فعالیت های نامولد در اقتصاد ایران و راه کارها

مهندس عبدالله زمانی تونی  عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

فعالیت های نامولد به فعالیت هایی گفته می شود که اگر از صحنه اقتصاد حذف شوند نه تنها به رشد و توسعه اقتصاد صدمه نمی زنند بلکه وضعیت را بهتر می سازند . فعالیت های نامولد به Gnpواقعی چیزی اضافه نمی کنند یا اگر اضافه کنند ماهیتاً بی ارزش و بی کیفیت هستند. که زمینه های رشد تولیر ، بهره وری و ارتقاء کیفیت را محدود و مسدود پی کنند.
از دید سازمان بین المللی کار (Ilo) فعالیت هایی مولد محسوب می شوند که به ارتقای توان رقابت اقتصاد ملی کمک می کنند . بنابراین فعالیت هایی که توان رقابت اقتصاد را بالا نمی برند ، نامولد هستند.
برخی از مصادیق فعالیت های نامولد عبارتند از:
۱_بانک های خصوصی و موسسات اعتباری،این موسسات به معنای واقعی خصوصی نیستند ، غیر شفاف عمل می کنند؛ تسهیلاتشان با بهره بالا پرداخت میشود که بخش مولد متقاضی تسهیلات با بهره بالا نیست
۲_سوداگری زمین و مسکن
۳_واردات انحصاری نهاده ها، که اگر ساختار واردات نهاده ها انحصاری باشد نهاده ها به گرانترین قیمت به تولیدکننده تحویل میشودکه باعث محدود شدن رقابت پذیری تولید میشود.
۴_ واسطه گری های چند لایه و یا بازدهی بسیار بالا
۵_تولید کنندگانی که از اعتباراتو حقوق تولیدکنندگان استفاده می کنند اما عملا به طور نامشهود وارد کننده هستند یا به طور عملی مونتاژ کننده هستند.
۶_ خام فروشی ها
۷_فعالیت برخی مدیران، مدیرانی که به جای خلاقیت و ارتقاء تحقیق و توسعه و رقابت پذیر کردن محصولات خود و به جای استفاده از فرصت ایجاد شده توسط حمایت های تجاری دولت ، از حمایت ها سوءاستفاده کرده و تنها کارشان ، بالا بردن قیمت است، فعالیت هایشان نامولد است
۸_عوامل اقتصادی که در تولید، نقش مستقیمی ندارند
۹_بسیاری از سرمایه گذاری هایی که آغاز میشوند اما به اتمام نمی رسند
۱۰_تبدیل اراضی مزروعی و باغات به واحدهای مسکونی و تجاری
۱۱_کالاها و خدماتی که ذیل عنوان مشگل کالاهای بنجل قرار می گیرند
۱۲_قاچاق
۱۳_همه آن هایی که در آمدشان بیش از حد تناسب تورم افزایش می یابد‌
۱۴_فعالیت های آسیب رسان به محیط زیست
و…..
حذف فعالیت های نامولد به وضعیت ساختار نهادی اقتصاد کشور و موضوعاتی فراتر از متغیرهای کلان اقتصادی وابسته است و باید نظم اجتماعی با دسترسی بسته را به نظم اجتماعی با دسترسی باز تبدیل کرد. برخی از اقداماتی که برای محدود کردن سیطره فعالیت های نامولد بر اقتصاد لازم است عبارتند از :
۱_حذف واسطه گری های چند لایه و دلالی های غیر ضرور
۲_ نظارت جدی بر فعالیت بانک های خصوصی
۳_مبارزه جدی با فساد در حوزه زمین خواری
۴_شناسایی فعالیت های زاید و مزاحم و پر درآمد
۵_ایجاد شفافیت و انضباط در بودجه دولت و نظام بانکی
۶_ منع عوامل حکومتی در فعالیت های رانتی
۷_برنامه ریزی های صحیح و توسعه ای و ایجاد تناسب در فعالیت ها و تامین توازن و اندازه و سهم نسبی آن ها در اقتصاد
۸_نظارت جدی و دقیق بر فعالیت های مربوط به تجارت خارجی
۹_وضع مالیات های بالا بر رانت هایی که در اقتصاد ایجاد میشود ، چه اضافه قیمت زمین ، چه اضافه قیمت مسکن، چه اضافه قیمت موجودی انبار کالاهای از قبل موجود
۱۰_محدود کردن منابع بانکی و ارزی و سرمایه ای برای فعالیت های نامولد
‌۱۱_استفاده دقیق و جدی از ابزارهای مالیاتی برای تشویق تولید پویا و ناامید کردن فعالیت های نامولد
۱۲_ایجاد نظام ارزش گذاری صحیح برای متناسب کردن صلاحیت ها و برخورداری ها
۱۳_پرهیز از شوک درمانی های بدون مقدمه و تورم زا ،زیرا این سیاست ها علاوه بر هزینه های فراوان، ساختار اقتصاد را بدتر از قبل می سازد.
۱۴_بهبود در کیفیت تورم و ایجاد تناسب در اجزاء آن جهت محدود کردن بخش نامولد
و….
از همه مهم تر تغییر نگاه به برنامه ریزی و ارائه برنامه های مبتنی بر نگاه توسعه ای و نهادی به اقتصاد و جامعه .

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع