پنج اقدام اولویت دار درباره موضوعات توسعه پایدار ایران

پنج اقدام اولویت دار درباره موضوعات و چالشهای حوزه محیط زیست و منابع طبیعی و توسعه پایدار ایران

اقتصاددان :  پنج اقدام اولویت دار ، درباره موضوعات و چالشهای حوزه محیط زیست و منابع طبیعی و  توسعه پایدار ایران که می‌بایست در سال ۱۴۰۲ ، در مرکز توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان کشور، به صورت ملی و از منظر کلان سیاستگذاری قرار گیرد، به شرح ذیل می باشند:

الف-
اصلاح نظام سیاستگذاری (توجه به اصول و مبانی حکمروایی بجای حکمرانی) یعنی:

۱٫ توجه کافی به رویکردهای مشارکتی و پایین به بالا

۲٫ بسترسازی جهت رشد و تقویت نهادهای مدنی و استفاده از ظرفیت آنها در فرآیند تصمیم سازی و سیاستگذاری و نظارت و ارزیابی مشارکتی طرحها و برنامه‌ها

۳٫     کاهش تصدیگری دولت و اعمال دقیق و درست سیاستهای  خصوصی سازی و اجازه رشد دادن به بنگاه‌های اقتصادی خصوصی و استفاده درست از ظرفیت اتاق‌های بازرگانی، تعاون و اصناف در فرآیند سیاستگذاری‌ها

۴٫ رعایت اصول و مبانی حکمرانی خوب نظیر شفافیت، مسئولیت پذیری، پاسخگویی، حاکمیت قانون، عدالت، انصاف، مشارکت، برابری، تطبیق پذیری، مشروعیت، شنیدن صدای همه، کارایی، اعتماد و اثربخشی

۵٫     آگاهی بخشی و مطالبه گری در سطوح گسترده توسط مردم، نهادهای مدنی، نخبگان، خبرگان و رسانه‌ها

۶٫ آزادی رسانه‌ها  جهت  نقد سازنده سیاستها و برنامه‌های توسعه کشور (هم اطلاع رسانی و هم مطالبه گری)

۷٫     لزوم توجه بیشتر به نظرات کارشناسی و استقرار عقلانیت و منطق در فرآیند تصمیم گیری‌ها

۸٫     اجتناب از اقدامات صوری، نمایشی و تبلیغاتی (عوام فریبانه)

۹٫     اجتناب از رویکردهای آمرانه و تحکمی و یا اعمال نفوذ مسئولین در تدوین برنامه‌های توسعه و تعریف پروژه‌ها

۱۰٫ لزوم اصلاح قوانین و مقررات و ساختارها و بسترسازی جهت رشد و شکوفایی استعدادها

۱۱٫ لزوم شبکه سازی و تقویت جایگاه تشکلهای مردم نهاد و افزایش قدرت چانه زنی آنها در مذاکرات با حاکمیت

ب- تلاش جهت بهبود اوضاع اقتصادی کشور و مردم زیرا تاثیر زیادی بر حفظ منابع طبیعی و محیط زیست دارد:

۱-    یکی از دلایل تخریب سرزمین همانا نیاز نیازمندان است.

۲-    از مردمی که زیر خط فقر زندگی می کنند (قاعده هرم مازلو) نمیتوان انتظار داشت که دغدغه ای جهت حفظ منابع طبیعی و محیط زیست داشته باشند و یا در زمینه احیای منابع طبیعی اقدامی انجام دهند.

۳-    اوضاع بد اقتصادی جامعه زمینه ساز بروز  انواع فساد اداری و ضعف اخلاق در سطح جامعه شده و در نتیجه تشدید بحران های محیط زیستی و ایجاد انگیزه جهت تخریب سرزمین (غارت منابع طبیعی)

۴-    اوضاع بد اقتصادی  سبب میشود که موضوعات محیط زیستی در اولویت‌های آخر برنامه ریزی قرار گرفته و اعتبارات چندانی به این مهم (حفظ منابع طبیعی و محیط زیست) تخصیص داده نشود.

۵-    آرمان‌گرایی و بلندپروازی در تعیین اهداف توسعه (بعنوان مثال، هدفگذاری رشد اقتصادی ۸ درصدی  سبب افزایش فشار بر منابع طبیعی و در نتیجه، تشدید تخریب سرزمین میشود).

۶-    اعتماد سازی، تعامل مثبت با مجامع بین المللی، تقویت دیپلماسی برای رفع تحریمها و عادی سازی روابط.

۷-    مهار تورم و جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی (نوسانات نرخ ارز، عامل بی ثباتی اقتصادی است).

۸-    اجتناب از پرداخت یارانه‌های مستقیم و غیرمستقیم (پیدا و پنهان) بصورت غیرمشروط و غیرهدفمند

۹-    لزوم کنترل اقتصاد رانتی و قاچاق کالا و ارز (که به تولیدات داخلی ضربه مهلکی وارد می کند)

ج- لزوم تقویت سرمایه اجتماعی (اعتمادسازی، افزایش روحیه همدلی، مسئولیت پذیری و مشارکت) با هدف:

۱-    پیشگیری از تخریب سرزمین (پیشگیری بهتر از درمان است!) بدلیل افزایش حس تعلق خاطر به طبیعت

۲-    جلب مشارکت فعال و موثر مردم و تشکل‌های مردم نهاد در فرآیند حفظ منابع طبیعی و محیط زیست و همچنین اجرای اقدامات احیای منابع طبیعی

۳-    پیشگیری از بروز تراژدی منابع مشترک (Tragedy of Commons) و کنترل رقابت‌های ناسالم در بهره‌برداری بی رویه از منابع طبیعی مشترک (جنگلها، مراتع، منابع آب زیرزمینی و …) و کنترل آلودگی هوا

۴-    افزایش روحیه همدلی، اعتماد و مشارکت سبب تقویت تشکلهای اقتصادی (تعاونی ها) و نهادی مدنی میشود.

د- در اولویت قرار دادن چالشهای محیط زیستی و تلاش جهت سر و سامان دادن آنها، بخصوص:

۱-    بهاء دادن به کنوانسیونها و معاهدات بین المللی و تعهدات مربوط به آنها

۲-    کنترل بحران آب و حتی الامکان اجتناب از اجرای پروژه های هزینه بر و مخرب سدسازی و انتقال آب

۳-    تلاش در جهت احیای پوشش گیاهی در بالادست حوزه های آبخیز (حوضه های آبریز) که اقدامی چندمنظوره است و هم سبب حفظ آب و خاک و کنترل سیل میشود و هم سبب ترسیب کربن و زیبایی منظر

۴-    تلاش جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و کمک به کنترل گرمایش کره زمین و تبعات آن

۵-    تلاش برای حفظ تنوع زیستی گیاهی و جانوری و حفظ تعادل چرخه اکوسیستم

ﻫ- توجه بیشتر به ملاحظات فرهنگی نظیر تقویت غرور ملی، عزت نفس، کرامت انسانی و رعایت مکارم اخلاق

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع