افزایش ریسک حمل و نقل در ایران

ریسک حمل و نقل در ایران افزایش یافته است به این معنی که «فرصت‌ها و تهدیدها»ی پیش روی این صنعت بسیار زیاد شده است. از سویی ایران در چهارراه جهان یا به عبارت دقیق‌تر در یکی از چهارراه‌های مهم جهان قرار گرفته و از این نظر، موقعیت و نقش خاصی در ترانزیت کالاها می‌تواند داشته باشد. همزمان، ایران در حال توسعه، کشوری پهناور و دارای جمعیتی بیش از ۸۴ میلیون نفر است که به خودی خود بازاری قابل توجه برای انواع مُدهای حمل و نقل به شمار می‌رود. از سوی دیگر اما تحریم و تورم، در کنار زیرساخت‌های کشور، زیرساخت‌های صنعت حمل و نقل را تحلیل برده و تضعیف کرده است، به گونه‌ای که نه تنها نمی‌تواند نیازهای داخلی خود را به درستی مدیریت کند که حتی قادر به نقش آفرینی در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی نیست. اگر از حمل عمومی و شخصی مسافر و بار جاده‌ای که به مدد سوخت ارزان، حدود ۹۰ درصد از حمل و نقل بین شهرهای کشور را به خود اختصاص داده، بگذریم؛ به حمل و نقل ریلی و هوایی می‌رسیم که روزگارنه چندان مناسبی را سپری می‌کنند. هر دو ناوگان هوایی و ریلی کشور به‌شدت فرسوده هستند و این در حالی است که بنا به دلایل اقتصادی و بعضا سیاسی، چشم‌اندازی روشن و فوری برای نوسازی این ناوگان‌ها، چه از طریق تولید داخل و چه از طریق واردات، وجود ندارد. این همه در حالی است که روز به روز عطش تقاضای داخلی و خارجی برای حمل و نقل کالا و مسافر در ایران یا از ایران فزونی می‌گیرد. در این چهارچوب، شرکت‌های راه‌آهن‌ ایران و ترکیه در خصوص تبادل ۲۰۰ واگن در شبانه‌روز از مرز رازی بین راه‌آهن ۲ طرف به تفاهم رسیدند که حمل یک میلیون تن بار ریلی را برای سال جدید بین ۲ کشور به همراه خواهد داشت.

لکوموتیو داران:

خیریه نیستیم، پول بدهید

  به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل ، بی گمان، هر بنگاه اقتصادی بدون دست یابی به درآمدهای ناشی از خلق و ارایه خدمت نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد و به ناچار از حجم سرمایه‌گذاری‌های خود کم می‌کند و اگر این شرایط ادامه یابد، حتی مجبور به تعطیلی کسب و کار خود خواهد کرد. مالکان لکوموتیو در حال حاضر در چنین شرایطی قرار دارند. در همین رابطه، قاسم عبدالهی، عضو انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی با تهدید تلویحی به قطع خدمات‌رسانی لکوموتیوها در صورت عدم پرداخت هزینه‌ها، گفت: شرکت‌ها برای دریافت خدمات رایگان باید به بنگاه خیریه مراجعه کنند. عبدالهی با اشاره به بدهی واگن‌داران به راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، عنوان کرد: یک اصل اقتصادی هست که مطابق آن، اگر کسی هزینه خدماتی را که دریافت می‌کند، پرداخت نکند، باید به او خدمات ارایه نشود. به گزارش تسنیم، وی افزود: اگر به بنده به عنوان مالک لکوموتیو این اختیار داده شود؛ به کسی که هزینه خدمات نمی‌دهد خدمات ارایه نخواهم داد؛ چون من هم یک بنگاه اقتصادی هستم و اگر بخواهند از من خدمات رایگان دریافت کنند، باید به جای آن به بنگاه خیریه مراجعه کنند. مدیرعامل البرز نیرو با بیان اینکه این موضوع کاملا عقلانی است، گفت: اگر بابت خدماتی که دریافت می‌کند پولی پرداخت نکند، پس از یک مدت یا ما باید این صنعت را جمع‌آوری کنیم یا اینکه آنها باید به شرایطی برسند که حاضر شوند پول خدماتی که دریافت می‌کنند، پرداخت کنند. به گزارش تسنیم، اظهارات عبدالهی در خصوص بدهی واگن‌داران به راه‌آهن در حالی است که وی خردادماه سال گذشته در واکنش به احتمال واردات لکوموتیو گفته بود: وقتی ظرفیت تولید داخل داریم، دلیلی برای واردات وجود ندارد. اگر دولت به‌دنبال واردات لکوموتیو است، این کار را به بخش خصوصی بسپارد تا تمام انتقال فناوری را انجام دهد. وی همچنین گفت: حدود ۱۸۰ میلیارد تومان از راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران طلب داریم.

ناوگان ریلی کشور فرسوده است

در همین حال، یک کارشناس حوزه‌حمل‌ونقل ریلی با تاییدفرسودگی ناوگان ریلی کشور گفت: با وجود رشد جمعیت در سال‌های گذشته و رشد سفرهای مردمی، ظرفیت فعلی راه‌آهن نسبت به گذشته کمتر هم شده است.

ابوالقاسم سعیدی در گفت‌وگو با ایسنا درباره علت کمبود بلیت قطار و مشکلات حال حاضر راه‌آهن گفت: ناوگان ریلی کشور فرسوده است، با توجه‌به عمر بالای واگن‌های مسافری که متوسط بیش از ۳۰ سال است، هر سال مقداری از ظرفیت ناوگان از سیر بهره‌برداری خارج می‌شود، از طرفی ناوگان موجود هم قطعات و لوازم کمیاب دارد.

پیامد افتتاح ریل بدون مسافر

وی با اشاره به موضوع خطوط جدید راه‌آهن گفت: راه‌آهن خطوط جدیدی را برای حمل‌ونقل مسافری افتتاح کرده که به نظر نمی‌آید مسافر زیادی داشته باشد؛ اما چون این خطوط افتتاح شده باید قطاری را برای آنها اختصاص دهد. برای مثال خاش – زاهدان یا تهران – سنندج، مسافر زیادی ندارد؛ اما چون روی این خطوط سرمایه‌گذاری شده، باید یک‌سری واگن برای آنها اختصاص یابد که این از ظرفیت خطوط دیگر کم می‌کند. این کارشناس حمل‌ونقل ریلی با بیان اینکه مشکل کلی عدم تناسب بین عرضه و تقاضا است، گفت: با وجود رشد جمعیت در سال‌های گذشته و رشد سفرهای مردمی، ظرفیت فعلی راه‌آهن نسبت به گذشته کمتر هم شده است و این موضوع باعث شده که بلیت به‌اندازه تقاضا وجود نداشته باشد. از طرف دیگر بین دو شهر مبدا و مقصد قطار، چند ایستگاه وجود دارد که گاهی سهمیه‌هایی برای آنها اختصاص می‌یابد و از ظرفیت سفرهای مردمی کم می‌شود. سعیدی با اشاره به بالا رفتن قیمت واگن، بیان کرد: سال ۱۳۶۰، واگن ۹ میلیون تومان بود و الان چرخ واگن نزدیک ۴۰ میلیون تومان است. البته ممکن است مسائل مدیریتی هم وجود داشته باشد که مزید بر علت می‌شود. ما پنج سال قبل حدود ۲۲۰۰ واگن داشتیم که الان حدود ۴۰۰ تای آن کم شده و اگر با همین آهنگ جلو برویم، آن هم در شرایطی که از اول تیرماه واگن‌های بالای ۴۰ سال اجازه سیر ندارند، تعداد واگن‌ها کمتر هم می‌شود. وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش ریلی انگیزه و جاذبه ندارد، گفت: با یک واگن که نمی‌توان قطار راه‌اندازی کرد، یک رام قطار حداقل ۱۰ واگن می‌خواهد و اگر هر واگن ۴۰ میلیارد تومان باشد، بدون در نظر گرفتن دیزل، ۴۰۰ میلیارد تومان برای راه‌اندازی یک قطار مورد نیاز است؛ آن هم در شرایطی که بازگشت سرمایه طولانی دارد و برای سرمایه‌گذار جذابیت ندارد. بنابراین توسعه راه‌آهن نیاز به حمایت بخش دولتی دارد.

توافق تهران و آنکارا

با وجود مشکلات متعدد میان دست‌اندرکاران صنعت حمل و نقل ریلی، دیروز شرکت‌های راه‌آهن‌ ایران و ترکیه در خصوص تبادل ۲۰۰ واگن در شبانه‌روز از مرز رازی بین راه‌آهن ۲ طرف به تفاهم رسیدند. سید میعاد صالحی، ‌مدیر‌عامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران با اشاره به نشست مشترک با «حسن پزوک» رییس راه‌آهن ترکیه و همچنین «افق یالچین» رییس شرکت حمل و نقلی راه‌آهن ترکیه، از هدفگذاری یک میلیون تنی حمل بار ریلی میان تهران و آنکارا برای سال جدید خبر داد. صالحی در این خصوص گفت: در دیداری که با رییس راه‌آهن ترکیه و همچنین رییس شرکت حمل و نقلی راه‌آهن ترکیه داشتیم تفاهم‌های خوبی انجام شد. از جمله برای تبادل ۲۰۰ واگن در شبانه روز از مرز رازی توافق کردیم که با این هدف‌گذاری بتوانیم تبادل یک میلیون تن بار ریلی را در سال جدید بین دو کشور محقق کنیم. ‌به گزارش فارس، وی افزود: در این رابطه مقرر شد راه‌آهن ترکیه به سرعت نسبت به بازسازی زیرساخت شبکه ریلی خود و رفع آسیب‌های ناشی از زلزله و همچنین مشکلات پیش آمده به دلیل کاهش سطح آب دریاچه وان اقدام کند، امیدواریم با بازسازی، اصلاح و ارتقاء اسکله و همچنین کشتی‌های مربوط به حمل واگن (فری بووت) در دریاچه وان طی یک ماه آینده ظرفیت عبور واگن از دریاچه وان به حداکثر خود برسد. معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه توافقات انجام شده گام بلندی برای افزایش ترانزیت بار از مسیر ترکیه به سمت اروپا است افزود: از آنجا که ترکیه به نوعی دروازه آسیا به سمت اروپا محسوب می‌شود، بر مبنای تفاهم‌های قبلی که با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان و چین داشتیم می‌توانیم بارهای از مبدا این کشورها را از مسیر چین- قزاقستان -ترکمنستان- ایران- ترکیه به سمت اروپا حمل کنیم و این موضوع نقطه عطفی برای افزایش بارهای بین‌المللی است. وی بیان کرد: احداث خط جدید مرند- چشمه ثریا- ایگدیر-کارس از دیگر موضوعات مذاکره شده در این دیدار بود که می‌تواند به جهش تبادلات ریلی دو کشور بینجامد.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع