علل ناکارآمدی شوراهای اسلامی شهرها

با توجه به اینکه شاهد شش دوره از انتخابات شورای شهر هستیم و علیرغم اینکه به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در جهت تحقق مردم سالاری دینی و حضور مردم در عرصه مدیریت شهر، کماکان شاهد ناکارآمدی ها و نارسایی های بسیاری هستیم.

خانم دکتر مهدیه ضیاییان فارغ التحصیل دکتری اقتصاد و عضو شورای سردبیری طی یادداشتی در اقتصاددان نوشت: شاید بتوان از مهمترین موانع و چالشهای توسعه شهری، به سیاسی شدن شوراها و انحراف از رسالت ذاتی آن اشاره کرد. شورا یک مرجع نظارتی بر حوزه مدیریت شهری است، اما در عین حال از یک مکانیزم سیاسی مهمی طی فرآیند انتخابات شکل میگیرد. از این روی این مجمع شاهد ورود سلیقه های سیاسی، فکری، طایفه ای، محلی مختلف می باشد.

این در حالی است که شهرهای کشور با مشکلات عدیده ای از جمله: عدم توسعه متوازن شهری، بحران حاشیه نشینی، توزیع ناعادلانه امکانات، خدمات شهری، ناهمگونی کالبدهای فضاهای شهر با نیازهای واقعی مردم، بهم خوردن نسبت جمعیتی شهرها و روستاها، نقصان در ارائه خدمات زیر ساختی و عمرانی بروز پیدا میکند.

مهمترین کارد کرد شورا‌ها نظارت مردمی بر عملکرد شهرداری‌ها است تا شهردار و زیر مجموعه‌اش نسبت به خواسته‌های ساکنان شهر و مصلحت جمعی شهروندان پاسخگو شده و سیاستگذاری کلان را در این راستا انجام دهند. همچنین مدیریت آمرانه و اراده گرایانه که خود را متعهد به منافع حاکمیت ویا جناح‌های سیاسی می داند، از دستور خارج شده و مدیریت کارامد و مشارکتی مبنای فعالیت قرار بگیرد.

در واقع فعالیت شهرداری‌ها تحت نظارت مردم به صورت غیر مستقیم نشانگر این نگرش بوده و هست که شهرداری‌ها به عنوان یک نهاد عمومی مرتبط با بدنه مردمی کشور، نیرو و قدرت مستقل از جامعه و متکی به ساختار قدرت اقتدار گرا نبوده و باید تابع اراده و خواست مردم باشند.

مروری بر عملکرد شورا‌ها در شهر‌های کوچک و بزرگ نشان می دهد در زمینه نظارت مردمی بر عملکرد شهرداری‌ها، نه تنها توفیق قابل سنجشی بدست نیامده است، بلکه شهرداری‌ها کماکان بر مدار الگو‌های سابق چرخیده و حیاط خلوت و پشتوانه قدرت جناح‌های سیاسی شده است. حتی در برخی موارد بخشی از لجستیک ساختار سرکوب را تشکیل می دهد.

شورای شهر اگرچه در کنه ساختاری و نحوه فعالیت‌هایش بنا را بر آن گذاشته است که در ابتدا مستقل از همه نهادها و ارگان‌های دولتی و خصوصی فعالیت داشته باشد و از این روی نهادی از برای مردم و جامعه مدنی باشد، اما عملا این استقلال معنایی را ندارد‌. پیش از هرچیز این نهاد مدنی شورایی از برای شهرداری است و سپس از برای سایر ارگان‌ها و نهادها‌. در صورتی که بدون هیچ کم و کاستی مبتنی بر آموزه‌های دینی و اسلامی آنچنان که در سیره پیامبر مکرم اسلام و حضرت علی آمده است و به تبعیت از کلام بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که می‌فرمایند همه باید عمله اسلام و درخدمت مسلمین باشیم، ‌باید نهادی از برای مردم و خدمتگزار آنها باشند که چنین نیست‌.

نمایندگان منتخب باید برای سعادت پوشیدن لباس خدمت و خدمتگزاری مردم شاد باشند و احساس وظیفه و مسوولیت جامعه و مردم لحظه‌ای آنها را رها نکند و بر این خدمت و خدمتگزاری از برای مردم به خود ببالند و افتخار کنند‌.  تمامی اعضای شوراهای اسلامی شهرها باید توجه کنند که وقتى در این ساحت نمایندگى جمعى از مردمان را به عهده می گیرند و مقرر می شود بر مقدرات مردمان شهرى تصمیم بگیرند ، دیگر حق ندارند طورى رفتار کنند  و طورى بیاندیشند که گویى زندگى یک شهر را به عقب برانند .

/پ