۲ عامل صعود دلار در میانه مذاکرات

 امروز دلار با رشد ۲۷۰ تومانی (۱.۱ درصدی) به کانال ۲۷ هزار تومان برگشت و ۲۷۱۲۰ تومان قیمت خورد. قیمت دلار در هفته سوم بهمن به دنبال بازگشت برخی معافیت‌های تحریمی برنامه هسته‌ای ایران، کف بتنی ۲۷ هزار تومان را از دست داده و با ورود به کانال ۲۶ هزار تومان در واقع به کم‌ترین قیمت حدود ۶ ماه اخیر رسیده بود. اما چرا امروز قیمت دلار دوباره به بالای این کف بتنی برگشت؟

از یک سو، برخی فعالان بازار ارز تصور می‌کنند هشدار آمریکا درباره اینکه احتمال دارد روسیه پیش از اسفند به اوکراین حمله کند، منجر خواهد شد تا مذاکرات وین در سایه قرار گیرد یا در آن اختلال ایجاد شود و به همین دلیل است که دلار دوباره بر مدار صعودی قرار گرفته است. کوروش احمدی دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل در گفت‌وگو با انتخاب می‌گوید بعید می‌داند که در صورت آغاز جنگ، اختلال محتوایی عمده‌ای در مذاکرات وین ایجاد شود؛ «اما از آنجا که توجه بین‌المللی به نحو گسترده‌ای بر اوکراین متمرکز خواهد شد، حتما به لحاظ شکلی ممکن است اختلال و تاخیری ایجاد شود».

از سوی دیگر، دومین محرک رشد دلار را می‌توان مرتبط با کم‌خبری فضای مذاکرات برجام دانست. هیات‌های مذاکره‌کننده در وین هم‌اکنون در حال کار بر روی سند نهایی توافق هستند و گفت‌وگوها بین طرف‌های مذاکرات در قالب دیدارهای دو یا چندجانبه بین برگزار می‌شود. مذاکره‌کننده ارشد چین دیروز گفت که فعلا برنامه‌ای برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام وجود ندارد. معمولا کمیسیون مشترک برجام در ابتدای هر دور و سپس در انتهای هر دور برای جمع‌بندی پیشرفت‌های حاصل‌شده تشکیل می‌شود و از این رو برگزاری آن را می‌توان به معنای رسیدن مذاکرات به مرحله‌ای جدید و شاید حتی انتهای خط دانست. با این حال، طی روزهای گذشته چندان خبری از مذاکرات وین به گوش نرسیده است و این موضوعی تردیدی به جان فعالان بازار ارز می‌اندازد که احتمالا افزایش خریدها را باید ناشی از آن دانست.

چرا تردید در برجام مساوی با رشد دلار است؟

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان ،  در مقطع فعلی هر گونه تردیدی درباره احیای توافق هسته‌ای، می‌تواند مسیر دلار را برای رشدهای بیشتر و فراتر از ۲۷ هزار تومان را فراهم کند. دلار سال گذشته سقف ۳۲ هزار تومان را تجربه کرد و ابتدای زمستان امسال هم به محدوده ۳۰ هزار تومان برگشت. طی ماه‌های گذشته روند انبساط پولی همچنان پرشتاب ادامه داشته و طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی، پایه پولی در آذر با رشد ۳.۶ درصدی جدی‌ترین افزایش ماهانه از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی را تجربه کرد. آمار نقدینگی تا انتهای آذر هم حدود ۴۴۳۰ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۸.۷ درصد افزایش داشته است. در این شرایط برخی می‌پرسند چه چیزی منجر می‌شود که دلار هم‌اکنون حول ۲۷ هزار تومان ثابت بماند؟

به نظر می‌رسد افزایش صادرات نفت و انتظارات مثبت برجامی دو عاملی بوده‌اند که در هفته‌های گذشته مانع از رشدهای شدیدتر قیمت دلار شده‌اند. از این رو هر گونه گمانه‌زنی درباره شکست مذاکرات می‌تواند دلار را به ریل صعودی بازگرداند. این در حالی است که احیای برجام حتی می‌تواند دلار زیر ۲۰ هزار تومان را (حداقل در کوتاه‌مدت) ممکن کند.

برآوردها حاکی از آن است که ایران هم‌اکنون در حال فروش بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز باشد. سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در هفته جاری این رقم را ۱.۲ میلیون بشکه عنوان کرد. رویترز دیروز در گزارشی به نقل از سه شرکت بین‌المللی رهگیری جریان تجارت نفت نوشت صادرات نفت ایران برای اولین بار در سه سال گذشته به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده است. شرکت رهیابی نفتکش‌های «تنکرترکرز» اما با تکذیب خبر رویترز معتقد است میزان فروش نفت ایران حتی بیشتر است؛ در واقع قید «برای اولین بار در سه سال اخیر» درست نیست و فرضا در مارس ۲۰۲۱ ایران یک میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه نفت فروخته است. این درآمدهای نفتی که احتمالا ناشی از کاهش سخت‌گیری دولت بایدن در زمینه اجرای تحریم‌ها باشد، در صورت احیای برجام شاید نزدیک به دو برابر شود.