فولاد مبارکه، فولاد در ژاپن، فولاد در آمریکا یا فولاد در چین؟

انجمن جهانی فولاد در بروکسل بلژیک همه ساله گزارش تولید کشورها را منتشر می کند.

اقتصاددان: گزارش زیر مربوط به تولیدات سال گذشته است:
(واحد برآورد تولید فولاد، «میلیون تُن در سال» است)

تولید فولاد در سال ۲۰۲۱:

• ایران: ۲۸ میلیون تن
•  آمریکا: ۸۵ میلیون تن
•  ژاپن: حدود ۱۰۰ میلیون تن
• چین: کمی بیش از ۱۰۰۰ میلیون تن!

نکات گزارش:
▪️یعنی تولید فولاد ژاپن حدودا ۴ برابر ایران است و تولید فولاد چین بیش از ۱۰ برابر ژاپن است.
▪️نکته جالب دیگر در این گزارش اینکه تولید فولاد ترکیه حدودا برابر با تولید فولاد آلمان است (۴۰ میلیون تن)
▪️در روزهای پایانی سال ۹۹ فولاد مبارکه به رکورد تولید بیش از ۱۰ میلیون تن فولاد خام دست یافت.

سوال اساسی اینجاست که چطور در ژاپن که نه منابع گاز هست و نه سنگ آهن (!) سالانه ۱۰۰ میلیون تن فولاد تولید می شود؟ و سوال دیگر اینکه چطور در چین که ۱۰ برابر ژاپن فولاد تولید می شود مسئله تخلفات مالی و اختلاس و… در چنین صنعت عظیمی کنترل می شود؟ چطور گزارشهایی مشابه گزارش اخیر فولاد مبارکه منتشر نمی شود؟

با کشف و اثبات وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی کشور و توسعه روش احیاء مستقیم در دنیا، ایجاد صنایع فولاد به روش احیاء مستقیم مورد توجه قرار گرفت و شرکت ملی صنایع فولاد ایران در سال ۱۳۵۱ با هدف ایجاد واحدهای فولاد سازی به روش احیاء مستقیم تأسیس گردید.

در چین که ده ها واحد تولید فولاد بزرگتر از فولاد مبارکه وجود دارد، قطعا اختلاف دیدگاه در برخی قراردادهای مالی/سیاستهای اداره کارخانه وجود دارد، ولی این اختلاف دیدگاهها و تخلفات از طریق کارشناسی بررسی می شود

بد نیست یادی کنیم از کسی که گروه ملی صنعتی فولاد ایران در خوزستان را خرید و کارش به اعدام کشید.
مساله اساسی در کشور ما این است که میان «ادارۀ دولتی» بنگاههای بزرگ صنعتی یا «واگذاری» آنها به بخش خصوصی «بلاتکلیف» آویزان مانده ایم. ما بخش خصوصیِ قوی مانند ژاپن، آلمان نداریم؛ و وقتی که کارخانه فولاد را واگذار می کنیم حاصلش می شود مه آفرید. وقتی هم که واگذار نمی کنیم حاصلش می شود مبارکه.

نه واگذاری به «بخش خصوصی» را بلدیم نه اداره کردن آن به سبک دولتی – رانت اجازه هیچ تصمیم درستی به ما نمی دهد

مساله این نیست که «تکنولوژیِ تولید فولاد» را بلدیم. مساله اساسی این است که ما نمی دانیم «دیگران» برای ادارۀ بنگاههای بزرگ چه کرده اند؟ ما نه ژاپن را درست می شناسیم و نه چین را. نه آلمان را. با آمریکا هم که قهریم.

ما باید اذعان کنیم به اینکه نیاز داریم بیاموزیم. همیشه به دنبالِ فن آوری بوده ایم، ولی باید برویم و تلمّذ کنیم و ببینیم که در واحد فولاد سومی تومو ژاپن یا در Baowu Group چین (که ۱۱ برابر فولاد مبارکه است) چه می کنند؟

/پ