خرد پهلوانی، آن است که پهلوان آزاده تن به ذلت و حقارت نمی دهد و مرگ با عزت را به زندگی ننگ آلود ترجیح می دهد. خرد پهلوانی یکی از عبارات و مفاهیم مندرج در شاهنامه است.این را در موارد گوناگونی در شاهنامه داریم. از منظر خرد پهلوانی ، امام حسین (ع) نیز شهادت شرافتمندانه

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر، اندیشه برنگذرد در همین جا باید به دقت به معنی خود واژه خرد توجه کرد و اندیشید که اساسا خرد چیست؟ شاید بتوان گفت خرد آن نیروی عقلانی انسان است که از درجه عالی هم برخوردار باشد و به هر حال از نوع بیان شاهنامه نیک پیداست

«آفرینندۀ آیین»،این «بندۀ بهین» را در «زنگار زمین»،چون یک «نگار نگین»، با «سرشت سَرین» برای «بهشت برین»آفرید. خداوند،«صلح و صلاح» و «اصل اِصلاح»را پدیدآورد، و به این «یار خویش»،«اختیار بیش» داد. او در این «وادی»به انسان «آزادی»داد، تا از «ودیعۀ خرد»،«بدیعۀ بخرد» بیافریند و خود را «بایستۀ بهشت» و «شایستۀ این سرنوشت»بسازد. ولی این «بشر»بود