گفتگوی اختصاصی با استاد دانشگاه اهواز

به گزارش خبرنگار اقتصاد دان دکتر فضل الله پژواک مدرس دانشگاه اهواز در گفتگو با این پایگاه خبری به اظهار نظر در کهگیلویه بزرگ گفت:

۱_ کهگیلویه بزرگ پشتوانهٔ عظیمی از فرهنگ و نخبگان را دارد. چرا در توسعهٔ زیرساخت ها عقب مانده است؟

نام کهگیلویه بزرگ آورده شده ابتداعاً باید عرض کنم که کهگیلویه امروز نه تنها به لحاظ سرزمینی و جغرافیایی بزرگ نیست بلکه بسیار کوچک هست. زیرا اگر به نقشه گهگیلویه بزرگ درگذشته دقت کنید، شامل دهدشت، بهبهان، رامهرمز، دزفول، شوشتر، دیلم، گناوه و بندر سیراف بوشهر بوده است. حال بنگر ببین ما کجای این جغرافیای پهناور هستیم، هرچند می‌توان بدون درنظر گرفتن جغرافیا، بزرگ بودن نام کهگیلویه را به نام بزرگ مردان و خردمندانش مزین کرد.

علی ایحال باید عرض کنم که نخبگانی که حضرتعالی فرمایش می کنید نه تصمیم ساز هستند و نه تصمیم گیر. زیراکه ساختارهای اداری سیاسی شهرستان من و شما که درصد بالایی برگرفته از ساختار کلی مملکت هست، آزمون و خطا را نسخه کرده اند، تا اینکه بخواهند که از اهل اندیشه و خرد در زمینه های متعدد بهره بگیرند.

چرا؟ چون سیاست، بازیگرانی را جذب خواهد کرد که بتوانند نفع مادی و ثروت هنگفتی را برای تصمیم گیران سیاسی ازجمله نمایندگان خاص، رقم بزنند. پس با این دیدگاه نفع گروه حاکم بر نفع عمومی ارجعیت پیدا می کند. دوم اینکه گروه ذینفعان سیاسی اجازه کوچک ترین بستری را برای نخبگان نخواهند داد.

زیرا نخبه تعادل ساز هست. نخبه خرد محور هست. نخبه جمع محور هست. نخبه عدالت محور هست. نخبه دنبال امنیت و رفاه عمومی است. نخبه سعادت خویش را در گرو نفع عمومی می بیند. نخبه با داشتن علم آکادمیک و دانش برنامه ریزی به مسائل می پردازد، نه بدست آوردن هر جایگاه و ثروتی به هر قیمتی.
پس می توان گفت تا زمانی که ما میزِ گفتگوی عملی را برای مولفه های حکمروایی خوب فراهم نکنیم، ماها هیچ گونه تغییری در سیما و منظرِ شهری و روستایی و درزیر ساخت های آنها و تغییر در کیفیت زندگی آنها مشاهده نخواهیم دید.

در دنیای امروز که پدیده جهانی شدن، کلیه کشورها را تحت تأثیر مستقیم خویش قرارداده است، هیچ کشوری و هیچ منطقه و سکونتگاهی جدای از پدیده جهانی شدن به رفاه و آسایش نخواهد رسید. و این کشور و یا منطقه ای که می‌خواهد از مزایای جهانی شدن بهره مند گردند، باید علم آن را داشته باشد. پس تنها با اهل علم و عمل که همان نخبگان هست امکان بستری برای این موضوعات فراهم می گردد.

لذا پدیده های جهانی که تمام مناطق دنیا را فرا گرفته است، زمینه های تجاری، تکنولوژی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، مقیاس شهرها، تنوع شغلها در سایهٔ سواد را شامل می شود. پس اولین کار انتخاب “مدل مدیریتی حکمروایی خوب” هست که نوعی روابط متقابل بین هموطنان و مسئولین حکمرانی است که باید از شاخص هایی برخوردار باشد. از جمله این شاخص ها؛ مشروعیت و بروکراسی، پایداری، عدالت، اثربخشی، مشارکت، شفافیت و پاسخگویی، همبستگی، قوانین کار آمد،

حاکمیت قانون، مشروعیت انتخاباتی هستند. حال سوال این جاست که این شاخص های جهانی را که می‌تواند بسیاری از مشکلات کشوری و ملی و محلی را حل کند، آیا ساختار سیاسی و اداری بستری فراهم کرده؟ یا اصلاً براشون مهم هست؟آیا مسئولین شهرستان من و شما از این نگاه و یا حتی از این توان برخوردار هستند که بتوانند درکنار دعوت نخبگان، زیرساخت های شهری و روستایی را نسخه ای عملی بپیچند؟ آیا اگر قرار هست که ابیات حکیمانه فردوسی در قرن چهارم را بخوانیم و ترجمان عملی آن را در زندگی همنوعان خویش پیاده نکنیم، انتخاب هر نماینده ای فرقی هم می کند؟ اگر روزی برسد که هر نماینده و مسئولی فقط همین سه بیت فردوسی حکیم را سرلوحه خویش قراردهد، بدون شک توسعه رخ خواهد داد. زیرا فردوسی گفته این اقدامات موجب نابودی هر سرزمینی خواهد شد که:

“سرتخت شاهان بپیچد سه کار
نخستین ز بیدادگر شهریار
دوم آنکه که بی مایه را برکشد
ز فرد خردمند برتر کشد
سوم آنکه با گنج خویشی کند
ز دینار کوشد که بیشی کند.”
حال سوال اینجاست که آیا با وجود این موضوعات شعر فردوسی در دیار من و شما انتظار ایجاد زیرساخت ها و حتی توسعه را باید داشت؟
آیا پس از پایان یافتن شوهای انتخاباتی، اقدامات عملی در رفع محرومیت عدیده عموم مردم به وقوع پیوسته؟ آیا با تصمیمات فردی و افراد تعریف شده نمایندگان، عموم مردم ذینفع شده اند؟

همه ما می دانیم که انسان توانمند، متخصص و متعهد، در تمامی کشورهای دنیا، محور توسعه هست. آیا همین یک مولفه در شهرستان ما رعایت می شود؟ آیا انتخاب افراد بر پایه قبیله گرایی نیست؟

آیا تاکنون قبله نمایندگان شهرستان، قبیله آنها نبوده است؟ آیا تابحال موردی را سراغ دارید در انتخاب افراد برای جایگاه، پست و مقامی در شهرستان، شایسته سالاری بر قبیله گرایی ارجعیت داشته باشد؟ اطاله کلام نکنم ولی پیشنهاد این است که می بایست برای رفاه و توسعه هر جغرافیایی بخصوص شهرستان ما، همه کنشگران و بازیگران در تصمیم سازیها و تصمیم گیریها دیده شوند. از جمله این کنشگران، دولت محلی، بخش خصوصی و جامعه مدنی هستند که باید دیده شوند،آنوقت انتظار میرود که ایجاد و توسعه زیرساخت ها و کیفیت زندگی فراهم خواهدشد.
۲_ فقر، بیکاری، خودکشی، اعتیاد، طلاق و…، درد کهنه جوامع جهان سوم. کهگیلویه بزرگ از دیرباز تاکنون تجربه طاقت فرسا را در آسیب های اجتماعی داشته است. نماینده آتی کهگیلویه بزرگ برای کاهش، کنترل و پیشگیری از این آسیبها، دستوری عمل کند یا برنامه ریزی را مفید می دانید؟

چنانچه در انجام عملی سؤال اول و شاخص های درست آن عمل کنیم می توانیم در رفع مولفه های فقر و بیکاری و… امیدوار باشیم، و توضیح اینکه دنیای امروز دیگه با دستورات تحکمی نتیجه بخش نخواهد بود، بلکه در سایهٔ برنامه ریزی مشارکت عمومی نتیجه بخش تر خواهد بود. در خصوص فقر باید گفت؛ “فقر” شبیه جهل، شبی تاریک خواهد بود که الزاماً سپیده دمی باید. این سپیده دم تنها از دست مسئولین دلسوز، کاربلد و بادانش که به تعبیری همان نخبگان جامعه هستند، امکانپذیر هست. البته ذکر این نکته اینجا لازم هست نخبه بودن تنها به سن نیست، بلکه به ایده ای مربوط است که بتواند برای برون رفت از فقر و بیکاری و دیگر مشکلات، آن ایده را عملیاتی کرد، خواه توسط پیران یا توسط جوانان این ایده مطرح گردد، هرچند معتقدم بدون تعصب و صرفاً از منظر توان افراد اگر “پیران را دُر یابیم و جوانان را دَریابیم”، می توان به تدبیری عملی رسید.

۳_ تقریباً چهره های مطرح انتخابات اسفند ۱۴۰۲ در کهگیلویه بزرگ مشخص هستند، تجربه گذشته، دانش تخصصی و ابزار رأی آوری آنها نیز از مردم پوشیده نیست، به عنوان فرزند کهگیلویه، چگونه انتخاب کردن را به مردم بویژه جوانان پیشنهاد می دهید؟
اگر چنانچه فضایی برای شفافیت و پاسخگویی کاندیداهای محترم در محضر مردم ایجاد می شد(که البته تاکنون چنین فضایی نبوده، چون اکثر کاندیداها از چنین فضایی متضرر می شدند)، باید برنامه های عملی آنها را مطالبه کرد، و در صورت پاسخگویی به انتخاب اصلح برسند.
۴_ ۴۳ کهگیلویه بزرگ را برای دهه ۱۴۰۰ تعریف کنید.
در پاسخ به سوال چهارم، باید گفت که مهمترین و کلیدی ترین این مولفه ها برای کهگیلویه دهه ۱۴۰۰:
۱. تصمیم شجاعانه مردم کهگیلویه برای پوست اندازی کاندیداها و انتخاب کاندیدایی که از همه مولفه های یک کاندیدای اصلح، از جمله سواد و دانش دانشگاهی در بالاترین سطح، فن بیان و جسارت در گفتار، متعهد، دلسوز و متعصب به منافع مردم، تجربه مدیریتی، آگاه به مباحث بودجه ریزی و برنامه ریزی، شناخت کافی از همه اقوام، و شناخت از پتانسیل های شهرستان، منتخب شورایی و حزبی، نداشتن تفکر قبیله گرایی در انتصابات، می‌تواند از برجسته ترین مؤلفه های ممکن باشد.
۲.استفاده از تمامی ظرفیتهای انسانی متخصص و سرمایه دار خارج از شهرستان با یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده و ایجاد شرایط و بستر علاقه مندی برای این عزیزان، که به نفع عمومی منجر گردد.
۳.جذب سرمایه گذار خارج از کشور، خارج از استان و حتی خارج از شهرستان که فرزند دلسوز کهگیلویه هستند، برای به بالفعل رساندن معادن بالقوه شهرستان.
۴.تشکیل ستاد نخبگان از تمامی رشته هایی که بتواند در رفع محرومیت و بیکاری و رسیدن افراد به عزت واقعی نتیجه بخش باشد.
۵.نظارت شدید بر امر آموزش برای پایه ریزی یک نسل باسواد، دلسوز و مسئولیت پذیر و امکان رشد دانش آموزان مستعد.
۶.انتخاب شوراهای متخصصی برای شهرها که بتواند به انتخاب شهرداری متخصص منجر شود، زیرا بسیاری از مشکلات شهرها بخصوص شهرهای کوچک شهرستان، از نبود شهردارانی است که اطلاعی از اقتصاد شهری، مؤلفه های مدیریت شهری، سیما و منظر شهری، مؤلفه های مشارکت مردمی، تونل مشترک شهری، مدیریت واحد شهری، هزینه فایده تصمیمات شهری، و… را ندارند.
۷.مطالعه و تأمین اعتبار برای ایجاد زیرگذر ها و روگذرهای شهری ازجمله شهر دهدشت.
۸.ایجاد بستری برای تشکیل پارکهای علم و فناوری که بتواند نیازمندیهای دستگاههای مختلف شهرستان را پاسخ بدهد و در قالب طرح های اجرایی در زمینه کشاورزی و صنعتی و خدماتی به توسعه منجر گردد.
۵_ و سخن آخر، برای ۴ سال آینده، از منتخب کهگیلویه در انتخابات اسفندماه، کدام اولویت یا اولویت ها را مهم میدانید؟

هر منتخبی از مردم که اصلح باشد، بلاشک اولویت های چهار سال آینده را بهتر از هر کسی می داند، ولی با شناختی که از شهرستان دارم و نرخ بیکاری که منشاء بسیاری از کجرویها، ناهنجاریها، ناامنی ها، دزدی‌ها، و طلاق هاست. بحث “اشتغال جوانان تحصیلکرده” از اولویت‌های اساسی است.
۲.بکارگیری افراد توانمند و متخصص بدور از تعصبات حزبی و قبیله ای
۳.وحدت واقعی، گفتاری و عملی خود نماینده و انتقال این سبک به همه مسئولین شهرستان در برابر هیأت دولت برای اخذ نیازمندیها و احقاق حق مردم، بدور از مجیزگویی و خوش خدمتی بزک شده.

۴.هر منتخب مردمی باید بداند قشر عظیمی از جمعیت شهرستان را بانوان با نزاکت و تحصیلکرده ای تشکیل می دهند، که در تقسیم و تخصیص فرصت ها در شهرستان تاکنون به عدالت رفتار نشده است. لذا استفاده از این قشر عظیم بعنوان یک پتانسیل، فرصت مغتنمی برای رفع تبعیض ها و منجر به شکوفایی و بالندگی کانون خانواده و اجتماع خواهد شد.

۵. و اما هر منتخب مردمی باید خود را وامدار قشر عظیم دیگری از جمله بازنشستگان و بخصوص معلمین گرانقدری بداند که گنجینه ای از تجربیات تلخ و شیرین هستند که می تواند در انتخاب افراد برای جایگاه های اداری، از پختگی نظرات آنها برای بهره برداری بهتر از منابع درجهت رسیدن به اهداف و برنامه های شهرستان، کمک شایانی بکند.
جناب آقای دکتر پژواک، از حسن نظر و حوصله ای که به خرج دادین، سپاسگزارم