ارزانفروشی در صادرات غیرنفتی

  مقصر اصلی افت صادرات

داده‌های اعلام شده از سوی گمرک نشان‌ می‌دهد در این مدت هرچند ارزش هر تن کالای صادراتی کاهشی بوده، با این حال در کنار رشد دلاری صادرات در این مدت به لحاظ حجمی هم شاهد رشد بود‌ه‌ایم، اما کسری تراز تجاری ایران در ۷ ماه سال جاری به ۷٫۸ میلیارد دلار رسید که این امر نشان می‌دهد کالاهای ایرانی ارزان به خارج کشور رسیده است. داده‌ها نشان می‌دهد در این مدت ۷۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع کالا به ارزش ۲۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۲۹.۳۲ درصدی در وزن و کاهش کمتر از یک درصدی در ارزش داشته است. از سوی دیگر، در این مدت ۲۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۳۶ میلیارد دلار وارد کشور شد که به لحاظ وزن ۶.۲۱ درصد و از حیث ارزش ۱۲.۶۱ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش نشان می‌دهد.  با توجه به داده‌های اعلام شده میزان وزنی مجموع مبادلات تجاری کشور در این مدت ۱۰۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۳.۷۱ درصد افزایش یافته است.

   وضعیت تجارت چمدانی

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ، محمد رضوانی‌فر رییس کل گمرک ایران، در خصوص میزان صادرات غیر نفتی به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی، اظهار داشت: در این مدت ۷۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع کالا به ارزش ۲۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۲۹.۳۲ درصدی در وزن و کاهش کمتر از یک درصدی در ارزش داشته است. به گفته رییس کل گمرک ایران، در این مدت ۲۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۳۶ میلیارد دلار وارد کشور شد که به لحاظ وزن ۶.۲۱ درصد و از حیث ارزش ۱۲.۶۱ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش نشان می‌دهد. از سوی دیگر داده‌های گمرک نشان‌ می‌دهد، در ۷ ماهه امسال صادرات کالاهای پتروشیمی به ۳۱ میلیون تن و به ارزش ۱۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید که از نظر وزن ۲۶ درصد افزایش و از حیث ارزش ۱۲ درصد کاهش داشته است.

   اقلام و مقاصد صادراتی و وارداتی

با توجه به داده‌های اعلام شده این پرسش مطرح می‌شود که عمده اقلام صادراتی شامل چه کالاهایی بوده است. در این خصوص داده‌های گمرک نشان می‌دهد، در این مدت «گاز طبیعی مایع شده» با ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار و اختصاص ۸.۳۷ درصد، «پروپان مایع شده» با یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار و ۶.۶۹ درصد و «بوتان مایع شده» با یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار و ۴.۶ درصد، ۳ قلم عمده کالاهای صادراتی بوده‌اند. در این گزارش به این نکته اشاره شده که دلیل کاهش قیمت‌های جهانی برخی از کالاهای صادراتی از جمله محصولات پتروشیمی میزان کلی صادرات کشور با وجود افزایش وزنی، با کاهش ارزشی مواجه شده است.

با توجه به آمار گمرک ۳ قلم عمده کالاهای وارداتی در ۷ ماسال جاری شامل «ذرت دامی» با ۲ میلیارد دلار و سهم ۵.۵۳ درصدی، «انواع گوشی‌های تلفن همراه» با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار و سهم ۴.۰۸ درصدی و «دانه سویا» با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و سهم ۳.۴۱ درصدی ۳ قلم عمده کالای وارداتی را به خود اختصاص دادند. معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی هزار و ۷۲۱ دلار بوده که نسبت به رقم هزار و ۶۲۴ دلار در ۷ ماهه سال گذشته، ۶.۰۳ درصد رشد داشته است عنوان کرد: میزان واردات کالاهای اساسی در ۷ ماهه سال جاری ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن و به ارزش ۱۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است که با اختصاص ۶۳.۳۲ درصد از وزن و ۳۰.۳۴ درصد از ارزش کل واردات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۱.۰۸ درصدی در وزن و کاهش ۴.۸۶ درصدی در ارزش داشته است. براساس داده‌های اعلام شده کشورهای عمده مقصد صادرات غیر نفتی کشورمان در این مدت به ترتیب شامل «چین» با ۸ میلیارد دلار، «عراق» با ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، «امارات متحده عربی» با ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، «ترکیه» با ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار و «هند» با یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بوده‌اند. از سوی دیگر ۵ کشور عمده طرف معامله واردات نیز در این مدت به ترتیب شامل «امارات متحده عربی» با ۱۱ میلیارد دلار، «چین» با ۱۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، «ترکیه» با ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، «آلمان» با یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و «هند» با یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بوده است.

   صادرات فرش ایران به نیم درصد رسیده

همراستا با اعلام آمارها از وضعیت تجارت خارجی ایران، چند روز پیش هم عضو اتاق بازرگانی ایران از سقوط جایگاه فرش ایران در جهان خبر داد. احد عظیم‌زاده گفته بود که فرش ایران در رده اول جهان بوده اما اکنون به رده ششم سقوط کرده‌ایم و هند و پاکستان و نپال بازارها را اشغال کرده‌اند. او درباره اوضاع صادرات فرش عنوان کرد: بنده با ۶۰ کشور جهان کار می‌کردم و ۱۵ سال متوالی اولین صادرکننده فرش کشور بودم، صادرات فرش ایران قبل از انقلاب ۶۷ درصد بود که بعد از آن به ۴۲، ۳۵، ۲۸ درصد، دو سال پیش به ۱۷ درصد و اکنون به نیم درصد رسیده است.

این فعال اقتصادی معتقد است که دولت صادرات را فلج کرده و برای فرش تعهد ارزی در نظر گرفته، در حالی که ما مواد را آزاد خریداری می‌کنیم و دولت ارزی در اختیار ما قرار نمی‌دهد. برای فرش نباید پیمان ارزی در نظر بگیرند صادرات فرش باید آزاد باشد و این در حالی است که بعد از یک سال که یک‌دهم فرش هم فروخته نمی‌شود که ما بخواهیم ارز را در اختیار نیما قرار دهیم، با این کار صادرات را از بین برده‌اند. رییس اتحادیه فرش‌فروشان تبریز تصریح کرد: اجازه نمی‌دهند که فرش‌های مرجوعی به ایران عودت داده شود و به این ترتیب بزرگ‌ترین ضربه را به صادرات فرش وارد کرده‌اند، بنده نفر اول فرش ایران هستم اما اگر پاره‌ای مسائل نبود، این شغل را رها می‌کردم، زیرا دولت به این شغل بها نمی‌دهد در حالی که فرش شناسنامه دوم کشور است و ایران را با فرش می‌شناسند اما دولت این صنعت را رها کرده است.

وی تاکید کرده: کشورهای دیگر از صادرکننده حمایت می‌کنند، در ۳۰ سال گذشته رییس‌جمهور نمایشگاه بین‌المللی فرش را افتتاح می‌کرد بعد از آن وزیر و اکنون به حد مقام معاونت تنزل کرده و تعداد شرکت‌کنندگان در جلسات نیز به انگشتان دو دست رسیده است. عظیم‌زاده همچنین گفته است: ما ۲ میلیون و ۵۷ هزار نفر بافنده فرش داریم و در واقع سرجمع ۱۰ میلیون نفر از مسیر این صنعت امرار معاش می‌کنند که حدود ۱۲ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود، هیچ صنعتی نمی‌تواند تا به این حد بدون سرمایه‌گذاری اشتغال‌زایی داشته باشد، فرش ایران در رده اول جهان بوده اما اکنون به رده ششم سقوط کرده‌ایم و هند و پاکستان و نپال بازارها را اشغال کرده‌اند. رییس کمیسیون فرش و صنایع دستی و گردشگری اتاق بازرگانی تبریز خاطرنشان کرد: زمان دولت نهم ابتدا ۱۰ درصد و بعد ۵ درصد برای صادرکننده سوبسید در نظر گرفتند اکنون این قضیه برعکس شده و گفته شده که از هر دلار ۵۰ هزار تومانی ۴۰ هزار تومان به صادرکننده و مابقی در اختیار دولت قرار گیرد و این صادرات فرش را فلج می‌کند و اگر بافندگان بیکار شوند بزرگ‌ترین خیانت به این صنعت خواهد بود.