یارانه انرژی باز هم به کار مردم نیامد/ پشت پای کشاورزان به تامین نیاز داخلی گندم

پس از بی توجهی دامدارن در تامین نیاز داخل به گوشت حال نوبت به گندم‌کاران رسید تا به رغم بهره‌گیری از یارانه انرژی، دست دولت را از تامین گندم خالی کرده و مجددا پس از ۴ سال خودکفایی در تولید گندم، مجبور به واردات این محصول استراتژیک شویم. عدم اتخاذ سیاست صحیح در  مدیریت و حذف یارانه انرژی، در ابتدا سبب قاچاق کلان سوخت از کشور شده و پس از این نیز شاهد خروج مبالغ هنگفتی از طریق یارانه انرژی به بخش های مختلف صنعت و کشاورزی هستیم.

روز گذشته محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی اعلام داشت: متاسفانه ما علیرغم آنکه در سال جاری تولید گندم‌مان افزایش داشت به دلایلی نتوانستیم گندم را حتی به میزان سال قبل‌تر که با خشکسالی هم مواجه بودیم خریداری کنیم. یکی از دلایل اصلی آن، این بود که کشاورزان در برخی استان‌ها، گندم‌های تولیدی‌شان را به ما نفروختند. زمانی که قیمت خرید جو در کشورمان حدود ۱۸۰۰ تومان است و قیمت همین جو در آنسوی مرزها، بیش از ۳۰۰۰ تومان است، طبیعی است که مشکلاتی پیش خواهد آمد… در چنین شرایطی، دولت تصمیم گرفت گندم را وارد کند.

این درحالی است که بعد از بخش صنعت، بیشترین یارانه انرژی به بخش کشاورزی اختصاص می یابد، از برق ارزان گرفته تا آب با متر مکعبی ۵۰۰ تومان. حال دولت با اعطای رانت عظیم انرژی به بخش کشاورزی باید دست به دامان واردات گندم شده و کشاورزان نیز با استفاده از منابع داخلی، گندم و جوی خود را صادرکنند.

به نظر می رسد در این میان حلقه مفقوده عدم اصلاح قیمتی برای خرید تضمینی گندم از کشاورزان سبب شده تا علاوه بر هدر رفت بخش عظیمی از منابع انرژی، خروج ارز از کشور برای خرید گندم را پس از ۴ سال مجددا تجربه کنیم.

در این رابطه احسان سلطانی پژوهش‌گر مسائل اقتصادی به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: در ایران سهم بخش کشاورزی از مصرف برق  بالاست و در حدود ۱۷ درصد از مصرف کل انرژی الکتریکی کشور به ین بخش اختصاص می یابد. وی افزود که باید توجه داشته باشیم که در دنیا این رقم برابر ۵ درصد است.

علت اصلی این است که در ایران برداشت آب از منابع آب زیرزمینی بالاست و در نتیجه مصرف برق توسط پمپ های الکتریکی برای دسترسی به این آب ها افزایش می یابد. اما باید توجه داشته باشیم که هزینه آب در ایران بسیار پایین است. بعنوان مثال در مناطق کویری ایران، هر متر مکعب آب برابر اب ۵۰۰ تومان است درحالیکه هزینه شیرین سازی آب در این مناطق بالغ بر ۲۰ هزار تومان در هر متر معکب گزارش می شود.

البته باید توجه داشت که عمده دلیل بدمصرفی آب در بخش کشاورزی، سنتی بودن روش های کشت است که متاسفانه کشاورزان تمایلی به تغییر رویه خود به سمت روش های مدن نشان نمی دهند. اما اگر دولت اقدام به حذف یارانه آب و برق در این بخش نماید، کشاورزان ناچار به پذیرش روش های مدرن زراعت خواهند شد.

از این رو به نظر می رسد تنها راه نجات دولت، مدیریت و برداشتن یارانه انرژی در تمام بخش ها اعم از صنعتی و کشاورزی و اصلاح قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی است.