گاز طبیعی در مقابل انرژی هسته ای در اروپا

 نخست وزیر بریتانیا هفته گذشته گفت که ممکن است برای جبران افزایش قیمت گاز طبیعی که از زمان شروع جنگ در اوکراین حدود ۱۵۰ درصد در اروپا افزایش یافته است، به سمت انرژی هسته ای روی آورد. این موضع از موضع قوی اقلیمی بریتانیا در مورد انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHG) با صفر خالص پشتیبانی می‌کند – زیرا انرژی هسته‌ای انرژی سبز را ارائه می‌کند. با این حال، از جهات دیگر چندان خالص نیست.

اما این کشورها از انرژی هسته ای دور شده و به گاز طبیعی روی آورده اند. در خبرنامه سبز بلومبرگ آمده است که تولید برق هسته‌ای آلمان در سال ۲۰۲۱، ۶۰ درصد کمتر از اوج خود، بریتانیا ۵۰ درصد و ژاپن ۸۷ درصد کمتر بوده است. با شعله‌ور شدن جنگ در اوکراین، ناظران گفتند که آلمان اگر با مشکل گاز مواجه شود، ممکن است نیروگاه‌های هسته‌ای را که پلمپ شده بودند، بازگشایی کند.لازم به ذکر است که آلمان ۴۹ درصد گاز خود را از روسیه وارد می کند. آیا انرژی هسته ای جایگزینی برای گاز طبیعی و راهی برای کربن زدایی جهان خواهد بود؟

گاز طبیعی در مقابل انرژی هسته ای در اروپا
اگر روسیه خط لوله اصلی به آلمان یعنی نورد استریم ۱ را قطع کند، آلمان و سایر کشورهای اروپایی چگونه می توانند انرژی جایگزین گاز را تامین کنند؟ باید گفت خط لوله جدید دوقلوی نورد استریم ۲ کمکی نخواهد کرد زیرا اخیراً توسط آلمان با استناد به جنگ اوکراین و قبل از شروع جریان گاز از روسیه تعطیل شد.

یکی از راه حل ها افزایش واردات LNG به اروپا توسط صادرکنندگان پیشرو استرالیا، قطر و ایالات متحده آمریکا است. در این مورد به پایانه های صادراتی بیشتر و تعداد بیشتری از تانکرهای باری تخصصی LNG نیاز است.

آیا انرژی هسته ای گزینه ای مناسب برای جایگزینی انرژی گاز طبیعی است؟ بله اما به سختی زیرا در سال ۲۰۲۰، ۲۸ کشور از ۳۴ کشور اروپایی انرژی گاز طبیعی بیشتری نسبت به انرژی هسته ای مصرف کرده اند. بیشتر کشورها بیشتر از انرژی هسته ای به گاز طبیعی وابسته هستند. فرانسه یک استثنا بزرگ است زیرا ۳۷ درصد برق فرانسه توسط نیروگاه های هسته ای تامین می شود و در این کشور انرژی هسته ای مصرف شده به طور قابل توجهی بیشتر از گاز طبیعی است.

به گزارش اقتصاددان به نقل از بازار  ، گاز طبیعی یک سوخت فسیلی است، مگر اینکه منبع آن از زباله باشد. بسیاری استدلال کرده اند که گاز در گذار به انرژی های تجدیدپذیر سوخت واسطه خواهد بود، زیرا دو برابر تمیزتر از زغال سنگ و نفت می سوزد. اما تقویت برخی نیروگاه های هسته ای قطعا به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و کاهش وابستگی به نیروگاه های گازی و زغال سنگ کمک می کند.

بیل گیتس در کتاب خود «چگونه از یک فاجعه آب و هوایی جلوگیری کنیم»، می گوید یک راکتور هسته ای انرژی بسیار بیشتری نسبت به انرژی های تجدیدپذیر سنتی فراهم می کند. سیستم های خورشیدی، آبی و بادی برای همان واحد انرژی تولید شده، ۱۰ تا ۱۵ برابر بیشتر از ساخت یک راکتور هسته ای به بتن و فولاد نیاز دارند. او می‌گوید که این مسئله بزرگی است، زیرا هنگام تولید این مقدار مواد بتن و فولاد، انتشار گازهای گلخانه‌ای زیادی وجود خواهد داشت.

برای جایگزینی تمام گاز طبیعی اروپا با انرژی هسته ای به چه چیزی نیاز داریم؟ در پاسخ باید گفت به ۵۰ الی ۱۵۰ نیروگاه هسته ای جدید نیاز است. اگر میانگین کشورهای اروپایی بیش از ۳۴ کشور باشد، این بدان معناست که هر کشور باید تقریباً ۱-۴ نیروگاه هسته ای بسازد. شاید این امر تا سال ۲۰۵۰ قابل انجام باشد، اما موضوعات بحث برانگیز که در ادامه مورد بحث قرار می‌گیرند، انجام آن را بسیار بعید می‌سازد.

مسائل مناقشه برانگیز هسته ای
اولین مسئله مهم این است که یک رآکتور هسته‌ای برای کسب مجوز، تنظیم و ساخت به زمان زیاد و بودجه هنگفت نیاز دارد. این مسئله با زمان و بودجه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی و باتری‌هایی که همیشه ارزان‌تر می‌شوند قابل مقایسه نیست.

دوم، سوخت هسته‌ای مصرف‌شده رادیواکتیو است و اطمینان از اینکه ذخیره‌سازی زیرزمینی برای مدت طولانی ایمن خواهد بود، بسیار سخت است. اگرچه تنها بخش کوچکی از زباله‌های هسته‌ای دارای عمر طولانی و بسیار پرتوزا هستند؛ این زباله‌ها معمولاً با ذخیره‌سازی عمیق زمین‌شناسی برای ده‌ها هزار سال باید جدا شوند.

انرژی هسته ای انرژی پاکی است و تاسیسات آن در مقایسه با سطح زیر کشت مزارع بادی فشرده اما گران تر هستند. جهت تولید انرژی هسته ای و تولید موادی مانند بتن و فولاد مورد استفاده برای ساخت یک راکتور هسته ای، گازهای گلخانه ای بسیار کمتری منتشر می شود.

اما نگرانی‌هایی که ذکر شد به این معنی است که اگر قیمت گاز طبیعی در اروپا به شدت افزایش یابد یا اگر تحریم‌های مرتبط منجر به بسته شدن جریان گاز روسیه شود، انرژی هسته‌ای راه‌حلی عملی برای جایگزینی گاز طبیعی در اروپا نیست.

بعید است که انرژی هسته ای بتواند سهم بزرگی در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای جهانی داشته باشد، زیرا تنها ۴.۴ درصد از مصرف انرژی جهانی در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داده است. مجوزها، مقررات، ساخت و ساز و هزینه نیروگاه های هسته ای جدید بسیار زیاد است. خط شروع برای بسیاری از کشورهای اروپایی بسیار عقب است – بخش مصرف انرژی هسته‌ای تنها ۶.۷٪ در بریتانیا، ۴.۹٪ در آلمان و ۸.۶٪ در ایالات متحده است – مگر اینکه رآکتورهای هسته‌ای پلمپ شده به سرعت احیا شوند.