صفر تا صد عیدی کارگران

عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دسـتگاه‌های دولتی متفاوت است. عیدی کارکنان دولت در پایان هر سال توسط دولت تعیین می‌شود، ولی عیدی کارگران مشمول قانون کار براساس فرمول مندرج در قانون مذکور مشخص می‌شود. براساس این، فرمول عیدی کارگران دو برابر آخرین حقوق آنهاست، مشروط بر اینکه از سه برابر حداقل حقوق سال مربوطه بیشتر نباشد.
بر این اساس، تمام کارکنان مشمول قانون کار که طبق تعریف این قانون «کارگر» شناخته می‌شوند، مشمول عیدی و پاداش پایان سال هستند، اما در این بین کارگرانی هستند که خواسته یا ناخواسته و به دلایل مختلف همچون بحران اقتصادی کارفرما، عدم نیاز و‌… شغل خود را از دست داده‌اند و همچنین برخی از کارگران بازنشسته شده‌اند که با توجه به تاکید قانون کار این دسته از افراد نیز مستحق دریافت عیدی پایان سال هستند.
مطابق با آنچه که در قانون کار آمده، این دسته از افراد به نسبت مدت کارکردشان، عیدی و پاداش سالانه را دریافت می‌کنند؛ به عنوان مثال کارگری که پس از ۵ ماه کار کردن، بیکار شده باید به میزان همان ۵ ماه کارکرد، عیدی دریافت کند و کارفرما مکلف به پرداخت این مبلغ است.
ناصر چمنی عضو سابق شورای‌عالی کار در این رابطه با بیان اینکه واریزی عیدی مانند حقوق اجباری است، به «جهان صنعت» گفت: عیدی باید واریز شود و اگر کارفرما به هر دلیلی عیدی را واریز نکرد، کارگر می‌تواند طبق قانون شکایت کند.
او با تاکید بر اینکه در مورد عیدی جای هیچ‌گونه بحثی وجود ندارد، افزود: عیدی از جمله مواردی است که در شورای ‌عالی کار در مورد آن تصمیم‌گیری نمی‌شود و طبق قانون کارفرما باید بین ۲ تا ۳ برابر پایه حقوق، عیدی پرداخت کند و این موضوع شامل همه کارگران می‌شود.
به گفته چمنی، حتی اگر کارگری یک روز کار کرده باشد مشمول عیدی می‌شود و طبق دستمزدی که گرفته، باید عیدی دریافت کند.
در ادامه گزارش، جزئیات پرداخت عیدی کارگران آمده است.

کارگران آزمایشی هم عیدی می‌گیرند

به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ، برخی از کارگران به صورت آزمایشی به کار گرفته می‌شوند که براساس ماده ۱۱قانون کار و تبصره آن، مدت دوره آزمایشی باید در قرارداد کار مشخص شود. چنانچه رابطه کاری از جانب کارفرما قطع شود وی ملزم به پرداخت کلیه حقوق دوره آزمایشی خواهد بود و چنانچه قطع رابطه کاری از سوی کارگر باشد، کارگر مستحق دریافت تمام حقوق و مزایا به میزان مدت انجام کار است.
بنابراین مطابق با قانون کار، این دسته از افراد نیز مشمول دریافت کلیه حقوق و مزایای قانونی از جمله عیدی و پاداش پایان سال می‌شوند.
پرداخت عیدی به کارگران نیمه‌وقت، کارمزدی، فصلی و ساعتی
بر اساس ماده ۳۹ قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه‌وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین‌شده به کار اشتغال دارند، به نسبت ساعات کار انجام‌یافته محاسبه و پرداخت می‌شود.
در مورد کارگران ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنان در ماه متغیر است، برای محاسبه عیدی و پاداش، میانگین حقوق سه ماه آخر خدمت آنها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و همچنین کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کردند، باید بر ماخذ ۶۰روز و به نسبت ایام کارکردشان در سال محاسبه شود.
همچنین براساس ماده ۷۴ قانون کار مدت مرخصی استعلاجی که به تایید سازمان تامین اجتماعی رسیده باشد جزو سوابق کار کارگران محسوب می‌شود، بنا بر این روزهای مذکور مشمول پرداخت مزایایی از قبیل حق اولاد، حق بن، سنوات خدمت، مرخصی استحقاقی و عیدی و پاداش سالانه خواهد بود که باید توسط کارفرما پرداخت شود.
مزد مورد عمل در محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آنها بر حسب مدت ایام کارکرد در سال است.

عیدی و پاداش کارگران اخراجی و مستعفی

کارگرانی که در طول سال با کارفرما قطع رابطه می‌کنند، کارگرانی که در طول سال از خدمت مستعفی، اخراج یا بازنشسته می‌شوند یا به شکلی رابطه آنان با کارگاه قطع می‌شود، به نسبت مدت کارکرد و ماه‌هایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی و پاداش سالانه خواهند بود.

عیدی کارگران در دوران مرخصی

برابر ماده ۷۴ قانون کار چنانچه ایام مرخصی استعلاجی کارگران به تایید کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی رسیده باشد جزو سوابق کار آنها محسوب می‌شود، بنابراین روز‌های مذکور مشمول پرداخت مزایایی از قبیل سنوات خدمت، حق اولاد، مرخصی استحقاقی و عیدی و پاداش سالانه بوده و کارفرما موظف به پرداخت آن است.

شرط دریافت عیدی کامل

با وجود آنکه مصوبه مجلس، میزان پرداخت عیدی کارگران را مشخص کرده و دو ماه پایه حقوق را به عنوان حداقل و سه ماه پایه حقوق را به عنوان حداکثر میزان عیدی دریافتی پیش‌بینی کرده، اما میزان عیدی کارگران بسته به مدت قرارداد و کارکرد آنها متفاوت است.
کارگران بسته به سنوات و تعداد روز‌هایی که کار کرده‌اند مستحق دریافت عیدی هستند و عیدی و پاداش پایان سال را کسانی کامل می‌گیرند که یک سال در آخرین کارگاه یا محل کار مشغول کار بوده و ارتباطشان را با محل کار قطع نکرده و بیمه‌پردازی آنها به‌طور کامل بوده باشد.

مبلغ عیدی کارگران در سال ۱۴۰۲

۲۹ اسفند سال گذشته شورای‌عالی کار در نشست تعیین دستمزد، حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۲ را ۲۷ درصد افزایش داد. بر این اساس حداقل دستمزد ماهانه کارگران به ۵ میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۲ تومان افزایش یافت که با احتساب فرمول حداقل و حداکثر عیدی، کارگران امسال حداقل ۱۰ میلیون و ۶۱۶ هزار و ۵۶۴ تومان و حداکثر ۱۵ میلیون و ۹۲۴ هزار و ۸۴۶ تومان عیدی دریافت خواهند کرد.
هادی ابوی نماینده کارگران در شورای‌عالی کار با بیان اینکه عیدی کارگران در قانون دارای فرمول است به «جهان صنعت» گفت: براساس فرمول محاسبه عیدی، حداقل عیدی معادل ۲ ماه حقوق قانون شورای‌عالی کار و حداکثر ۳ تا حقوق می‌شود که بر این مبنا حداقل عیدی ۱۰ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۶۸۰ تومان بوده و حداکثر ۱۵ میلیون و ۹۲۴ هزار و ۸۵۲ تومان تعیین شده است.
او افزود: عیدی مزدبگیران دو برابر آخرین حقوق آنها است؛ مشروط بر اینکه از ۳ برابر حداقل حقوق سال مربوط بیشتر نباشد.
به گفته ابوی، اگر کارفرمایی عیدی کارگران خود را براساس دو برابر حقوق آنها بپردازد و از سقف تعیین شده بالاتر باشد کار غیرقانونی انجام نداده است، اما حداقل عیدی نباید از عدد تعیین‌شده کمتر باشد.

نحوه محاسبه عیدی ۱۴۰۲ برای کارگران با کارکرد کمتر از ۱۲ ماه

براساس تبصره یک ماده واحده قانون مذکور، برای کارکنانی که سابقه کارشان در کارگاه کمتر از یک سال است، مبلغ پرداختی عیدی به نسبت ایام کارکرد در سال و با احتساب شصت روز مزد به عنوان مبنای محاسبه، تعیین می‌شود. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین‌شده موضوع ماده واحده این قانون تجاوز نماید. با توجه به این تبصره، فرمول محاسبه عیدی سال ۱۴۰۲ برای کارگران با کارکرد کمتر از دوازده ماه، به شرح زیر است.

پرداخت عیدی اجباری است

علی‌رغم آنکه پرداخت عیدی و پاداش پایان سال کارگران برای تامین معیشت و تهیه اقلام ضروری و افزایش رفاه و آرامش خاطر خانوار‌های کارگری مورد تاکید قرار گرفته، اما در برخی کارگاه‌ها و صنوف، پرداخت عیدی به دلایل مختلفی از جمله نبود نقدینگی با تاخیر
همراه می‌شود.
از سوی دیگر نیز با توجه به اینکه پرداخت عیدی و پاداش پایان سال اجباری است و طبق عرف جاری مبلغ عیدی همراه با حقوق بهمن یا اسفند به کارگران پرداخت می‌شود، برخی از کارفرمایان با دور زدن قانون اقدام به اخراج کارگران خود می‌کنند تا عیدی و پاداش پایان سال را پرداخت نکنند.
ممکن است برخی از کارفرماها موضوع مرخصی استعلاجی و مرخصی زایمان را از مبلغ عیدی کسر کنند که این کار قانونی نیست، زیرا براساس ماده ۷۴ قانون کار، مرخصی استعلاجی با تایید سازمان تامین اجتماعی جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب می‌شود، لذا برای کارگرانی که در طول سال مدتی از مرخصی استعلاجی یا زایمان استفاده کرده‌اند، عیدی و سنوات به‌طور کامل تعلق می‌گیرد.
مگر آنکه به جز مرخصی استعلاجی یا زایمان، کمتر از یک سال اشتغال به کار داشته باشند که در این صورت عیدی و سنوات به نسبت ایام کارکرد (که شامل مرخصی استعلاجی و زایمان نیز می‌شود) محاسبه و پرداخت می‌شود.
آیت اسدی عضو شورای‌عالی کار در این رابطه گفت: باید سیستم نظارت وزارت کار بر کارگاه‌ها بیشتر شود تا اجحافی به کارگران نشود و اگر در کارگاهی تخلف شد، کارگر باید شکایت کند، زیرا ندادن حق سنوات و عیدی کارگر از سوی کارفرما غیرقانونی است و کارگر می‌تواند در این مورد طرح دعوی کند.
وی افزود: کارفرمایان توجه کنند که نیروی کار ماهر یکی از دارایی‌های مهم هر کارگاه تولیدی است و در حال حاضر نیروی کار ماهر پیدا نمی‌شود، بنابراین کارفرمایان به بهانه فرار از پرداخت عیدی یا سنوات نیروهای ارزشمند را از دست ندهند و آنها را حفظ کنند.
اسدی گفت: اگر کارگری دچار مشکل شد و کارفرما به بهانه‌های مختلف خواست او را اخراج کند، باید کارگر به مراجع حل اختلاف واقع در ادارات کار محل مربوطه مراجعه و شکایت و دعوی خود را اقامه کند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع