انتخابات ترکیه و محاسبات ژئوپلیتیک غرب

در واکنش به مقاله‌هایی که اخیرا در مجله اکونومیست در خصوص انتخابات ترکیه نوشته شده، دو روزنامه موافق و مخالف دولت این کشور نظرهای متفاوتی را منتشر کرده‌اند.
اولین دیدگاه مربوط به روزنامه حریت است که در گزارش خود آورده: روزنامه واشنگتن‌پست، صدای نظام آمریکا، در ۹ ژانویه ۲۰۲۳ مقاله‌ای با عنوان «مهم‌ترین انتخابات جهان در سال ۲۰۲۳ در ترکیه خواهد بود» منتشر کرد. در آن زمان نامزدی قلیچداراوغلو مورد سوال نبود، بلکه شکست رییس‌جمهور اردوغان مطرح بود. در آن مقاله نوشته شده بود که این انتخابات محاسبات ژئوپلیتیک و اقتصادی در واشنگتن، مسکو، اروپا، خاورمیانه و آسیا را شکل خواهد داد. حالا نیز یک هفته مانده به انتخابات، مجلات آلمانی اشپیگل، لاپوینت فرانسه، اکسپرس و پروفایل اتریش به رهبری اکونومیست انگلیسی جلدهای خود را به رییس‌جمهور اردوغان تقدیم کرده‌اند!
در حالی که همه آنها انتخاباتی را که قرار است یک هفته دیگر در ترکیه برگزار شود، پوشش گسترده‌ای داده‌اند، روی جلد مجله آمریکایی تایم در سال ۲۰۱۱ را که خصومت با اردوغان را شروع کرده بود روی جلد خود آوردند. نگرش اکونومیست بریتانیایی از همه جالب‌تر و مغرضانه‌تر بود. تیتر جلد مجله اکومومیست به دلیل اهمیتی که برای ترکیه قائل است، عادی و حتی قابل درک است که آن را با عنوان «مهم‌ترین انتخابات جهان در سال ۲۰۲۳» آورده است.
به گزارش اقتصاددان به نقل از جهان‌صنعت ،  با این حال، در مقاله‌ای که در آن رجب طیب اردوغان نامزد ائتلاف مردمی و کمال قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف ملت با هم مقایسه شده‌اند و کلمه‌ای از دو نامزد دیگر اینجه و اوغان نوشته نشده است، موضع‌گیری علنی‌اش در حمایت و به نفع قلیچداراوغلو طبیعی نیست.
در حالی که اکونومیست برای اردوغان نوشته بود: «شکست رجب طیب اردوغان پیامدهای جهانی خواهد داشت و به دموکرات‌ها در همه جا نشان می‌دهد که می‌توان دیکتاتورها را شکست داد»، برای قلیچداراوغلو نوشت: «اگر کمال قلیچداراوغلو ریاست‌جمهوری را به دست آورد، لحظه‌ بزرگی برای مبارزه جهانی برای ترکیه، اروپا و دموکراسی واقعی خواهد بود. ما صمیمانه از نامزد مخالفان حمایت می‌کنیم.»
اکونومیست در صفحه توئیتر خود با ۲۷ میلیون دنبال‌کننده، مقاله‌ای را که منعکس‌کننده دیدگاه خود در مورد انتخابات ترکیه است، با هشت توئیت به اشتراک گذاشت. در ورودی صفحه توئیت در ساعت ۱۴:۳۹ روز ۴ می‌ این نوشته را پین کرد: «شکست رجب طیب اردوغان پیامدهای جهانی خواهد داشت و به دموکرات‌ها در همه جا نشان می‌دهد که می‌توان دیکتاتورها را شکست داد.»
سپس توئیت‌های زیر در روزهای ۵ و ۶ می‌ در صفحه اکونومیست منتشر شد: ۵ می، ساعت ۱۷:۴۲: «برکناری رجب طیب اردوغان ممکن است یک تحول بزرگ در ترکیه آغاز کند که بازتاب‌هایی در منطقه و جهان دارد.»
۵ می، ساعت ۲۱:۴۴: «رقیب رجب طیب‌اردوغان معتقد است که پیروزی ائتلاف دموکراتیک در انتخابات آتی ترکیه، الگویی برای سایر کشورهایی خواهد بود که با حکومت‌های استبدادی مبارزه می‌کنند.»
۵ می، ساعت ۱۸:۲۰: «انتخابات ترکیه مهم‌ترین انتخابات امسال در سراسر جهان است. اگر رجب طیب اردوغان شکست بخورد، نشان خواهد داد که چگونه می‌توان فرسایش دموکراسی را معکوس کرد و دیگر دیکتاتورها را از بین برد.»
۶ می، ساعت ۲۲:۴۵: «پس از ۲۰ سال حکومت استبدادی فزاینده، رجب طیب اردوغان در اواخر این ماه در معرض خطر پاکسازی توسط رای‌دهندگان قرار دارد.»
۶ می، ساعت ۲۰:۴۲: «رجب طیب اردوغان در پنج انتخابات پارلمانی، دو انتخابات ریاست جمهوری و سه رفراندوم پیروز شد. اما تسلط آن بر دومین کشور پرجمعیت اروپا ممکن است به زودی محو شود. اگر کمال قلیچداراوغلو برنده ریاست‌جمهوری شود، لحظه بزرگی برای ترکیه، اروپا و مبارزه جهانی برای دموکراسی واقعی خواهد بود. ما صمیمانه از نامزد مخالفان حمایت می‌کنیم.»
منصفانه است که بگوییم حتی برای چارلز، پادشاه انگلیس، که در همان روز تاجگذاری کرد، توئیت‌های زیادی وجود نداشت.

قدرت خارجی چه زمانی قدرت خارجی است؟

اما روزنامه خبرترک نیز در تحلیلی آورده است: در اواخر ماه آوریل، زمانی که مجله بریتانیایی اکونومیست نوشت که پیروزی اردوغان در انتخابات قطعی است، در مقاله‌ای با عنوان «من به جنبش نگاه می‌کنم، نه به برداشت» تاکید کردیم: مجله اکونومیست که در سال‌های گذشته به‌شدت از سوی حزب عدالت و توسعه مورد اتهام قرار گرفت، یکی دیگر از کمک‌های همخوانی به پیروزی اردوغان در انتخابات ترکیه بود. این مجله در تحلیل خود از انتخابات ترکیه مدعی شد که اردوغان پیروز خواهد شد. اما ناگهان به نماد گفتمان «قدرت‌های خارجی» در میادین راهپیمایی تبدیل شد و گفت اردوغان شکست خواهد خورد و هیچ کسی هم نگفت که «خب، اینها تا یک هفته پیش اردوغانی بودند». بنابراین آیا چیز شگفت‌انگیزی در این مساله وجود دارد؟ البته که نه! اگر یک نشریه یا دولت خارجی از اردوغان حمایت کند، این یک عملیات یا قدرت خارجی در ترکیه نیست. اما به محض اینکه همان نشریه، از شخص یا دولت اردوغان حمایت نمی‌کند، «این عملیات علیه ترکیه است» و این «قدرت خارجی» است که این کار را می‌کند.

غرب چه کسی را می‌خواهد؟

همان‌طور که از نگرش اکونومیست و یکی از مهم‌ترین بازیگران اتحادیه اروپا یعنی آلمان می‌توان فهمید: «اگر اردوغان برود، مهاجران می‌آیند» اگرچه به نظر می‌رسد غرب از رژیم و سیستم فعلی در این کشور عصبانی است، اما در واقع طرفدار تداوم این روند هم هست. دلایل کاملا منطقی هم برای این وجود دارد. بیایید دلایل اصلی را فهرست کنیم که چرا اروپا و کشورهای همراه با اروپا خواهان تداوم سیستمی هستند که ۲۰ سال است در ترکیه اجرا می‌شود.
۱- مهاجرت امروزه ترس اصلی اروپا و غرب است. این رویای هراسناک غرب است که میلیون‌ها نفر از آسیا، خاورمیانه و آفریقا به ویژه سوری‌ها در مقابل دروازه‌های اروپا ایستاده‌اند و اروپا با روش‌های غیرانسانی سعی در مبارزه با آنها دارد. ترکیه با الحاق این مهاجرت و توقف آن، راحتی زیادی برای اتحادیه اروپا فراهم می‌کند. چرا که این مشکل تریلیون‌ها دلار برای اروپا هزینه دارد و آشفتگی اجتماعی ایجاد می‌کند اما با چند میلیارد صدقه به ترکیه مشکل را حل می‌کند.
۲- مساله دیگر این است که در حالی که ترکیه به‌طور یکجانبه از موافقتنامه پذیرش مجددی که برای جلوگیری از این مهاجرت امضا کرده، پیروی می‌کند، اما خواستار حقوق بدون روادید اتحادیه اروپا برای شهروندان ترکیه نیست که یکی دیگر از عناصر این توافقنامه است.
۳ – ترکیه از موضع کنونی دولت در خصوص عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بسیار راضی است که اروپا آن را نمی‌خواهد، اما طبق توافقات موظف به آن است. از آنجا که ترکیه خواهان عضویت در اتحادیه اروپا نیست، دیگر ترسی از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا وجود ندارد. به نظر می‌رسد وضعیت بازار مشترک ترکیه برای همیشه ادامه داشته باشد.
۴- از آنجا که ترکیه مشتاق عضویت در اتحادیه اروپا نیست، وجوهی که باید به ترکیه داده شود لازم نیست برای انجام شرایط عضویت داده شود و ترکیه با مبالغ کمی اداره می‌شود.
۵- به دلیل بی‌قانونی در ترکیه، این کشور مدت‌هاست که سرمایه خارجی جذب نمی‌کند و همین امر مانع از انتقال سرمایه‌گذاری‌های داخل اتحادیه اروپا به ترکیه و رقابتی‌تر شدن ترکیه در اتحادیه اروپا می‌شود.
۶- برعکس به دلیل موانعی که در مقابل سرمایه‌گذاری‌ها به خصوص قانون وجود دارد، سرمایه از ترکیه خارج می‌شود چه برسد به آمدن به ترکیه.
۷- با توجه به شرایط آزادی در ترکیه، نیروی کار واجد شرایط به ویژه پزشکان و مهندسان در زمینه صنایع دفاعی به کشورهای اروپایی مهاجرت می‌کنند. غرب دارای نیروی انسانی واجد شرایط با هزینه صفر است و باکیفیت‌ترین فارغ‌التحصیلان اروپا را حتی با هزینه در بهترین دانشگاه‌های ترکیه با منابع خود آماده می‌کند.
۸- در مورد منابع هیدروکربنی در مدیترانه شرقی که اروپا به آن اهمیت زیادی می‌دهد، ترکیه گامی را که اروپا می‌خواست به عقب برداشت. دیگر هیچ کشتی ترکیه‌ای به دنبال گاز طبیعی در اطراف قبرس نیست و ترکیه اقدامات نظامی خود را علیه شرکت‌های نفتی اروپایی در آنجا رها کرده است.
۹- مفهوم سرزمین آبی که یونان و اتحادیه اروپا را آشفته می‌کند، دیگر در دستور کار نیست. پس به این ترتیب، درک اینکه غرب در واقع از چه کسی و چرا حمایت می‌کند خیلی دشوار نیست.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع