انزوای جغرافیایی، علت محرومیت بیشتر لیکک و دیشموک

گفتگو از ابوالفضل بابادی شوراب، رسانه اقتصاددان: دانیال امیری دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و از کنشگران اجتماعی خوزستان در یادداشتی با عنوان “دیشموک، بهمئی و مسئله اصل ۶۴ قانون اساسی” به چالش های عدم الحاق لیکک و دیشموک پرداخت، رسانه اقتصاددان در جهت بیان مطالبه مغفول مانده بخشی از جامعه ایرانی، در این باره و حول یادداشت پیشین وی با او به گفتگو نشست:

-در یادداشت قبلی تان با عنوان “دیشموک، بهمئی و مسئله اصل ۶۴ قانون اساسی” یک سری تغییرات در حوزه های نمایندگی مجلس خوزستان پیشنهاد دادید! این پیشنهادات براساس کدام پیش زمینه قانونی در تقسیمات سیاسی کشور، استوار است؟

براساس اصل ۶۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هر ۱۰ سال یکبار با در نظر گرفتن عوامل انسانی، جغرافیایی، سیاسی، حداکثر ۲۰ نماینده می تواند به تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی اضافه شود، در طی این مدت با تغییر تقسیمات کشوری و افزایش جمعیت حوزه های انتخابیه ضرورت اجرای اصل ۶۴ قانون اساسی را دو چندان می نماید، در همین راستا طرح اصلاح قانون تعیین محدوده حوزه های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی در مجلس اعلام وصول شده که بر این اساس ۳ نماینده جدید برای خوزستان در نظر گرفته شد، خوشبختانه ۲ نماینده در این طرح شامل شرق خوزستان گردیده و حوزه های جدیدی نیز ایجاد شده که هم مرز و دارای راههای مواصلاتی مناسب و جمعیت همگون با لیکک و دیشموک می باشند و می توان با الحاق لیکک و دیشموک به خوزستان و این حوزه های انتخاباتی به مطالبه چندین ساله مردم این مناطق برای الحاق به خوزستان جامه عمل پوشاند.

-با توجه به اینکه قوانین تقسیمات کشوری مشخص هستند، شما با استناد به چه مواد قانونی معتقدید که لیکک و دیشموک باید به خوزستان الحاق شوند؟

‌‌قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، در ۲ بخش مشتمل بر ۱۸ ماده و بیست و دو تبصره در سال۱۳۶۲ در مجلس شورای اسلامی‌ تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده که چند مورد از آن زمینه ها، اختیارات و الزام قانونی برای الحاق این مناطق به خوزستان را بوجود آورده است که هرکدام را متناسب با شرایط موجود خدمتتان عرض می کنمپ

ماده ۹ – ‌تبصره ۱ – وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند با تصویب هیأت وزیران با انتزاع و الحاق روستاها، بخشها یا شهرستانهای مجاور، استانها را‌ تعدیل نماید.

در این ماده و تبصره قانون به دولت مستقلا اجازه تغییرات در محدوده های استانی را داده که بر اساس قوانینی که بعد ذکر می کنم باید صورت پذیرد.

‌ماده ۱۰ – دولت موظف است با حفظ جهات سیاسی اجتماعی هر روستا را به نزدیکترین مرکز دهستان و هر دهستان را به نزدیکترین مرکز بخش و‌ هر بخش را به نزدیکترین مرکز شهرستان و هر شهرستان را به نزدیکترین مرکز استان منضم نماید.

بر اساس ماده۱۰ دولت موظف است با توجه به اختلاف فاصله لیکک و دیشموک با یاسوج و اهواز این مناطق را به خوزستان الحاق کند چرا که فاصله لیکک با اهواز نزدیک به ۲۰۰کیلومتر جاده هموار محور ترانزیت اهواز-شیراز حدود ۲ساعته، ولی تا یاسوج نزدیک به ۲۷۰کیلومتر جاده ناهموار حدودا ۴ساعته و البته با گذر از استان خوزستان و فارس می باشد، همچنین مسافت دیشموک تا یاسوج نیز کوهستانی صعب العبور حدود ۵ساعته ولی تا اهواز از طریق باغملک و محور ترانزیتی اهواز-اصفهان حدود ۳ساعت می باشد.

اختلاف مسافت و فاصله زمانی و شرایط دسترسی به مرکز استان کاملا مشهود بوده دولت بر اساس این قانون وزارت کشور، ملزم به الحاق این مناطق به خوزستان است.

‌ماده ۱۸ – وزارت کشور موظف است اجراء این قانون را از نقاط دورافتاده و محروم آغاز نماید.

با توجه به ماده ۱۸ چون لیکک و دیشموک از مناطق محروم و دورافتاده در استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب میشوند، در اولویت طرح و بررسی و اقدام موضوع قرار دارند.

-چرا در زمان آغاز تقسیمات کشوری این مسائل قانونی لحاظ نشد؟

برای پاسخ به این سئوال باید به بررسی شرایط منطقه در گذشته پرداخت و سیر تغییر این شرایط را تا امروز بررسی کرد.

استان کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۵۵ به مرکزیت یاسوج دارای سه شهرستان با عمده جمعیت عشایری و جغرافیای محروم از جاده‌های مواصلاتی بدلیل شرایط صعب العبور کوهستانی تأسیس گردید که لیکک و دیشموک در غربی ترین منطقه آن جزو شهرستان کهگیلویه به مرکزیت دهدشت قرار گرفتند در آن زمان به دلیل سبک زندگی عشایری و عدم وابستگی عشایر به امور اداری و سیاسی و و عدم نیاز به راه های دسترسی به مرکز استان، ناهمگونی در این تقسیم سیاسی به چشم نمی آمد ولی پس از گذشت سال‌ها و یکجانشینی عشایر منطقه و تغییر شرایط اجتماعی وجود موانع طبیعی جغرافیایی مسافت صعب‌العبور و فاصله زمانی بسیار زیاد این مناطق با مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد مشکلاتی را برای این منطقه در جهت رفع نیازهای شان ایجاد کرد.

پس از انقلاب اسلامی و توسعه راه‌ها در استان کهگیلویه و بویراحمد راه‌های لیکک و دیشموک به سمت شرق و یاسوج به دلیل جغرافیای صعب العبور، نامناسب ماند، در صورتی که مسیرهای مواصلاتی به غرب و خوزستان به دلیل شرایط مطلوب جغرافیایی و مسیر هموار و همچنین همگونی های اجتماعی با شرق خوزستان توسعه یافت تا جایی که این ناهماهنگی در تقسیمات سیاسی در گذشته خود را نمایان کرد و نیاز به الحاق لیکک و دیشموک به خوزستان به دلیل فاصله‌ای کمتر و مناسب‌تر تا مرکز استان و همگونی های اجتماعی شان با شرق خوزستان هر روز بیشتر احساس شد و مردم لیکک و دیشموک تابعین غیر رسمی خوزستان گردیدند تا جایی که رشد سیاسی و تحصیلی و اجتماعی خود را در خوزستان پیگیری می کنند.

-عدم توجه دولت به الحاق لیکک و دیشموک به خوزستان چه معضلات و مشکلاتی برای مردم منطقه ایجاد می کند؟

با توجه به اینکه توسعه اقتصادی سیاسی و اجتماعی هر منطقه وابسته به شرایط جغرافیایی و راه های مواصلاتی ارتباط با مراکز تصمیم گیرنده سیاسی می باشند، انزوای جغرافیایی این مناطق در استان کهگیلویه و بویراحمد باعث گسترش محرومیت لیکک و دیشموک شده و این مناطق را از حق توسعه متوازن محروم خواهد کرد.

–ریشه های گرایش غالب مردم منطقه برای الحاق به خوزستان را چه می دانید؟

همانطور که قبلا بیان کردم اینجا نیز مختصرا اشاره می کنم، محرومیت های ناشی از انزوای جغرافیایی در استان کهگیلویه و بویراحمد، راههای مواصلاتی نامناسب، ناامیدی به آینده سیاسی و اقتصادی برای توسعه منطقه با توجه به شرایط گفته شده، در مقابل سهولت و سابقه ارتباطات با خوزستان و توان خروج از انزوا و عواقب آن و همچنین تاکید بر همگونی ها و پشتوانه اجتماعی در شرق خوزستان مسائلی هستند که مردم منطقه با گوشت و خون خود لمس و درک کرده و به همین دلیل سال هاست که این موضوع را از دولت های محترم مطالبه دارند.

دو استکان چای داغ