مبدا شمول مرور زمان تعقیب جرم در بزه تغییر کاربری

پرسش

مبدا شمول مرور زمان تعقیب جرم در بزه تغییر کاربری از چه تاریخی محاسبه میگردد؟ ( تاریخ شروع به ایجاد مستحدثات یا طول مدت عملیات اجرایی)

نظر هیئت عالی

با توجه به اینکه تغییر کاربری جرم آنی است لذا مبدأ مرور زمان همان زمانی است که تغییر کاربری داده است ؛ نتیجتاً نظر اکثریت صائب اعلام می شود.

نظر اکثریت

تغییر کاربری جرمی آنی است و شروع به تغییر کاربری مبدا مرور زمان است با تفصیل در قالب ذکر مثال : الف : اگر فردی ۱۰۰ متر زیر بنا را مد نظر گرفته، پی ریزی نموده است و هر سال مقداری را انجام و چند سال طول میکشد که عملیات وی به اتمام رسد : در این فرض همان سال اول که ۱۰۰ متر را تغییر کاربری داد، بزه تغییر کاربری محقق و مبدا شروع مرور زمان نیز همان ایجاد تغییر اولیه خواهد بود، لذا با انجام اولین اقدام که پی کنی باشد تغییر کاربری محقق شده و اقداماتی چون شن ریزی، ساخت ملک و … که در همان متراژ اولیه انجام یافته و حتی شاید چند سال بعد از پی کنی باشد، باعث نمیشود مرور زمان را برای هر احداث { شن ریزی و …} مجزا حساب کرد ب : اگر مرتکب در هر سال مقداری را اضافه به متراژ میکند و فرضا ۱۰۰ متر دیگر ایجاد میکند که ربطی به ۱۰۰ متر اولیه ندارد، مقدار مازاد تغییر کاربری بوده و مبدأ شروع مرور زمان خواهد بود. غالب همکاران این نظریه عقیده داشتند دیوار کشی تغییر کاربری محسوب نمیشود چه اینکه هدف از دیوار کشی طریقی معمول برای محافظت از باغها و مزارع میباشد و در این راستا دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۹۰۷۹۰۰۱۱۰ مورخ ۱۲/۴/۱۳۹۲ صادره از شعبه ۱۹ دیوان عالی کشور، و دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۹۰۹۲۰۰۴۸۷ مورخ ۱۹/۶/۱۳۹۲ صادره از شعبه ۷ دیوان عالی کشور، موید صریح این مطلب میباشند که دیوار کشی اراضی زراعی و باغها تغییر کاربری محسوب نمیگردد و حتی در بند د ماده۱ آئین نامه قانون تغییرکاربری مصوب ۱۹/۴/۱۳۸۶ بیان میدارد، هرگونه اقدام که مانع از بهره برداری و استمرار کشاورزی اراضی و زراعی و باغها باشد تغییر کاربری محسوب میگردد و مسلم است که دیوار کشی محافظت از زمین است و مانع بهره برداری و استمرار کشاورزی نیست، البته عده ای از همکاران عقیده داشتند اگر مرتکب قطعه زمین یک هکتاری را به قطعات کوچک تبدیل و دیوارکشی نماید با توجه به اینکه ماهیت زمین را از کشاورزی خارج کرده، تغییر کاربری محقق شده است. عده ای از همکاران این گروه نیز عقیده داشتند به صرف ساختن اتاق، نصب الاچیق و یا شن ریزی ، با اینکه ماهیت اصلی آن باغ است و پرورش درخت و برداشت محصول دارد، تغییر کاربری نیست و فرد برای استفاده و بهره برداری هرچه بهتر از کاربری باغی این اقدامات را داشته و امکاناتی را فراهم نموده تا مراقبت بیشتری از باغ داشته باشد، چنانکه اگر این فرد این اقدامات را نمیداشت بهره برداری باغی به مراتب بسیار کمتری از آن زمین انجام میشد.

نظر اقلیت

تغییر کاربری جرم مستمر است، و حتی زمانی که کار تمام شده است، مع الوصف متصف به مرتکب است ، مقنن عملیات جرم را با آثار آن تلفیقا آورده است ، درآوردن لباس باغی از زمین و لباس مسکونی به تن کردن، هر روز در حال جریان است و مرتکب نیز از استفاده آن ممانعت میکند، حتی خریداری که عالم است و میداند زمین تغییر داده شده و او با این ماهیت استفاده میکند ، او هم مجرم است لکن در رویه غیر از آلاچیق که ربطی به کاربری کشاورزی و باغی ندارد، سایر تغییرات را من جمله اینکه قطعی ای از زمین را دیوار کشیده و استفاده باغی میکند، بهره برداری کشاورزی از آن وجود دارد و حتی به مراتب استفاده بیشتر و بهتری از زمین کشاورزی میبرد که حالت اولیه آن این استفاده را نداشت، لذا در اکثریت قریب به اتفاق موارد گزارش های جهاد کشاورزی اساسا تغییر کاربری محقق نخواهد شد .

نظر دوم : تغییر کاربری جرمی مستمر است زیرا از زمانی که مرتکب قصد عملیات را دارد مدتی طول میکشد تا کارش به اتمام رسد، تغییر کاربری از مواردی است که ادامه دارد تا زمانی که طرف از کاربایستد و لذا اگر طرف قصدش این است که بنایش را کامل کند از آخرین ساختش حساب میشود، مقنن در مرور زمان نکته ای را نگفته که در قانون مجازات سال ۵۲ بود که از تاریخ قطع عملیات استمراری، زمان شروع مرور زمان است، به محض اینکه فرد کارش را تمام کرد استمرار تمام است، لذا تاریخ شروع مرور زمان قطع و اتمام عملیات است ولی این قضیه اثباتش مشکل است چون شاید فرد زمین را تمام کرده و بعد از مدتی سنگ فرش میکند و لذا از تاریخی که جهاد کشاورزی صورتجلسه نموده که تغییر کاربری انجام شده است استمرار قطع میشود.

/پ