سایبرنتیک،حلقه گم شده اقتصاد

سایبرنتیک، حلقه گم شده اقتصاد

سایبرنتیک، که به آن فرمانیک یا رایانیک نیز گفته می‌شود، علم مطالعه کنترل و ارتباطات در سیستم‌های پیچیده است. این علم از مفاهیم ریاضی، منطق، و علوم طبیعی برای مطالعه سیستم‌هایی مانند سیستم‌های زیستی، سیستم‌های اجتماعی، و سیستم‌های مهندسی استفاده می‌کند.
سایبرنتیک در سال ۱۹۴۸ توسط نوربرت وینر، ریاضیدان و فیلسوف آمریکایی، ابداع شد. وینر در کتاب خود با عنوان «سایبرنتیک: یا کنترل و ارتباطات در حیوان و ماشین» از این علم به عنوان «علم مطالعه کنترل و ارتباطات در حیوانات و ماشین‌ها» یاد کرد.
سایبرنتیک دارای کاربردهای گسترده‌ای در علوم مختلف است. از جمله کاربردهای این علم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کنترل و اتوماسیون سیستم‌های مهندسی، مانند سیستم‌های کنترل صنعتی، سیستم‌های حمل و نقل، و سیستم‌های پزشکی
• شبیه‌سازی سیستم‌های پیچیده، مانند سیستم‌های زیستی، سیستم‌های اجتماعی، و سیستم‌های اقتصادی
• مدیریت و کنترل سازمان‌ها
• هوش مصنوعی
سایبرنتیک به دلیل ماهیت بین‌رشته‌ای خود، تأثیر زیادی بر توسعه علوم مختلف داشته است. این علم به ایجاد زمینه‌های جدیدی مانند هوش مصنوعی، کنترل خودکار، و نظریه سیستم‌ها کمک کرده است.
در ادامه به برخی از مفاهیم کلیدی سایبرنتیک اشاره می‌شود:
• سیستم: مجموعه‌ای از اجزا که با یکدیگر در ارتباط هستند و رفتاری واحد را نشان می‌دهند.
• کنترل: فرآیند هدایت و تنظیم رفتار یک سیستم.
• ارتباط: فرآیند انتقال اطلاعات بین اجزای یک سیستم.
• بازخورد: فرآیندی که در آن خروجی یک سیستم به عنوان ورودی به همان سیستم بازمی‌گردد.
سیستم مجموعه ای از اجزاست که هیچ جزء واحدی بر کل اثر مستقلی ندارد. با تقسیم اجزا به بخش‌های کوچکتر میتوان اجزایی با پیچیدگی کمتر ساخت؛ که تحلیل و طراحی آن‌ها بسیار ساده‌تر است. در تئوری سیتم ها به این نوع تحلیل و طراحی سیستم ها، طراحی بر اساس میکرو سیستم‌ها میگویند.
بازخورد یکی از مفاهیم کلیدی سایبرنتیک است. بازخورد می‌تواند به سیستم‌ها کمک کند تا رفتار خود را تنظیم کنند و به اهداف خود دست یابند.
بسیاری از سایبرنتیک دانان اصلی، دانشمندان عالی بودند که بر اساس الگوی علمی نیوتن و گالیله پرورش یافته بودند. اما آنها به محدودیت های چنین تفکری پی برده بودند و پارادایم جدیدی را آغاز کردند – پارادایم سیستم ها. برای درک پارادایم سیستم ها، یک معنای توافق شده از کلمه “سیستم” باید ایجاد شود. این کلمه در بسیاری از زمینه‌ها مانند مجموعه‌ای از قوانین و رویه‌ها (که با عبارات «او در حال پخش سیستم است»، «من سیستمی برای درست کردن صبحانه دارم» مشخص می‌شود) یا به عنوان یک شی ( «سیستم صوتی» یا یک “سیستم محاسباتی.”) در زمینه سایبرنتیک، کلمه “سیستم” معنای دقیقی دارد که به بهترین وجه توسط Ackoff خلاصه می شود.
سایبرنتیک اقتصادی
دایره المعارف بزرگ اتحاد جماهیر شوروی سایبرنتیک اقتصادی را به عنوان یک حوزه علمی که در آن رویکردهای سایبرنتیکی در اقتصاد به کار می رود، تعریف می کند . گفتگو بین میکروسیستم ها و کلان سیستم ها را تسهیل می کند .
طراحی سیستم های کنترل خود تنظیم برای یک اقتصاد برنامه ریزی شده در زمان واقعی توسط اسکار لانگه ، اقتصاددان، ویکتور گلوشکوف ، متخصص سایبرنتیک و سایر متخصصان سایبرنتیک شوروی در دهه ۱۹۶۰ مورد بررسی قرار گرفت. زمانی که فناوری اطلاعات به اندازه کافی توسعه یافت تا امکان برنامه ریزی اقتصادی عملی مبتنی بر رایانه فراهم شود، اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای بلوک شرق شروع به دور شدن از برنامه ریزی کردند و در نهایت سقوط کردند.
هایک از سایبرنتیک به عنوان رشته‌ای یاد می‌کند که می‌تواند به اقتصاددانان کمک کند تا «سیستم‌های خودسازمان‌دهنده یا خودسازنده» به نام بازار را درک کنند . به عنوان “پدیده های پیچیده”، بهترین راه برای بررسی عملکردهای بازار استفاده از مکانیسم بازخورد است که توسط نظریه پردازان سایبرنتیک توضیح داده شده است. به این ترتیب، اقتصاددانان می توانند “پیش بینی های الگو” انجام دهند.
مفهوم خود تنظیمی
سه دسته کلی از سیستم ها وجود دارد – ساده، پیچیده و مختلط.
یک مثال از یک سیستم ساده، یک نمونه قطعی است. ما مقداری سرمایه در بانکی با سود مرکب اعلام شده سرمایه گذاری می کنیم و می خواهیم رشد آن را محاسبه کنیم. یک فرمول برای انجام این کار وجود دارد و پاسخ غیرقابل انکار است.
بگذارید تصمیم بگیریم سرمایه خود را به صد قسمت تقسیم کنیم و در پنجاه کشور با نرخ بهره متفاوت سرمایه گذاری کنیم. علاوه بر این، اجازه دهید هر کشور دو حزب سیاسی داشته باشد – یکی که نرخ بهره را افزایش می دهد و دیگری که نرخ بهره را کاهش می دهد و هر چهار سال یکبار قدرت را به دست می گیرد.می توان این وضعیت را پیچیده تر نامید، اما کلمه صحیح پیچیده است. هنوز قوانین ثابتی وجود دارد و پاسخ هنوز قابل تعیین است. یک موقعیت پیچیده زمانی رخ می دهد که بین طرفین تبانی و بازخورد وجود داشته باشد، یعنی آنها مستقل نباشند.
سیستم های پیچیده یکی از سه رفتار – همگرایی، نوسان یا واگرایی – را دنبال می کنند و همیشه نمی توان پیش بینی کرد که چه اتفاقی می افتد. تغییرات بسیار کوچک می تواند باعث تغییر رفتار از یکی به دیگری شود. بینش غیر شهودی سایبرنتیک این است که این پیچیدگی نیست که باعث هرج و مرج می شود – بلکه ارتباطات بین موجودات است. ایجاد رفتار پیچیده یا آشفته با استفاده از قوانین بسیار ساده در صورت وجود وابستگی های متقابل کاملاً امکان پذیر است.
رویکرد سایبرنتیک به اقتصاد
همانطور که گفته شد، کلمه “سایبرنتیک” از کلمه یونانی برای هدایت کننده می آید و این استعاره استعاره خوبی برای درک هدف آن است. سایبرنتیک را می توان به عنوان یک وسیله نقلیه (قایق) در نظر گرفت که هدف آن رسیدن به سرزمینی دوردست است. حتی با وجود اینکه دقیقاً مشخص نیست این سرزمین کجاست، یک جهت سفر وجود دارد – یک هدف یا هدف.
اگر هدف تولید موثر بهترین راه حل ها (بهینه) در یک محیط اقتصادی خاص (یعنی هدف گرا) باشد، استفاده از تکنیک های یادگیری عمیق، الگوریتم های هوشمند و تجزیه و تحلیل داده ها کارآمدتر و قابل اعتمادتر خواهد بود. تئوری های اقتصادی بیهوده خواهند شد.
شاید یک معرفت شناسی جدید سایبرنتیک اقتصادی شامل استفاده از محاسبات متغیر برای بهینه سازی یک تابع “بهزیستی” به منظور رسیدن به یک راه حل اقتصادی کارآمد باشد.از این رو، ما از مفهوم نقطه سعادت پویا یا مسیر سعادت حمایت می کنیم. این مدت‌ها در تئوری رفاه ایستا و اقتصاد سیاسی مدل‌های رای‌دهندگان میانه با استفاده از توابع رفاهی بزرگ استاتیک مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال، به ندرت در نظریه اصلی اقتصاد کلان مورد بحث قرار گرفته است.
اگر اقتصاددانان بر این باورند که قوانین اقتصادی عینی حاکم بر چشم انداز اقتصادی فعلی وجود دارد، پس این قوانین باید آموزش داده و توسعه یابند.
در حال حاضر، انبوهی از تئوری های رقیب وجود دارد (هیچ کدام از آنها سابقه موفقیت آمیز ندارند) اما این بدان معنا نیست که یک نظریه پویا معتبر نمی تواند کشف شود. اقتصاددانان همیشه این سوال را مطرح کرده اند که “کدام نظریه برای این مشکل خاص بهترین است؟” یعنی روش شناسی ما درست است؟ در حالی که شاید آنها باید بپرسند “بهترین هدف برای این مشکل خاص چیست” یعنی آیا ما سعی می کنیم کار درست را انجام دهیم؟ پاسخ به این معضل پیامدهایی بر حل مسئله، درک، فلسفه، آموزش و یادگیری دارد.
نویسندگان از کار Leijonhufvud و تلاش او برای معرفی ایده های سایبرنتیک قدردانی می کنند، اما فکر می کنند که او به اندازه کافی دور نرفته است. نظر آنها این است که اقتصاد باید با اصول سایبرنتیک ترکیب شود و به «سایبرنتیک اقتصادی» تبدیل شود. این دومی حداقل باید شامل موارد زیر باشد.
تفکر سیستمی
باید تغییری از پارادایم علمی زیربنایی و مسلط به پارادایم سیستمی (که شامل سایبرنتیک است) صورت گیرد. پارادایم علمی مورد استفاده اقتصاددانان اولویت و تاکید اشتباهی را به ریاضیات می دهد.
در چند دهه اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی در ریاضیات صورت گرفته است که اکنون امکان تجزیه و تحلیل داده‌های تصادفی و تشخیص روندهای دقیق را فراهم می‌کند (تحلیل بیزین، فیلترهای کالمن، فیلترهای هودریک-پرسکات، تکنیک‌های رگرسیون VAR).
به جای داده‌های اقتصادی، تکنیک‌های جدید هوش مصنوعی را می‌توان برای تحلیل دقیق تصمیم‌گیری تحت عوامل سیاسی و اجتماعی که تنها می‌تواند به اقتصاددان کمک کند، به کار برد. آنچه مناسب نیست و باید تغییر کند، تفکر پوزیتیویستی ریاضیات است. ریاضیات برای دادن پاسخ های دقیق و دقیق طراحی شده است و اقتصاددانان نباید این کار را انجام دهند (مانند مورد آزبورن (همان). دولت‌ها، کسب‌وکارها و شرکت‌ها برای برنامه‌ریزی سرمایه‌گذاری به پیش‌بینی نیاز دارند. این احتمال وجود دارد، اما داده‌هایی که با استفاده از پارادایم علمی محاسبه می‌شوند، قوی نیستند و این بارها و بارها نشان داده شد
علم سایبرنتیک در اقتصاد
سایبرنتیک و اقتصاد هر دو در مورد سیستم‌های پیچیده هستند. اقتصاد یک سیستم پیچیده است که از عوامل متعددی مانند تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان، بازارها، و دولت تشکیل شده است. این عوامل با یکدیگر در ارتباط هستند و رفتار سیستم اقتصادی را تعیین می‌کنند.
سایبرنتیک می‌تواند به ما کمک کند تا اقتصاد را بهتر درک کنیم و آن را کنترل و مدیریت کنیم. مفاهیم کلیدی سایبرنتیک مانند سیستم، کنترل، ارتباط، و بازخورد می‌توانند در اقتصاد به کار گرفته شوند.
در ادامه به برخی از کاربردهای سایبرنتیک در اقتصاد اشاره می‌شود:
• پیش‌بینی اقتصادی: سایبرنتیک می‌تواند برای پیش‌بینی رفتار سیستم اقتصادی استفاده شود. این پیش‌بینی‌ها می‌توانند برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی مانند تنظیم سیاست‌های اقتصادی، تخصیص منابع، و سرمایه‌گذاری استفاده شوند.
• کنترل اقتصادی: سایبرنتیک می‌تواند برای کنترل رفتار سیستم اقتصادی استفاده شود. این کنترل می‌تواند برای دستیابی به اهداف اقتصادی مانند ثبات قیمت، رشد اقتصادی، و اشتغال استفاده شود.
• شبیه‌سازی اقتصادی: سایبرنتیک می‌تواند برای شبیه‌سازی سیستم اقتصادی استفاده شود. این شبیه‌سازی‌ها می‌توانند برای آزمایش سیاست‌های اقتصادی و ارزیابی اثرات آنها استفاده شوند.
در اینجا چند مثال خاص از کاربرد سایبرنتیک در اقتصاد آورده شده است:
• استفاده از سیستم‌های کنترل خودکار برای کنترل تولید و توزیع کالاها و خدمات
• استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای پیش‌بینی بازارهای مالی
• استفاده از سیستم‌های بازخورد برای تنظیم سیاست‌های اقتصادی
با پیشرفت فناوری، سایبرنتیک نقش مهم‌تری در اقتصاد ایفا خواهد کرد. سایبرنتیک می‌تواند به ما کمک کند تا اقتصاد را بهینه‌تر کنیم و به اهداف اقتصادی پایدار دست یابیم.