قیمت دلار ارزان می‌شود یا گران؟

با شنیدن ادامه دور هشتم مذاکرات وین دلار مسیر نزولی را آغاز کرد و زمانی بر شدت نزول افزوده شد که اخباری از احتمال حصول توافق به گوش رسید. اظهارنظرهای خوشبینانه‌ از طرفین مذاکرات و همچنین روس‌ها شنیده می‌شود. هنوز البته از پیشرفت‌هایی در روند مذاکرات سخن به میان می‌آید که شاید تا مشخص شدن نتیجه نهایی نتوان به آن اتکا کرد. علاوه بر اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان های بین المللی در وین که اعلام کرد «پیشرفت در مذاکرات وین مشهود است»، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز خبر داد «در مذاکرات هفته گذشته پیشرفت اندکی حاصل شد. ما امیدواریم که در این هفته بتوانیم بر روی آن کار کنیم». خبر ورود هیئت کره‌ای به وین نیز ضربه اساسی به نرخ دلار در بازار تهران وارد کرد و همین خبر موج امید به حصول برجام را حتی بیش از پیش کرد.

برجام برای دلار همه چیز است

عجیب است اما واقعی که دلار فقط با اخبار برجام نوسان می‌کند. شاید چون تمام بنیادهای اقتصادی فضا را برای رشد دلار مهیا ساخته‌اند. آن‌چه که از تب بازار ارز در سال ۱۴۰۰ نیز کاست بهبود در وضعیت درآمد صادراتی نفت و غیرنفت بوده است. در این میان حتی گفته می‌شود که برجام در همین قسمت نیز اثر گذاشته است و پیرامون برجام بوده که شدت اثرگذاری تحریم را کم کرده و امکان افزایش درآمد ارزی و همچنین انتقال ارز را اندکی بهبود بخشیده است.
شاید شدت اثرپذیری بازار ارز از اخبار برجام و توافق هسته‌ای چندان بیراه هم نباشد. دولت با دلارهای نفتی پس از توافق هسته‌ای ۹۴ سرکوب سنگین ارز را در پیش گرفت که البته فاجعه سال‌های بعد از ۹۷ با وقوع تحریم دوباره را رقم زد. خروج ترامپ از برجام مسیر رشدهای افسارگسیخته ارز را باز کرد و شوک‌های متوالی را به اقتصاد ایران وارد کرد. حالا هم طبیعی است که فعالان بازار ارز این‌چنین به اخبار برجام واکنش نشان می‌دهند. برخی از کارشناسان همه چیز را برای حصول توافق شاید در آینده‌ای نزدیک مهیا می‌دانند و برخی دیگر اما هنوز از فاصله تا حصول توافق با وجود تمامی اخبار خوب می‌گویند.

اگر انتظارات برآورده نشود

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان، اما نگرانی از آن‌جا شکل می‌گیرد که انتظارات فعلی از حصول برجام برآورده نشود. یعنی در اوج خوشبینی کنونی که سقوط دلار را در روزهای اخیر به دنبال داشته است اگر اخباری خلاف انتظارات منتشر شود ممکن است شاهد نوسان شدید نرخ دلار باشیم. در این میان مذاکره‌کنندگان هر دو طرف و اظهارنظرها طبیعتا اثر ویژه‌ای بر نوسان ارز خواهند داشت.

این امید وجود دارد که ایران با امتیازهای مورد نظر به توافقی خوب دست یابد تا شاید اندکی از التهاب سنگین اقتصاد کشور کاسته شود. اما در نقطه مخالف، بازار ارز احتمالا واکنش تندی به اخبار بد پیرامون احیای برجام داشته باشد.

برجام در کانون توجه فعالان اقتصادی است و به صورت مشخص به انتظارات تورمی در اقتصاد ایران جهت داده است. نرخ سود اوراق خزانه اسلامی مسیر تند نزولی را با کاهش انتظارات تورمی در پیش گرفته است. بازارها نیز به حالت سکون درآمده‌اند و سقوط دلار را می‌نگرند. شاید در هفته‌های آینده اثرگذارترین خبر برای اقتصاد ایران، برجام باشد.