یاد داشت روز از حمزه جلالی تحلیل گر اقتصادی و مدرس دانشگاه:

ورود به سازمان تجارت جهانی(wto) آری یا نه ؟سازمان تجارت جهانی(WTO) مخفف کلمات : World Trade Organization می باشد که از GAT (General Agreement on Tariffs and Trade) موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت در سال ۱۹۹۵شکل پیدا کرده است و جانشین آن شد ، در ابتدا اعضای آن محدود بوده و بعد اعضای بیشتری به آن پیوستند تا جائیکه هم اکنون۱۶۴ کشور عضو آن هستندو ایران ، عضو ناظر سازمان جهانی تجارت می باشد و سرگرم آماده سازی فرایند مذاکرات است تا به عضویت آن در آید. با این همه مشکالات اقتصادی بوجود آمده و فقر و فلاکت و کاهش شدید ارزش پول ملی و اختلاسهای صورت گرفته و کاهش تولید و عدم رقابت پذیری کالاهای صنعتی به دلیل پایین بودن تکنولوژی ساخت آنها ، افزایش بهای تمام شده محصولات، با وجود مزایای و محاسن سازمان تجارت آیا در این برهه از زمان ضرورت دارد عضوآن بشویم ؟
از طرف دیگر :۱) با توجه به اینکه قراره ۴ صفر از پول ملی حذف و عنوان ریال به تومان تغییر یابد ، پس از ورود به این سازمان و حذف صفر در تراز پرداختهای خارجی مواجه با یکسری مشکلاتی نخواهیم شد؟
۲)با عنایت به تحریم و جنگ اقتصادی و مقاومت مردم سلحشور ایران اسلامی به رهبری ، رهبر معظم انقلاب اسلامی با اقتصاد مقاومتی تبیین شده ، ورود به این سازمان چقدر میتواند در صادرات برای ما نقش داشته باشد؟
۳)با لطف و مرحمتی که کشورهای اروپایی به مسئولین وزارت امور خارجه ماکردند و اینستکس بی خاصیت و ذلت بار را بر اساس برجام، نا فرجام تحمیل کردند و تجارت کالا به کالا در آن لحاظ شده است ، ورود به سازمان تجارت جهانی چقدر میتواند از نظر پرداخت پولی از طریق بانکها و سویفت موثر باشد ؟
• الف) محاسن و مزایایی ورود به سازمان تجارت جهانی :۱) ارتقای سطح زندگی۲)تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو۳)توسعه تولید و تجارت و بهره‌وری بهینه از منابع جهانی۴)دستیابی به توسعه پایدار با بهره‌برداری بهینه از منابع۵)حفظ محیط زیست۶)افزایش سهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد تجارت بین‌المللی
ب) نظرات مخالفین ورود به این سازمان تجارت جهانی:۱) این سازمان، تریبونی است که از طریق آن کشورها پیشرفته صنعتی و کشورهای بزرگ که دارای زمینهای زیاد و مستعد برای کشاورزی و دامداری هستند و از این جهت ، دارای مزیت مطلق می باشند و کشور ما توان رقابت صنعتی و کشاورزی را ندارد ،کشورهای عضو می‌توانند صادرات بیشتری به کشرهای ضعیف از نظر اقتصادی داشته باشند
۲) هیچ کشوری به اندازه آمریکا در استفاده از سازمان تجارت جهانی برای گشودن بازارهای خارجی و دفاع از صنایع داخلی‌اش فعال نبوده‌است.
۳) این سازمان بدون توجه به حقوق کارگران و حفظ محیط زیست، از قدرت خود برای واداشتن کشورها به فسخ سایر موافقت نامه‌ها و لغو قوانین ملی به عنوان بخشی از مسئولیت‌اش استفاده می‌کند، با این استدلال که چنین «محدودیت‌هایی» موانعی در مقابل تجارت جهانی هستند. چنین مواضعی است که سازمان تجارت جهانی را نزد طرفداران محیط زیست و فعالان حقوق کارگری و ضعیف از نظر اقتصادی نامحبوب کرده‌است.
۴)انحصارات بزرگ دولت‌های سرمایه‌داری می‌تواند به صورت قانون مبادله کالا ، انتقال سرمایه‌های پولی همه کشورهای عضو را قبضه نمایند و کشورهایی که عضویت در این سازمان را می‌پذیرند از نظر اقتصادی در همه زمینه‌های تجاری، تولیدی، و مالی تحت کنترل و نظارت کامل دولت‌های سرمایه‌داری قرار می‌گیرند و استقلال سیاسی آن‌ها پوسته‌ای است که مغز و محتوایی ندارد.
اصول سازمان تجارت جهانی :۱)اصل عدم تبعیض و اصل دولت کامله الوداد (به معنی (MOST FAVORED NATION (MFN) CLAUSE): طبق این اصل، اگر کشوری امتیاز بازرگانی یا تعرفه‌ای را در مورد یکی از کشورهای عضو اعمال نماید، این امتیاز یا تعرفه می‌بایست در مورد تمام شرکای تجاری عضو سازمان تجارت جهانی تعمیم یابد. البته این اصل یک استثناء نیز دارد که به همگرایی‌های اقتصادی مانند اتحادیه‌های گمرکی بین چند کشور مربوط می‌شود. این استثناء بدین معناست که سازمان تجارت جهانی، سایر پیمان‌های تجاری (مانند اتحادیه اروپا یا نفتا) را نیز به رسمیت می‌شناسد۲)استفاده از محدودیت‌های غیرتعرفه‌ای در تجارت همچون سهمیه‌بندی و صدور پروانه واردات ممنوع است و کشورها تنها با استفاده از وضع تعرفه‌های گمرکی مجازند از صنایع داخلی حمایت نمایند.۳)پس از حذف موانع تجاری غیرتعرفه‌ای، کشورها می‌بایست تعرفه‌های گمرکی خود را تثبیت نمایند و به‌تدریج آن را کاهش دهند. البته این اصل نیز در مورد محصولات کشاورزی در کشورهایی که با مشکلات در پرداخت‌ها مواجه هستند، استثناء قایل شده‌است.۴)برای کمک به رقابت محصولات تولیدی در کشورهای در حال توسعه، برقراری نظام تعرفه‌های ترجیحی با هدف اعطای امتیازات تجاری به بعضی از فراورده‌های این کشورها مجاز است۵)کشورها مجاز به انجام هرگونه اقدامی که جنبه فروش زیرقیمت تمام شده (DUMPING) داشته باشد، نیستند.۶)لازم است کشورها در مورد کالاهای داخلی و وارداتی رفتار کاملاً یکسانی داشته باشند.انجام مشورت در مورد سیاست‌های بازرگانی با دیگر اعضا و حل وفصل اختلافات ناشی از روابط تجاری از طریق مذاکره.
رکن حل اختلاف: ممکن است یک دولت عضو سازمان مدعی شود که عضو دیگری معاهده یا تعهدی را برخلاف مصالح وی نقض نموده‌است. در چنین شرایطی، شورای عمومی به‌عنوان رکن حل اختلاف تشکیل جلسه می‌دهد. رکن بررسی خط مشی تجاری:شورای عمومی، همچنین می‌تواند به‌عنوان رکن بررسی خط مشی تجاری تشکیل جلسه دهد. این رکن ریاست، قوانین و رویه خاص خود را دارد و به تجدیدنظر در سیاست‌های تجاری اعضا برای آماده کردن آن در مکانیزم بازنگری در سیاست تجاری می‌پردازد. در ابتدای هرسال ریاست و دو معاونت این رکن از بین اعضا برای یک سال انتخاب می‌گردند.
این سازمان دارای شوراها و کمیته هایی است که به بررسی همه آنها نمی پردازیم:از جمله کمیته ها: ۱)کمیته تجارت و توسعه۲)کمیته محدودیت‌های تراز پرداخت‌ها۳)کمیته بودجه، مالی و تشکیلاتی
موافقین عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی:
۱)در حال حاضر اقتصاد دنیا به سازمان جهانی تجارت پیوسته است و این بدان معناست که ایران و چند کشور از نظر اقتصادی به بزرگترین سازمان تصمیم‌گیر در خصوص فرایندهای تجاری در جهان نپیوسته‌اند و حق تصمیم‌گیری و قدرت تصمیم‌سازی در ساختار اقتصادی جهانی را دارا نیستند.
۲) سازمان تجارت جهانی امروز یکی از پایه‌های جهانی شدن، به ویژه در حوزه اقتصاد به شمار می‌رود. بدین سان، کشورهای مختلف تلاش می‌کنند برای تسریع روند جهانی شدن و استفاده از منافع آن، این سازمان بین‌المللی را توسعه داده و جایگاهش را ارتقاء بخشند. از دیگر سو کشورهایی که عضو این سازمان نیستند نیز، تلاش می‌نمایند تا به عضویت آن درآمده و با استفاده از امتیازات عضویت در این نهاد بین‌المللی به توسعه اقتصادی و صنعتی دست یابند.یکی از این کشورها جمهوری اسلامی ایران است که از سال۱۹۹۵از این سازمان درخواست عضویت ناظر کرده و به مدت ده سال پشت درهای آن به انتظار نشسته است
۳) کشور ایران در موافقتنامه‌های قبلی حوزه تجارت مانند سازمان جهانی تجارت و گات، حضور تقریباً خوبی داشته‌است اما اکنون در خصوص سازمان تجارت جهانی این مسئله تکرار نگشته و از متقاضیان الحاق به‌شمار می‌آید. اولین درخواست ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی در ۱۹ ژوئیه ۱۹۹۶ به این سازمان ارسال شد. ایران در ۲۶ مه ۲۰۰۵ به عنوان عضو ناظر سازمان تجارت جهانی پذیرفته شد