رشد ۵۵ درصدی خالص صادرات کالاها و خدمات ایران در یک سال + نمودار

طبق آمار اخیر منتشر شده توسط بانک مرکزی ارزش حقیقی خالص صادرات ایران در نیمه ابتدایی سال رشد چشمگیری داشته است.

اقتصاددان: آمار تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد ارزش حقیقی خالص صادرات در شش ماهه نخست سال جاری به بالاترین حد خود در ۱۰ سال گذشته رسیده است.

بانک مرکزی در جدیدترین گزارش تحولات بخش واقعی اقتصاد ایران به ارقام تولید ناخالص داخلی به تفکیک بخش‌های آن پرداخته است. مطابق آمار بانک مرکزی مقدار خالص صادرات کالاها و خدمات به قیمت‌های ثابت در نیمه نخست اول ۱۴۰۲ برابر با ۷۲۱ هزار میلیارد تومان بوده است.

وند تغییر خالص صادرات نشان می‌دهد در چند سال گذشته علی الخصوص در سال جاری، روند خالص صادرات صعودی بوده است، تا جایی که این عدد در سال ۱۴۰۲ به بالاترین حد خود از سال ۹۳ تا کنون رسیده است.

تولید ناخالص داخلی میزان کل کالاها و خدمات تولیدشده در اقتصاد را اندازه می‌گیرد و از مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارزیابی وضعیت اقتصاد کشور در یک مدت مشخص است. یک روش اندازه‌گیری این شاخص ارزیابی هزینه‌ها در بخش‌های مختلف است. در این روش کل اقتصاد به پنج بخش مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه، خالص صادرات کالاها و خدمات و تغییر در موجودی انبار تقسیم می‌شود.
در این میان خالص صادرات کالاها و خدمات، مخارج صورت گرفته در تجارت خارجی کشور را نشان می‌دهد. یعنی تفاوت درآمدی که کشور از ناحیه صادرات کالاها و خدمات کسب می‌کند با هزینه‌ای که صرف واردات می‌کند. همچنین باید توجه کرد که ارقام تولید ناخالص داخلی معمولا به قیمت‌های ثابت یک سال پایه در نظر گرفته می‌شوند. به این معنی که هزینه‌های سال جاری نسبت به هزینه‌ها در یک سال مشخص تعدیل می‌شوند تا اثر تورم در تغییرات لحاظ نشود.

مطابق آمار بانک مرکزی صادرات کالاها و خدمات در شش ماه نخست سال ۱۴۰۱ به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵ برابر با ۱ هزار و ۱۳۷ هزار میلیارد تومان بوده، این رقم در شش ماهه نخست امسال ۲۳ درصد رشد کرده و به رقم ۱ هزار و ۳۹۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین واردات کشور نیز در این مدت از ۶۷۲ هزار میلیارد تومان به ۶۷۷ هزار میلیارد تومان رسیده و بنابراین ۰٫۶ درصد افزایش یافته است.

بنابراین خالص صادرات کالاها و خدمات از نیمه نخست سال گذشته تا نیمه نخست سال جاری به مقدار ۵۵ درصد رشد کرده است. ارزش خالص صادرات کشور در بهار و تابستان ۱۴۰۱ برابر با ۴۶۴ هزار و ۶۱۸ میلیارد تومان بوده که به ۷۲۱ هزار و ۶۵۷ میلیارد تومان در شش ماه نخست ۱۴۰۲ رسیده است.

در این رابطه به نظر می‌رسد علت این رشد قابل توجه رشد صادرات نفتی باشد. زیرا مطابق آمار بانک مرکزی تولید ناخالص داخلی گروه نفت و گاز ۱۷٫۱ درصد رشد کرده است. و از آنجا که بخش عمده صادرات کشور نفت و گاز و فرآورده‌های آن است، صادرات از این ناحیه نیز احتمالا با افزایش همراه بوده است.

همچنین روند تغییرات خالص صادرات نشان می‌دهد در یک دهه اخیر صادرات کشور رشد و واردات آن کاهش یافته است.

خالص صادرات در قله ۱۰ ساله

روند تغییرات صادرات و واردات کالا و خدمات نشان می‌دهد خالص صادرات کالاها و خدمات به قیمت‌های ثابت در نیمه‌های نخست یک دهه اخیر یعنی از سال ۱۳۹۲ افزایش یافته به طوری که در نیمه نخست ۱۴۰۲ به بیشترین حد خود در ده سال گذشته رسیده است. در بهار و تابستان سال ۱۳۹۲ خالص صادرات کالاها و خدمات برابر با منفی ۳۷۲ هزار و ۲۰۳ میلیارد تومان بود که علاومت منفی به معنای بیشتر بودن مقدار واردات از صادرات در این سال است. بنابراین در این مدت ارزش صادرات افزایش و ارزش واردات کاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ارزش صادرات در ده سال گذشته ۴۰ درصد رشد کرده است. این در حالی است که ارزش واردات در این مدت ۵۱ درصد کم شده است.

بنابراین روند کلی سال‌های اخیر نتایج مثبتی را در تجارت خارجی کشور نشان می‌دهد. با این حال باید در نظر گرفت که در تجارت خارجی نوع محصولاتی که صادر می‌شود (برای مثال خام بودن یا فراوری‌شده بودن محصولات) و قیمت فروش آن‌ها نیز اهمیت زیادی دارد و از این جهت ارزیابی وضعیت تجارت خارجی نیازمند بررسی دقیق‌تری است.

/پ