حسادت و توسعه به قلم دکتر حمید یزدانیان

دکتر حمید یزدانیان عضو شورای سردبیری با درج یادداشتی در اقتصاددان نوشت :

پیشرفت و توسعه کشورها و ملت ها به عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بستگی دارد. پیرامون موانع توسعه و پیشرفت در کشورها نیز مقالات و کتب متعددی نوشته شده است و دلایل گوناگونی ذکر می شود.

موضوعی که به نظر می رسد کمتر بدان پرداخته شده، نقش رذائل و فضائل اخلاقی در روند توسعه است. به عنوان مثال اگر رذیله اخلاقی حسد در جامعه ای گسترش یابد، چگونه می تواند بر روند پیشرفت آن جامعه اثرگذار باشد.

در نیمه دوم دهه ۱۹۹۰ و پس از آنکه اتحاد جماهیر شوروی فرو پاشید جامعه روسیه محلی برای مطالعات گوناگون در باب علل و عوامل فروپاشی شد. برخی اقتصاددانان آمریکایی به همراه همکاران روسی خود پرسش‌های کلیدی برای نظرسنجی از شهروندان مسکو و نیویورک تهیه کرده و خواستند تا نقش روحیه و اخلاق شهروندان این دو شهر را در مسیر توسعه مقایسه کنند. یکی از پرسش‌های کلیدی این بود که اگر درآمد شما در یک دوره معین به‌طور مثال ۱۰درصد اضافه شود و درآمد دوست یا برادرتان در همان دوره ۱۵درصد، چه احساسی دارید؟ برایتان مهم است که درآمد خودتان اضافه شده و از اینکه درآمد دوستتان بیش از شما رشد یافته برایتان بی‌اهمیت است یا اینکه ترجیح می‌دادید درآمد هر دوی شما ۸درصد اضافه شود.

جالب است بدانید که اکثریت پاسخ‌دهندگان روسی گفته بودند که ترجیح می‌دهند درآمد خود و دوستشان ۸درصد رشد کند و درآمد دوستشان از آنها بیشتر نشود.

به نظر می رسد جامعه ایران نیز در وضعیت فعلی با چنین مشکلی روبروست. متولیان فرهنگی ما در سال‌های گذشته ، برنامه دقیق و حساب شده ای برای کاهش رذیله اخلاقی حسادت در بین اقشار مختلف جامعه نداشته اند و این گسترش حسادت در جامعه ، سبب کاهش موفقیت های فردی و گروهی در اصناف و اقشار مختلف و نهایتا جامعه ایران گردیده است.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع