تغییر جهت صادرات و واردات در ابتدای ۱۴۰۱ +نمودار

رقم صادرات در نخستین ماه سال جاری ۳ میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلار به ثبت رسیده است که نسبت به رقم اسفند ماه ۱۴۰۰ کاهش قابل توجهی داشته، به عبارت دیگر در فروردین میزان صادرات غیر نفتی در کشور نسبت به ماه پایانی سال ۱۴۰۰ حدود ۱٫۵ میلیارد دلار کاهش یافته است.

اقتصاددان: رقم واردات ماهانه در اقتصاد ایران در خرداد ماه امسال نسبت به اردیبهشت بالغ بر ۲۳ درصد کاهش داشته، این کاهش به ارزش بالغ بر ۱٫۲ میلیارد دلار برآورد شده است.

یکی از علل کاهش چشمگیر واردات در ماه خرداد را می توان ناشی از افزایش نرخ ارز در چند ماه گذشته دانست، از نظر اقتصادی با افزایش قیمت ارز اصطلاحا واردات گران شده و دیگر خرید از خارج کشور به صرفه نیست.

از اردیبهشت ماه شاهد روندی افزایشی در نرخ دلار بوده ایم و این جهش تقریبا در خرداد به اوج خود رسید، همین امر باعث شد تا میزان واردات نیز تحت تأثیر قرار گیرد و کاهش یابد.

البته با افزایش نرخ ارز بایستی میزان صادرات نیز افزایش یابد چرا که در این زمان کالا های داخلی برای خارجیان ارزان شده و آن ها تمایل به مصرف از محصولات کشور ما را پیدا خواهند کرد.

اما در خرداد این موضوع رخ نداد و ارزش صادرات کمی نسبت به اردیبهشت ماه کاهش یافت، البته کاهش میزان واردات در خرداد بسیار چشم گیر تر از کاهش صادرات بوده، به بیان دیگر ارزش صادرات غیر نفتی تنها حدود ۵ درصد در خرداد ماه کاهش یافته است و می توان تحریم ها را علت بالا نرفتن صادرات در مواقع افزایش نرخ ارز در ایران دانست.

این گزارش به بررسی روند صادرات و واردات اقتصاد کشور و همچنین تراز تجاری در ۱۵ ماه گذشته پرداخته است.

تغییر جهت صادرات و واردات در ابتدای ۱۴۰۱

رقم صادرات در نخستین ماه سال جاری ۳ میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلار به ثبت رسیده است که نسبت به رقم اسفند ماه کاهش قابل توجهی داشته است.

به عبارت دیگر در فروردین میزان صادرات غیر نفتی در کشور نسبت به ماه پایانی سال ۱۴۰۰ حدود ۱٫۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. این کاهش در خصوص واردات به شکل چشم گیری بیشتر بوده به طوری که رقم واردات از حدود ۶٫۴ میلیارد دلار در اسفند به ۲٫۸ میلیارد دلار در فروردین رسید.

همین امر باعث شد تراز تجاری در ابتدای سال جاری مثبت ۸۷۵ میلیون دلار به ثبت برسد، در حالی که در اسفند ماه تراز تجاری منفی یک میلیارد و ۳۳۲ میلیون دلار بوده، البته بررسی ها نشان می دهد عموما در ماه اول سال تراز تجاری مثبت و میزان واردات کاهشی می شود.

نوسان تراز تجاری بین مثبت و منفی

در اردیبهشت ماه با جهش چشمگیری در میزان واردات مواجه بوده ایم و ارزش ماهانه آن به نزدیکی ۵٫۳ میلیارد دلار رسید، به بیان ساده تر ارزش ماهانه واردات در اردیبهشت ماه بالغ بر ۸۰ درصد نسبت به فروردین رشد داشت. با وجود اینکه میزان صادرات نیز در این ماه افزایش را تجربه کرده، به این دلیل که رشد واردات بسیار بالاتر بوده، باعث شد تا تراز تجاری در این ماه منفی ۴۷۴ میلیون دلار به ثبت رسد.

اما در خرداد ماه رویه تراز تجاری تغییر کرد. با وجود اینکه در ماه گذشته هم میزان صادرات کاهش یافته و هم میزان واردات، اما دقیقا بر خلاف ماه قبلی کاهش در میزان واردات بیش از کاهش صادرات بوده و همین امر باعث شده است تا تراز تجاری مثبت شود. رقم واردات در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه حدود ۱٫۲ میلیارد دلار و ارزش صادرات حدود ۲۷۰ میلیون دلار کاهش یافته است.

ارزش صادرات در ۱۴۰۰

بررسی ها نشان می دهد ارزش صادرات ماهانه غیر نفتی اقتصاد ایران در سال گذشته نوسانات زیادی داشته است. کمترین مقدار صادرات غیر نفتی سال ۱۴۰۰ در فروردین ماه به ارزش ۲ میلیارد و ۹۶۸ میلیون دلار رقم خورده است. در دو ماه بعدی با روند صعودی در افزایش صادرات مواجه بوده ایم و این رقم در خرداد ماه به بالغ بر ۴٫۳ میلیارد دلار رسید، این رقم بالاترین مقدار صادرات غیر نفتی در شش ماهه نخست سال بوده است. اما از خرداد ماه بار دیگر روند نزولی در ارزش صادرات شکل گرفت. لازم به ذکر است رقم صادرات با احتساب میعانات گازی است.

بالاترین مقدار صادرات غیر نفتی کشور در سال گذشته در مهر ماه به ارزش ۵ میلیارد و ۲۶۸ میلیون دلار رخ داده است، حجم صادرات انجام شده در این ماه بالغ بر ۱۵ میلیون تن بوده است. به مانند روند قبلی باز هم صادرات در روند نزولی قرار گرفت و در دی ماه به ۳٫۶ میلیارد دلار رسید. رقم صادرات غیر نفتی از حدود ۴٫۷ میلیارد دلار در بهمن ماه به ۵ میلیارد و ۱۰۳ میلیون دلار در اسفند ماه رسید. به بیان دیگر در ماه پایانی سال ارزش صادرات غیر نفتی کشور حدود ۴۰۰ میلیون دلار افزایش یافت. اما این روند صعودی نتوانست در سال جدید نیز تداوم داشته باشد.

نوسان تراز تجاری در سال گذشته

تراز تجاری یکی از اصلی ترین اجزای تراز پرداخت ها است که تحلیل آن در اقتصاد کلان بسیار حائز اهمیت است، چراکه کسری یا مازاد تراز پرداخت ها بر روی بسیاری ار متغیر های کلان اقتصادی تاثیر گذار است. از میان دوازده سال گذشته در پنج ماه میزان صادرات بیش از واردات بوده یا به بیان دیگر تراز تجاری ماهانه مثبت بوده است و در هفت ماه نیز میزان واردات بیش از صادرات بوده است. تراز تجاری اقتصاد ایران در سال گذشته منفی ۴ میلیارد و ۴۸۲ میلیون دلار برآورد شده است.

یکی از عمده ترین دلایل کاهش صادرات در ماه های پایانی ۱۴۰۰، کاهش رشد تولید کالا های واسطه در کشور بوده است، به گونه ای که میانگین رشد ماهانه تولید کالا های واسطه ای در شش ماهه دوم سال گذشته منفی برآورد شده است. با توجه به اینکه کالا های واسطه ای عموما کالا های صادراتی اقتصاد ایران هستند، کاهش رشد تولید در اینگونه اقلام به معنی کم رونق شدن صادرات است. بررسی ها نشان می دهد در فروردین ماه امسال مانند فروردین ۱۴۰۰ تراز تجاری مثبت بوده است.

/پ