سفرنامه ماوراء النهر قسمت سیزدهم ، تاجیکان، غریبه های آشنا

‍ ‍

بعد از هفت روز گشت و گذار در ازبکستان به مرز تاجیکستان رسیدیم.
در مرز معطلی زیادی نداشتیم و شعبه بانک و باجه فروش سیم کارت هم در مرز وجود داشت.
واحد پول تاجیکستان، سامانی نام دارد و هر دلار معادل ۱۱ سامانی است. بعد از تبدیل ارز و خرید یک سیم کارت چهار گیگی به قیمت ۴۵ سامانی با یک تاکسی عازم اولین شهر تاجیکستان، یعنی پنجی کنت شدیم که کمتر از نیم ساعت با مرز فاصله دارد. در مسیر از باقیمانده های “شهر سرَزم” بازدید کردیم.
شهر باستانی سرزم، با پنج هزار و پانصد سال قدمت ، قدیمی ترین شهر در آسیای میانه بوده است.
قیمت بلیط موزه سرزم، مثل بیشتر کشورها برای خارجی ها، گران تر بود. موقع خرید بلیط با لبخند به فروشنده گفتم”مگه ایرانی ها در تاجیکستان غریبه حساب می شوند ” و او با خوش رویی بلیط ها را نیمه بها حساب کرد.
در بخش از موزه، اسکلت متعلق به یک شاهزاده شهر همراه با زیورآلات او به نمایش گذاشته شده بود و بخشی را شبیه به خانه و معابد شهر باستانی بازسازی کرده بودند.
استفاده از نشان صلیب قرن ها قبل از پیدایش مسیحیت در این شهر برایم جالب بود.
بعد از دیدن سرزم به هتلمان در پنجیکنت رسیدیم.
هتل دار وقتی متوجه شد که ما فارسی صحبت می کنیم ( یا به قول تاجیک ها، گپ می زنیم) خیلی استقبال کرد و اتاق ما را بدون دریافت هزینه اضافه ارتقا داد. او از خاطراتش درباره سفر به مشهد تعریف کرد و گفت هدفش از این سفر بعد از حرم امام رضا ، فقط دیدن آرامگاه فردوسی بوده است و ادامه داد از وقتی شما مملکت خود را به آفتی به نام ” ملا” دچار کردید، ” کولتور” خود را صدها سال عقب انداختید!
گرچه بیشتر مردم سمرقند و بخارا اصالتا تاجیک و فارسی زبان بوده اند ولی درحال حاضر این شهرها در کشور ازبکستان قرار گرفته و زبان رسمی آن جا ترکی ازبکی است و به خصوص نسل جوان فارسی را فراموش کرده اند ولی در تاجیکستان زبان رسمی فارسی تاجیکی است و تاجیک ها به مشاهیر ادب فارسی و به ویژه پدر شعر فارسی یعنی رودکی افتخار می کنند.
ولی همچنان دولت تاجیکستان یک سد برای جلوگیری از ارتباط بیشتر مردم تاجیکستان با هم زبانانشان در ایران و افغانستان حفظ کرده است و آن سد و مانع استفاده از خط سیریلیک برای نوشتن فارسی تاجیکی است.
برای توصیف زبان رسمی به جای واژه” فارسی تاجیکی” از واژه زبان” تاجیکی” استفاده می کنند.
شب گشتی در داخل شهر زدیم.
ظاهرا تاجیک ها به فست فود علاقه زیادی دارند چون با آن که چندین مغازه فست فود در کنار هم وجود داشت ولی رستورانی که غذای دیگری داشته باشد، پیدا نکردیم و نهایتا به چند ساندویچ راضی شدیم.(ادامه دارد…)

دکتر سید میثم شفیعی مطهر

برای دیدن این سفرنامه و سفرهای قبلی به صورت تصویری، می توانید اینستاگرم من را دنبال کنید.
https://instagram.com/shafiei_motahar