تو آمار بده، کی به کیه

رئوف پیشدار استاد دانشگاه و روزنامه نگار و عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت : در درس ریاضی، قیافه من را در همه ی سال‌های تحصیل این‌طور تصور کنید؛ چشم به دهان استاد، دهان باز، دست گاهی زیر چانه و گاه سَرم را می خارانم و یک بار وقتی استاد گفت : شما خبرنگاران ریاضی بلد نیستید و به همین خاطر است که با آمار و ارقام کلی دروغ تحویل شما می دهند و شما هم که فکر تیتر هستید، آن دروغ ها را برجسته می کنید:  وی گفت، وی افزود! و دود از کله ام بلند شد.
استاد ریاضی و آمار من در دو ترم، بزرگ استادی بود از اعاظم اساتید و برجسته های آن‌ها که مشهور بود از جمله طراحان سوال آزمون دوره های ارشد و دکتری است. استاد در یکی از جلسات درس، بحثی را ارائه کرد با این عنوان که  « چگونه با آمار دروغ بگوئیم» نه این‌که استاد بخواهد به ما دروغگویی را بیاموزد، بلکه برعکس در آن جلسه استاد با استدلال های علمی و مصادیق ما را با شیوه های دروغ گویی با آمار و ارقام آشنا کرد و چه سرشکسته شدیم وقتی بعد سال‌ها خبرنگاری متوجه شدیم که چه دروغ هایی با آرایش آمار و ارقام به خورد مردم بی نوایی داده ایم که به ما اعتماد کردند.
یکی از محاسن اینترنت امکان سریع فکت چک کردن است و مثل قبل از عصر اینترنت و شبکه های اجتماعی نیست که هر حرفی بزنند، گمان کنند در حافظه مردم نمی ماند و به آن دسترسی نیست.
« درست»، « نادرست»،  « گمراه کننده»، « خلاف واقع » و « شاخ دار» از جمله نشانه هایی است که در فکت چک ها که سایت های زیادی آن‌را انجام می دهند، روی اظهار نظرهای چک شده گذاشته می شود. مقامات ایرانی متاسفانه در فکت چک ها نمره خوبی نمی گیرند. این‌جا یاد همکار مرحومم می افتم که می گفت : ایران مملکت آمار و سمینار است و سیمنار را به عمد  « سیمینهار – سیمی نهار» تلفظ می کرد یعنی : نشستند و گفتند و برخاستند.
از جمله ادعاهایی که این روزها شنیدم، رتبه ١۶ ایران در اقتصاد جهانی از زبان رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. شاید با توجیهاتی که جناب رئیس بکند، به نوعی ادعای خودش را پوشش بدهد، ولی مردم تا زمانی که آن‌را و اثرش را روی سفره های خود نبینند، نمی پذیرند و باور پذیر نیست.
در این دوره و زمانه که رقم های میلیاردی و صدها و هزاران میلیاردی به جهاتی مثل رقم اختلاس ها برای گوش ها آشنا است، میلیون! که چیزی نیست! مثل ادعای وزیر ارشاد که گفت : برای شرکت و تماشای کنسرت خواننده های ایرانی در ایام عید ١۴٠۲ یک میلیون نفر از خارج کشور آمدند! و هر چه نوشتند آقای وزیر! برای انتقال این تعداد آدم می دانید چه تعداد هواپیما می خواهد و اصلا  تمام سالن های ایران روی هم این قدر ظرفیت ندارد! جناب وزیر روی حرفش ماند! نه تکذیبیه و نه اصلاحیه!
ادعای شاخدار دیگری که این روزها خواندم گفته دبیر شورای عالی مناطق آزاد و مشاور رئیس جمهوری بود که گفته است : «اقتصاد ایران از میانگین تجارت جهانی جلوتر است.»
او مدعی است سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی برای ایران ۳۸درصد و برای کل جهان ۲۵درصد است.
حال آن‌که بر اساس آخرین داده‌های بانک جهانی، سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۲ برای کل جهان ۷۴درصد و برای ایران ۵۲درصد است.
این آمار بر اساس داده‌های حساب‌های ملّی کشورها به دست آمده و مبنای محاسبه ارزش تجارت، جمع صادرات و واردات کالا و خدمات است.
اگر تنها ارزش صادرات کالا را مبنای محاسبه قرار دهیم، سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی برای کل جهان ۲۵درصد و برای ایران ۱۹ درصد محاسبه می‌شود.
به این ترتیب و استدلال، این ادعا که «تجارت ایران از میانگین جهانی جلوتر است» به وضوح خلاف واقعیت است و  نشان «شاخ‌دار» می‌ گیرد.
و همین طور است ادعای نادرست خبرگزاری ایرنا درباره کاهش نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی! خبرگزاری ایرنا در گزارشی نوشته است: «کاهش معدل دو شاخص تورم‌ساز [نقدینگی و پایه پولی] به کمترین رقم ۴ سال اخیر» شده است.
اول، معدل‌‌ یا میان‌گیری از نقدینگی و پایه پولی،‌پدیده متداول نیست. برای سنجش متغیرهای پولی و ارتباط میان نقدینگی و پایه پولی از شاخص‌های دیگری مانند «ضریب فزاینده» استفاده می‌شود.
دوم، طبق داده‌های بانک مرکزی، نه «ضریب فزاینده»، نه «نرخ رشد پایه پولی» و نه حتی شاخص ابداعی خبرگزاری ایرنا ، یعنی «معدل رشد نقدینگی و پایه پولی»، به پایین‌تر از حد ۴ سال گذشته نرسیده است.
تنها شاخصی که پایین‌ترین حد چهار ساله آن در دولت ابراهیم رئیسی ثبت شده، نرخ رشد نقدینگی در آبان ۱۴۰۲ است.
در چهار سال گذشته پایین‌ترین نرخ رشد پایه پولی ۲۵/۹ درصد در دی ۱۳۹۸ است. در آذر ۱۴۰۲ این نرخ ۳۳/۵ درصد اعلام شده است.

عارفی, [۲/۱۶/۲۰۲۴ ۱۱:۴۳ AM]
ضریب فزاینده نشان دهنده توان سیستم بانکی در خلق پول است. به این صورت که هر یک واحد افزایش پایه پولی در بانک مرکزی، به اندازه ضریب فزاینده  به نقدینگی اضافه می‌شود.
در چهار سال گذشته کمترین ضریب فزاینده در فروردین ۹۹ و بیشترین در شهریور ۱۴۰۱ به ثبت رسیده است.
و یا در رسانه های رسمی به نقل از  « عیسی زارع‌پور» ، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می خوانیم که براساس نظرسنجی، استقبال از پیام‌رسان‌های داخلی در یک‌سال و نیم اخیر پنج  برابر شده‌است.
او به نتایج یک نظرسنجی اشاره می‌کند که مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) به تازگی منتشر کرده است.
بر اساس این نظرسنجی، سه نرم‌افزار اینستاگرام، واتس‌اپ و تلگرام،‌ همچنان بیشترین تعداد کاربر را دارند.
بررسی یافته‌های این نظرسنجی نشان می‌دهد همزمان با اعتراض‌های سال ۱۴۰۱ و آغاز محدودیت‌های بیشتر در دسترسی به واتس‌اپ و اینستاگرام در ایران، همزمان با کاهش استفاده از این اپلیکیشن‌ها، شاهد افزایش استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی هستیم؛ مساله‌ای که زارع‌پور در صحبت‌های خود به آن اشاره نمی‌کند.
می‌دانیم بسیاری از مردم، برای حفظ ارتباطات داخلی و همچنین به دلایل مختلف اقتصادی، آموزشی، کاری و … نیازمند ابزارهایی بودند و مجبور به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی شده‌اند.
در برخی از بازه‌های زمانی، بسیاری از مردم حتی نمی‌توانستند با استفاده از وی‌پی‌ان، از پیام‌رسان‌هایی چون واتسپ و تلگرام استفاده کنند.
بنابراین  به این ادعای وزیر ارتباطات که «استقبال کاربران از پیام‌رسان‌های داخلی پنج برابر شده‌است» نشان گمراه‌کننده می‌دهد.

🌺  ‏برای‌ مطالعه نوشته های نویسنده لطفاً لینک های زیر را دنبال کنید:

https://chat.whatsapp.com/LgEB4ZlnFKY5ohMdKOOZiO1

Http://r-pishdar.blogfa.com

https://t.me/raoufpishdar

eitaa.com/raoufpishdar

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع