رویکرد «ریسک‌زدایی» آمریکا چه خطراتی برای زنجیره تامین جهانی دارد؟

زنجیره تامین جهانی که اکنون در یک دوره حساس بازآرایی قرار دارد، بخاطر راهبردهای «ریسک‌زدایی» ایالات متحده در قبال چین به عنوان هدفی اصلی، تحت الشعاع خطرات شدید اختلال و چند تکه شدن قرار گرفته است.

واشنگتن با درک اینکه «جدا شدن» کامل از چین و ایجاد یک شبکه تولید و تجارت تحت سلطه خود امکانپذیر نیست، سعی در چینش مجدد زنجیره تامین جهانی کرده تا چین را از طریق مجموعه‌ای از رویکردها در قالب «ریسک‌زدایی» محروم سازد.

تحمل هزینه‌های بیشتر

واقعیت این است که خیلی از اوقات، متحدان یا شرکای آمریکا، به ویژه در آسیا، به عنان خطوط مونتاژ، کارخانه‌های فرآوری یا قطب‌های بسته‌ بندی کالاها یا محصولات در اصل تولید شده در چین عمل می‌کنند تا تحریم‌ها و تعرفه‌های ایالات متحده را دور بزنند.

آنچه به همان اندازه محسوس است این است که جابجایی سریع زنجیره تامین ایالات متحده از چین به میانجی‌ها به ایجاد هزینه‌های بسیار بالاتر و شبکه‌های تجارت پیچیده روزافزون برای خریداران آمریکایی منتج شده، کسانی که در نتیجه قربانی نااطمینانی‌ها و نوسان قیمت می‌شوند.

اندیشکده اروپایی «مرکز پژوهش سیاست اقتصادی» (CEPR)، در گزارش اخیر خود شرح داده که جابجایی تجارت به کشورهای دیگر با افزایش قابل توجه قیمت‌های واردات از این منابع جایگزین همراه شده است. در ایالات متحده، سیاست‌های تشویق تغییر منابع ممکن است تا حد زیادی به فشارهای دستمزد و هزینه بیافزاید.

حقیقت تلخ این است که تولید بالا در آسیا و بخشی از آن در اروپا و مکزیک روی به واردات و سرمایه گذاری چین وابسته است با وجود آنکه سهم بازار بزرگتری در تجارت جهانی با ایالات متحده دارند.

علاوه بر آن محصولات «ساخت چین»، تولیدکنندگان خودروهای برقی اروپایی همچنین مواد خام و قطعات گوناگونی را از چین می‌خرند، که از همه مهمتر باتری‌هاست، قطعه‌ای که به آن قلب یک خودروی برقی گفته می‌شود. این روزها از ۱۰ فروشنده برتر باتری در جهان بیش از نیمی از آنها چینی هستند.

اندیشکده مذکور آورده است: تا جایی که صادرات شرکت‌های چینی به مکان‌های دیگر شامل اجزای مونتاژ شده در کالاهای مرحله بعدی است که سپس به بازار آمریکا فرستاده می‌شود، چین در نهایت به عنوان یک بازیگر مرتبط در مراحل بالادستی زنجیره‌های تامین ایالات متحده به نقش خود ادامه خواهد داد.

خطرات بیشتر تکه تکه شدن

«صندوق بین‌المللی پول» هشدار داده که تشدید تکه تکه شدن ژئواکونومیک –به شکل‌های مختلف اعم از تعرفه‌های تجاری، جدا شدن فناوری، جریان‌های سرمایه محدود و محدودیت‌های مهاجرتی– هزینه‌ها را بالا خواهد برد، باعث نوسان قیمت می‌شود و مانع از جریان پرتفوی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی می‌گردد.

«کریستینا جورجیوا» مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول در مصاحبه‌ اوایل ماه جاری خود هشدار داد: آنها باید هر جا که ممکن است پیوندهای اعتماد را بین کشورها تقویت کنند تا بتوانند در زمان وقوع شوک بزرگ بعدی به سرعت همکاری را افزایش دهند. 

ز