انصراف دانشگاه زوریخ از رتبه بندی ۲۰۲۴ مجله تایمز

اقتصاددان :خبر کوتاه است ولی بسیار مهم و اثرگذار: دانشگاه زوریخ که یکی از بهترین دانشگاه های جهان است و سال ۲۰۲۳ رتبه ۸۰ رتبه بندی را دریافت کرده بود امسال از این رتبه بندی انصراف داد. این دانشگاه روز چهارشنبه اعلام کرد که این رتبه بندی انگیزه های کاذب ایجاد می کند. به گفته دانشگاه سوئیس، رتبه‌بندی‌ها اغلب بر خروجی قابل اندازه‌گیری تمرکز می‌کنند و به جای اولویت‌بندی کیفیت محتوا، انگیزه‌ای برای افزایش تعداد انتشارات ایجاد می‌کنند.

این دانشگاه اضافه کرد که رتبه‌بندی‌ها به طور جامع دستاوردهای متنوع دانشگاه در تحقیق و تدریس را اندازه‌گیری می‌کنند. لیکن، دانشگاه زوریخ دیگر اطلاعاتی را برای رتبه بندی ارائه نمی دهد.

لازم به ذکر است که رتبه بندیِ تایمز یکی از مهمترین رتبه بندیها برای جایگاه علمی دانشگاه ها است که هر ساله توسط مجله تایمز انجام میشود و ملاکی مهم برای تبادلات دانشجویان، اساتید و جذب گرنتهای آموزشی-پژوهشی در سراسر دنیا محسوب میشود.

سالها است که رتبه بندی دانشگاه ها در سراسر جهان در معرض نقد جدی قرار گرفته است و مهمترین اشکال نیز تاکید دانشگاه ها بر خروجیهای کمی به جای کیفیت آثار علمی است. در ایران نیز در سالهای اخیر این توجه روز به روز افزون گشته و بیش از توجه به کیفیت آثار علمی و رویکردهای اثرگذار اساتید، تعداد مقالات، میزان ارجاعات (اچ ایدنکس) و تعداد کتابهای علمی ملاک ارتقا و ارزیابی وضعیت اعضای هیئت علمی است که مکرر مورد نقد قرار گرفته امّا با توجهِ اندک به معایب و مضرات این رویکرد، روزبروز شاهد افزایش کمی گرایی به علم در آکادمیای ایران هستیم.

این عملکرد دانشگاه زوریخ، بعنوان یکی از برترین دانشگاه های جهان میتواند گامی مهم در راستای فاصله گرفتن از کمی گرایی افراطی به علم در سطح بین المللی محسوب شود.

پی نوشت:

امیدواریم خاطر مدیران نهاد علم کشور از این اقدام دانشگاه زوریخ مکدر نشود. چرا که تلاش برای تغییر در روندهای فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و فناوری دانشگاه ها جهت کسب رتبه بین المللی، چیزی جز دنبال سراب دویدن نبوده و نیست.

البته مدیران ارشد نهاد علم با همراهی کامل شورایعالی انقلاب فرهنگی آنچنان مجذوب رتبه های نظام های بین المللی شده اند که به جای محوریت پاسخ به نیازها، حل مسائل و مشکلات کشور و محتوا محوری پژوهش ها (بررسی هدف از انجام پژوهش: چاپ مقاله یا رفع نیاز، حل مسئله و رفع مشکل، تولید محصول و…)، نظام های جذب، ترفیع و ارتقای مرتبه را با محوریت اصلی مقاله شماری، پایه گذاری نموده اند و مراقب هستند که تعداد مقالات کم نشود تا مبادا نظام های رتبه بندی خارجی اعلام نمایند، رتبه کشور کم شده است!!! در حالی که اساسا کارکرد این رتبه ها در مقایسه با دستاوردهای نیازمحور، مسئله محور و مشکل محور پژوهش ها ناچیز است.

صحیح این است: دانشگاه هایی که بتوانند از نظر فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و فناوری، استان یا منطقه یا کشور یا جهان پیرامون خود را تحت تاثیر بگذارند به صورت خودکار پیشتاز خواهند بود و به جای تاییدیه های بی خاصیت یا کم خاصیت نظام های رتبه بندی، تاییدیه های جوامع و صنایع را در سطوح محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی در اختیار خواهند داشت.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع