساس مبانی فوق،
رئیس پارلمان در مقابل پارلمان پاسخگو است و می‌تواند توسط پارلمان استیضاح شود.
چنین رئیس پارلمانی، نقشی کلیدی در تضمین حسن نیت و کارآمدی پارلمان دارد. و می‌تواند در ترویج مردم محوری و اصول اساسی حقوق مردم نقش مهمی ایفا کند.
رئیس پارلمان باید فردی با تجربه، باهوش و با صبر و حوصله باشد تا بتواند وظایف و اختیارات خود را به طور موثر انجام دهد.
مرور ادوار مجالس گذشته گویای وجود مشکلاتی در راس قوه مقننه است.
رئیس مجلس غالباً از یک جناح سیاسی خاص انتخاب می شود و ممکن است در تصمیم گیری های خود به نفع آن جناح عمل کند. این امر می تواند به نادیده گرفته شدن حقوق و خواسته های سایر جناح ها و اقشار جامعه منجر شود.
سازوکارهای نظارتی کافی برای نظارت بر عملکرد رئیس مجلس وجود ندارد. و این امر می تواند به سوء استفاده از قدرت و فساد منجر شود.
برخی راه حل های پیشنهادی برای رفع مشکلات فوق
۱- اصلاح آیین نامه داخلی مجلس به منظور کاهش تمرکز قدرت در دستان رئیس مجلس
۲- افزایش شفافیت در فرایند انتخاب و عملکرد رئیس مجلس
۳- ایجاد سازوکارهای نظارتی قوی برای نظارت بر عملکرد رئیس مجلس
۴- انتخاب رئیس مجلس از میان افراد متخصص و باتجربه
۵- افزایش پاسخگویی رئیس مجلس به مردم

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع