در مسابقه با عربستان آیا بازی خورده ایم؟

صفدر نظری  با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

روز گذشته همه چیز برای یک بازی فوتبال میان سپاهان و الاتحاد آماده بود. اما به طور غیر منتظره همه خبرها به سمت گزارش تعویق و بعد لغو بازی به دلیل وجود تندیس شهید حاج قاسم در ورزشگاه سوق یافت.در تحلیل هر رخداد یا کنش سیاسی -اجتماعی اولین سئوال این است که این واقعه به نفع چه کسی است؟ پاسخ به این پرسش کلیدی می تواند انتخاب گزینه ها از مسیر چند شاخه پیش رو را ساده تر کند.

در حالت طبیعی همه چیز به طور مستقیم ریشه در رقابت و اختلافات سنتی و تاریخی ایران و عربستان در منطقه دارد. رقابت ها و تضادهائی که از ابتدا نیز روشن بود با عادی سازی روابط تهران و ریاض از بین نمی رود. اختلافات ایران و عربستان سعودی در زمینه‌های مختلف بارز و غیر قابل انکار است.اما آیا عادی سازی روابط ایران و عربستان برای ریاض آنقدر کم هزینه بوده است که به دنبال ساده ترین بهانه ها برای تخریب دوباره این روابط باشد؟ این نگاه در واقع یک سویه است.

سفر وزیر خارجه عربستان به ایران قبل از سفر امیرعبدالهیان به ریاض و حتی برگزاری جشن ملی عربستان در تهران با حضور گسترده مهمانان ایرانی را نباید صرفاً نشان از هزینه های ایران برای جلب نظر سعودی ها ارزیابی کرد.همانگونه که عادی سازی روابط ایران و عربستان در بستر تحولات منطقه ای تحلیل می شد تلاش ها برای کنترل فاصله و تخریب روابط تهران-ریاض را هم باید در بستر تحولات منطقه ارزیابی کرد. در حالی که مذاکرات عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل به مراحل حساسی رسیده است آیا تنش در روابط نو پای تهران و ریاض به نفع عربستان یا ایران است؟

عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و عربستان تنها عادی سازی روابط تل آویو با ریاض را دنبال نمی کند بلکه به دنبال اتحاد فراگیر عربی-صهیونیستی علیه ایران است. احیای روابط تهران-ریاض اگر برهم زننده روند عادی سازی روابط اسرائیل با عربستان سعودی نباشد اما معادلات تل آویو را برهم زده است و هزینه های واشنگتن برای تطمیع ریاض را افزایش داده است.مسلما روابط ایران و عربستان نمی تواند به یک رابطه دوستانه تمام عیار تبدیل شود. اما تهران و ریاض برای اجتناب از تکرار دور باطل گذشته باید ادراک خود از روابط دوجانبه و منطقه ای را با الگوی رقابت های توأم با تعامل تطبیق دهند.

عادی سازی روابط ایران و عربستان که تلاش شد این اتفاق ماحصل تغییر سیاست و رفتار ریاض تفسیر و تحلیل شود نشان داد انگاره های ذهنی حاکم بر تهران و ریاض درباره موازنه تهدید تغییر کرده است و این می تواند موجب خویشتن داری بیشتر دو کشور از بازی خوردن در برابر عوامل ثالث و مخرب روابط باشد. اما مسلما موازنه قدرت ادامه دارد.تحکیم روابط ایران و عربستان نیازمند پرهیز از ارسال پالس هشدار دهنده، مبادله امتیاز برای بهبود تدریجی روابط و برنامه ریزی پروژه های دوجانبه است که آینده روابط را تضمین می کند.اگر چند سال پیش این روابط از سر گرفته می شد ایران منتفع بود.آیا بن سلمان قصد دارد مانند پوتین با کارت ایران بازی کند و امتیاز بگیرد؟

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع