هشدار جنگی آمریکا به اروپا

 در تازه‌ترین جلد اکونومیست عنوان «عصر جدید سرکوب پوتین» نوشته شده که می‌گوید روسیه تحت سلطه وی به دوران شوروی پیش از گورباچف برگشته و افراد با اتهام اینکه عامل نفوذی خارجی‌ها هستند یک به یک از صحنه سیاست حذف می‌شوند. اکونومیست می‌نویسد:

به گزارش مموریال، یک گروه حقوق بشر، روسیه بیش از دو برابر بیشتر از پایان دوره شوروی زندانیان سیاسی دارد. مموریال برای مستندسازی سواستفاده‌های شوروی بنا شده، اما اکنون خود به عنوان “عامل خارجی” شناخته شده و مورد حمله مزدوران تحت حمایت دولت قرار گرفته است. (توضیحات: پس از انتشار گزارش اکونومیست خبر رسید که نیروهای امنیتی روسیه درخواست توقف فعالیت مموریال را داده است)

غرب‌ستیزی، ابزار پوتین برای سرکوب

همچنین، روابط روسیه با غرب نیز وارد دوره تاریکی شده است. به منظور توجیه سرکوب در داخل، رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به مردم خود می‌گوید که سیاست غرب در راستای از بین بردن سبک زندگی مردم روسیه طراحی شده است.

یک سوم بودجه دولت روسیه صرف مسائل امنیتی و دفاعی می‌شود. بخش اعظم این بودجه به خودی‌ها تعلق دارد؛ یعنی افرادی که از حکومت آقای پوتین و فساد رژیم او به اندازه کافی لذت برده‌اند. حاکمان شوروی جنگ سرد را از زمان ایدئولوژی کمونیسم به راه انداختند. امنیت‌سالاران روسیه تأکید می‌کنند که ارزش‌های سنتی خانواده، فرهنگ و تاریخ توسط غرب لیبرال و بداخلاق فاسد شده است و تنها آن‌ها با عقاید کمونیستی می‌توانند از این ارزش‌ها دفاع کنند.

مبارزه با غرب به کرملین این امکان را می‌دهد که با همه مخالفان – از روزنامه‌نگاران گرفته تا فعالان و وکلای حقوق بشر – به عنوان عوامل خارجی برخورد کند. به این ترتیب، رژیم پوتین برای اجرای سیاست‌های خود به ایدئولوژی «غرب‌ستیزی» نیاز دارد، همان‌گونه که برای رفاه و ثروت خود به نفت و گاز وابسته است!

تبعات خودکامگی در خارج از مرزها

به گزارش اقتصاددان به نقل از بورسان  ،  دیکتاتورها اصرار دارند که نحوه رفتار آنها با رعایا، یک مسئله حکمرانی داخلی است. اما در واقعیت، سرکوب انسان‌ها به دو دلیل به همه جهانیان مرتبط است. اولا، حقوق بشر یک مساله جهانی است. ثانیا خشونت در داخل یک کشور، از مرزها فراتر می‌رود. هم روسیه و هم بلاروس، جایی که دیکتاتور الکساندر لوکاشنکو توسط کرملین حمایت می‌شود، مخالفان را در خارج از کشور خود به قتل رسانده‌اند. چند وقت پیش بود که روسیه یک هواپیمای مسافربری را سرنگون کرد و بلاروس برای دستگیری یک مخالف محلی یک هواپیما را ربود. در مقیاسی بزرگتر، آقای پوتین در انتخابات غرب مداخله می‌کند، تبلیغات ضدواکسن می‌کند و با آمریکا در آفریقا و خاورمیانه جنگ‌های نیابتی راه می‌اندازد.

نقطه روشن روسیه

خبر خوب این است که همانطور که اکثر مردم شوروی به مزیت‌های کمونیسم بر سرمایه‌داری اعتقاد ندارند، اکثر آنها به مزایای تقابل با جهان نیز اعتقادی ندارند. با وجود تمام تبلیغات آقای پوتین، دو سوم مردم دیدگاه مثبتی نسبت به غرب دارند. نزدیک به ۸۰ درصد می‌گویند روسیه باید آن را به عنوان یک شریک و یک دوست ببیند. این موضوع در میان جوانان، که خشونت دولتی را رد می‌کنند و به جای آن از حقوق بشر حمایت می‌کنند، بیشتر مشهود است.

سیاستمداران غربی باید به این اختلاف بین کرملین و مردم روسیه توجه داشته باشند. یکی از پاسخ‌ها هماهنگ کردن تحریم‌ها و تمرکز آنها بر مقامات روسی است که دولت را غارت می‌کنند و نه مردمی که خود مورد سواستفاده قرار می‌گیرند. آنها همچنین باید پایه‌گذاری یک روسیه پس از پوتین را آغاز کنند. هیچ‌کس نمی‌داند که آیا این در سال‌ها یا دهه‌ها اتفاق خواهد افتاد. اما بعید است که سیستم پوتین پایدار بماند و نکته مهم‌تر آنکه قدرت سیاسی، امنیت جانی و ثروت پوتین دیگر قابل تفکیک از یکدیگر نیستند. یعنی ولادیمیر نمی‌تواند قدرت را واگذار کند و ثروتی که به سان یک پادشاه به دست آورده را در امنیت کامل حفظ کند.

پس دوران سختی پیش رو است و غرب باید روی افرادی سرمایه‌گذاری کند که ارزش‌های آزادی در غرب را ارزشمند می‌دانند. باید علیه نقض حقوق بشر در داخل روسیه صحبت کند. سیل دانشجویان، روزنامه‌نگاران و روشنفکران روسی که به دنبال زندگی بهتر هستند افزایش خواهد یافت. دولت‌های غربی باید از آنها حمایت کنند. لتونی و لیتوانی میزبان رسانه‌های مستقل و مخالفان هستند. باید از دانشجویان روسی در دانشگاه‌های غربی استقبال کرد. با انجام این کار، غرب نه تنها به قربانیان سرکوب آقای پوتین کمک خواهد کرد، بلکه به خود غرب نیز کمک خواهد کرد.

ماجرای هشدار آمریکا به اروپا درباره حمله روسیه چیست؟

هم‌زمان با جلد تند اکونومیست علیه پوتین، بلومبرگ در گزارشی از هشدار ایالات متحده به متحدان خود در اتحادیه اروپا خبر داده است که طی آن گفته شده روسیه ممکن است در حال بررسی تهاجم احتمالی به اوکراین باشد. علت اصلی این وضعیت نیز افزایش تنش‌ها بین مسکو و اروپایی‌ها بر سر پناهجویان و تامین انرژی است.

به گفته برخی افراد مطلع، نظارت‌های واشنگتن از تجمع نیروهای روسیه در نزدیکی مرز اوکراین حکایت دارد و مقامات آمریکایی نگرانی‌های خود را در مورد یک عملیات نظامی احتمالی به اطلاع همتایان خود در اتحادیه اروپا رسانده‌اند. روسیه اما می‌گوید استقرار نظامی در خاک این کشور یک موضوع داخلی است و هرگونه قصد تهاجمی را رد می‌کند.

روبل با انتشار این خبر تضعیف شد و نیم درصد در برابر دلار افت کرد و به پایین‌ترین حد در شش روز گذشته رسید. تنش‌های مشابهی در بهار ۲۰۲۱، زمانی که ایالات متحده و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی روسیه را به استقرار ۱۰۰ هزار سرباز، تانک و هواپیمای جنگی در نزدیکی مرز با اوکراین متهم کردند، رخ داده بود. بحران پس از تماس جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و پیشنهاد نشستی که در ماه ژوئن برگزار شد، فروکش کرد.

یکی از نزدیکان به کرملین گفته روسیه اکنون قصد آغاز جنگ با اوکراین را ندارد، اگرچه مسکو خواسته نشان دهد که در صورت لزوم آماده استفاده از قدرت نظامی است. یک مقام دیگر نیز گفته حمله بعید است زیرا نیروهای روسی با مقاومت عمومی در شهر کی‌یف (پایتخت اوکراین) و سایر شهرها مواجه خواهند شد. اما یک مقام دیگر می‌گوید طرحی برای پاسخ به تحرکات اخیر اوکراین وجود دارد.

بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: «ایالات متحده هنوز به روشنی در مورد نیات مسکو در قبال اوکراین آگاه نیست. اما نگرانی ما این است که روسیه مرتکب اشتباه جدی شود و آنچه را که در سال ۲۰۱۴ متعهد شده بود را برهم زند.»

مساله وابستگی گاز اروپا به روسیه

اما اینکه روسیه قدرت‌نمایی زیادی می‌کند به بحران اخیر گاز در اروپا بر می‌گردد. بحران عرضه در ماه اکتبر پیامی روشن از وابستگی اروپا به جریان گاز روسیه داشت. مخازن ذخیره گاز در اتحادیه اروپا در پایین‌ترین سطح خود در بیش از یک دهه گذشته قرار گرفتند. قیمت گاز در ۶ اکتبر تا ۱۶۲ یورو در هر مگاوات-ساعت معامله شد، در حالی که در ابتدای سال این عدد حدود ۲۰ یورو بود. این در حالی بود که نورد استریم۲، خط لوله جدید شرکت گازپروم روسیه به مقصد آلمان، در سپتامبر تکمیل شده بود.

به گفته افراد نزدیک به گازپروم و کرملین، روسیه در ازای افزایش عرضه گاز، از آلمان و اتحادیه اروپا می‌خواهد تا تأییدیه لازم را برای شروع استفاده از خط لوله بدهند. گازپروم تقریباً یک سوم کل گاز مصرفی اروپا را در سال ۲۰۲۰ تامین کرد و احتمالاً با کاهش تولید داخلی این قاره در کوتاه‌مدت به منبع مهمتری تبدیل خواهد شد. گاز روسیه جذاب است زیرا معمولاً ارزان است و تقریباً همیشه در دسترس است.

اما ایالات متحده به شدت با این خط لوله مخالف است و تحریم‌هایی را اعمال کرد که ساخت و ساز آن را به تعویق انداخت اما مانع از تکمیل آن نشد. هم رئیس جمهور جو بایدن و هم سلف او، دونالد ترامپ، در مورد خطر وابستگی بیش از حد اروپا به گاز روسیه هشدار دادند. لهستان، اسلواکی و سایر کشورهایی که میزبان خطوط لوله فعلی هستند نیز مخالفت کردند و می‌گویند خط لوله جدید امکان دور زدن آنها توسط روس‌ها را می‌دهد و در نتیجه مهار پوتین برای زورگویی بر کشورها از جمله اوکراین را سخت‌تر می‌کند.

بحران مهاجرت مهندسی‌شده

اما موضوع درگیری دوم میان روسیه و اروپا به بحران مهاجرت میان بلاروس و سایر کشورهای اروپایی برمی‌گردد. غرب در حال آماده‌سازی تحریم‌های جدید علیه بلاروس به دلیل آنچه به عنوان «بحران مهاجرتی مهندسی‌شده» می‌شناسد است. این در شرایطی است که الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور این کشور روز پنجشنبه تهدید کرد اگر لهستان مرزهای خود را ببندد، خط لوله اصلی انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا را خواهد بست. او گفت: “من به رهبری لهستان، لیتوانیایی‌ها و سایر افراد بی‌مغز توصیه می‌کنم که قبل از صحبت فکر کنند.”

الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس، به عنوان «آخرین دیکتاتور» قاره اروپا تقریباً سه دهه است که کشور بلاروس پس از فروپاشی شوروی سابق را رهبری می‌کند. اتحادیه اروپا مدعی است این کشور پناهجویان خاورمیانه را با عبور غیرقانونی از مرز خود به لیتوانی و لهستان هدایت می‌کند. اما در سمت دیگر، روسیه بلاروس را به عنوان نزدیکترین متحد خود می‌بیند و مانعی در مقابل اقدام ناتو و اتحادیه اروپا علیه لوکاشنکو است.

برای جلوگیری از بحران مهاجران، لیتوانی قصد داشت حصاری به طول ۵۰۸ کیلومتر (۳۱۶ مایل) بسازد و لهستان با افزایش تعداد نیروهای نگهبان در امتداد مرز خود وضعیت اضطراری اعلام کرد. لهستان تخمین می‌زند حدود ۴۰۰۰ نفر، عمدتاً از خاورمیانه و آسیا، در اوایل ماه نوامبر در نزدیکی مرز این کشور جمع شده بودند.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با در اختیار دادن وام، منابع انرژی و سایر کمک‌های مالی از لوکاشنکو حمایت می‌کند و هنگامی که صحبت از پناهندگانی به میان می‌آید که از بلاروس به عنوان کانالی برای رفتن به غرب اروپا استفاده می‌کنند، می‌گوید این مشکل اتحادیه اروپا است!

سخن آخر

پوتین که اکنون در کشور خود به شدت بر سرکوب‌گری مشغول است و بر خلاف چین نتوانسته رشد اقتصادی پایداری را برای مردم به همراه بیاورد، با یک فرصت استثنایی همراه شده و آن چیزی نیست جز کمبود گاز و جهش قیمت آن در اروپا. این ابزار در زمستانی احتمالا سخت، اروپایی‌ها را در مقابل درخواست‌ها و فشارهای روسیه در تنگنای بدی قرار می‌دهد. بنابراین، حتی رفتن به سمت درگیری نظامی که شوک دیگری به قیمت‌ها وارد می‌کند کابوس اروپایی‌ها است و روسیه چندان ابایی از آن ندارد. کارتی که ولادیمیر پوتین بیش از هر کسی در دعوای خود با آمریکا از آن آگاه است و در صورت افزایش فشار ایالات متحده از آن استفاده خواهد کرد.