ابرچالش شهرک‌های صنعتی

بررسی‌های صورت گرفته از سوی بازوی پژوهشی مجلس نشان می‌دهد ۴۵ درصد چالش‌های شهرک‌های صنعتی به مسائل زیربنایی مرتبط است و ۴۴ درصد این چالش‌ها نیز در خصوص تأمین مالی است. این درحالی است که همیشه از کمبود نقدینگی و تامین سرمایه به عنوان چالش‌های اساسی واحدهای صنعتی نام برده می‌شود. با این حال معاون وزیر صمت از صدور مجوز نخستین شهرک غیردولتی فناوری برای اولین‌بار در کشور خبر داده است.

چالش‌های زیربنایی

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص دلیل ایجاد شهرک‌های صنعتی عنوان کرد: این شهرک‌ها با هدف توسعه صنایع و تمرکز کارخانه‌ها و کارگاه‌ها ایجاد شدند تا امکان ارایه خدمات زیرساختی و تأسیساتی دولتی به‌صورت متمرکز فراهم شود و از سوی دیگر واحدهای صنعتی از سرریز همسایگان صنعتی خود، مانند اطلاعات، امکان تقلید، انتشار نوآوری و… بهره‌مند شوند. از سوی دیگر این شهرک‌ها ایجاد شدند تا تاثیر منفی صنایع در مواردی نظیر افزایش ترافیک و آلودگی‌هوا و… در شهرها را کاهش دهند. بابک نگاهداری با بیان اینکه این شهرک‌ها با چالش‌های زیربنایی متعددی مواجه هستند، افزود: این چالش‌ها را می‌توان در مواردی مانند عدم تحویل و نگهداری شبکه برق و تأخیر آن در شبکه گاز و مخابرات، کمبود آب، خرید و تغییر کاربری چاه‌های کشاورزی، افزایش نرخ آب بهای واحدهای صنعتی و هزینه‌های سنگین تخصیص پساب و تصفیه مجدد آن برشمرد. وی به مشکلات واحدهای تولیدی برای تأمین زمین اشاره کرد و گفت: قیمت بالای زمین و تبدیل آن به کالای سرمایه‌ای، باعث شده اقدام برای خرید زمین نه با انگیزه تولید، بلکه به انگیزه سرمایه‌گذاری صورت گیرد. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس ادامه‌داد: همچنین نبود زمین برای واگذاری در شهرک‌های صنعتی، از دیگر چالش‌های واحدهای تولیدی برای استقرار در شهرک‌های صنعتی است که باید برای تسهیل در این حوزه، گام‌های مهمی برداشت.

نبود نقدینگی واحدهای تولیدی

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل   ، وی با بیان اینکه ۲ مشکل اصلی واحدهای صنعتی، نبود نقدینگی و تأمین مالی واحدهای تولیدی و همچنین کاهش سرمایه‌گذاری و کمبود تشکیل سرمایه ثابت در بخش صنعت است، توضیح داد: رویه‌های غیرشفاف دولت، توسعه نیافتن روش‌ها و ابزار های موجه با سرمایه، ریسک و بی‌اطمینانی بالا در تأمین مالی بانکی باعث شده تا واحدهای صنعتی در جذب نقدینگی و تأمین مالی با چالش‌های زیادی روبرو باشند. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس ادامه‌داد: تقویت بانک صنعت و معدن و صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک برای افزایش تأمین مالی واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی نیز می‌تواند در حل مسائل مالی واحدهای تولیدی اثرگذار باشد. نگاهداری با تأکید بر اینکه برای رفع موانع توسعه این شهرک‌ها لازم است به مختصات بومی این حوزه توجه داشته‌باشیم، بیان کرد: چالش دیگر سردرگمی در رویکردهای توسعه و مدیریت در این حوزه است. یعنی هنوز باید تبیین شود که واحدهای صنعتی و تولید برای بهره‌گیری از مزیت‌های مکانی و حرفه‌ای تجمیع می‌شوند یا می‌خواهیم قطب‌های توسعه صنایع کوچک و متوسط را ایجاد کنید. از سوی دیگر موضوع واگذاری فعالیت‌های اقتصادی نیز مطرح است. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه سه مدل مدیریتی در اداره شهرک‌های صنعتی در جهان وجود دارد، افزود: مدیریت این شهرک‌ها یا به عهده دولت است، یا بخش خصوصی، یا توسط یک شرکت عمومی-خصوصی با سرمایه‌گذاری مشترک دولت و یک شرکت خصوصی اداره می‌شود.

ایجاد و توسعه فن‌بازارهای منطقه‌ای

در همین حال، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در سومین رویداد صنعت دانش‌بنیان با محوریت صنایع کوچک و زیست‌بوم فناوری از ایجاد و توسعه فن‌بازارهای منطقه‌ای خبر داد و گفت: این سازمان به عنوان یکی از سازمان‌های توسعه‌ای وزارت صنعت ایجاد و توسعه شهرک‌های فناوری و مراکز خدمات فناوری کسب‌وکارها را در دستور کار دارد تا وارد بازارهای منطقه‌ای شوند. به گفته فرشاد مقیمی، ایجاد و توسعه مراکز نوآوری خوشه‌ها و رشته صنعت‌ها و آماده‌سازی بنگاه‌های برای ورود به صنعت صورت‌گرفته و قرار است در راستای امضای تفاهم‌نامه با وزارت علوم و تحقیقات فناوری، ۲۶۰ هکتار به زیست‌بوم علم و فناوری کشور در شهرک‌ها و نواحی صنعتی ۱۷ استان اضافه شود. مقیمی با بیان اینکه شناسایی و معرفی ۲۱۱۸ نیاز فناورانه انجام شده و ۴۵ محصول منتخب در نمایشگاه به نمایش گذاشته می‌شود، گفت: فهرست ۵۷۰ نیاز فناورانه و رفع آنها صورت گرفته و انعقاد ۱۷ قرارداد و تفاهمنامه با محورهای استقرار در شهرک‌ها و نواحی صنعتی در قالب انتقال فناوری، هوشمندسازی، بهینه‌سازی مصرف انرژی بین شرکت‌ها مختلف مبادله شده که این قراردادها بین شرکت‌های دانش بنیان با دانش بنیان و شرکت‌های دانش بنیان با شرکت شهرک‌های صنعتی است که سبب می‌شود اجرای فعالیت‌ها به بخش خصوصی واگذار شود. همچنین به گفته این مقام مسوول حدود ۲۷۰ شرکت دانش بنیان در قالب فناور و خوشه‌های کسب و کار مشغول کار هستند که به مجموعه‌های صنعتی وصل شده‌اند که در آینده هم تعدادی به صنایع افزوده می‌شوند. وی با اشاره به صدور مجوز اولین شهرک غیردولتی فناوری گفت: این شهرک به میزان ۲۰۰ هکتار با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت صمت در دستور کار است. همچنین ۴۰ شهرک فناوری جدید در دست مطالعه است. اکنون شش شهرک فناوری به بهره‌برداری رسیده و دو شهرک دیگر نیز در دست‌ساخت است. به گفته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران اکنون ۱۶۸ واحد فناور دانش‌بنیان و ۲۳۹ مشاور ارایه‌دهنده خدمات مهندسی در شهرک‌های فناوری تخصصی مستقر هستند و ۳۱ کلینیک کسب‌وکار هم در کشور فعال است. همچنین ۱۷۰ مشاور عضو این کلینیک‌ها هستند که خدمات ارایه می‌کنند و ۵۷۰ مشاور در کسب‌وکارها با اشتغال ۱۳۰۰ نفری مشغول به فعالیت هستند. وی افزود: در این میان ۵۷۷ واحد کارگاهی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی ایجاد می‌شود که از این تعداد ۲۰۵ مورد جهت واگذاری به شرکت‌های دانش‌بنیان تکمیل شده و ۲۷۳ واحد کارگاهی دیگر نیز تا پایان امسال ایجاد می‌شود.

ضرورت ایجاد شهرک‌های صنعتی ماموریت‌محور

روح‌الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور هم با بیان اینکه صنعت کوچک نمی‌تواند اثرگذاری بزرگ اقتصادی ایجاد کند و شرکت‌های SME با تمام مزیت‌هایشان نمی‌توانند تحولات چشمگیر و رشدهای بزرگ ایجاد کنند، ادامه داد: در واقع، شرکت‌های بزرگ هستند که تحول آفرین و ایجاد‌کننده حرکت هستند. کشورهای موفق در فناوری و صنعت، ابرشرکت‌هایی دارند که کشنده شرکت‌های کوچک و قراردهنده این شرکت‌ها در زنجیره ارزش صنایع هستند. وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه رهبر انقلاب بارها بر تولید داخلی و صنعتی‌کردن تأکید کردند، گفت: در همین راستا باید از ظرفیت‌های کشور در راستای صنعتی‌شدن با تکیه‌بر دانش‌بنیان‌ها استفاده کرد. در صنعت خودرو باید به سمت تولید دانش‌بنیان‌ها رفت؛ چون شغل و حداکثر بهره‌وری ایجاد می‌کند ضمن اینکه صنعت خودرو دانش‌بنیان و صادرات محور است. عباس علی‌آبادی گفت: در یک رویداد دایمی قرار داریم که تلاش می‌شود شهرک‌های صنعتی را به دانش‌بنیان‌ها متصل کند و این هدف اصلی است؛ ازاین‌رو در این رویداد مسائل صنعت به شرکت‌های دانش‌بنیان سپرده می‌شود تا به سمت حل مسائل کشور حرکت کرده و نیازهای فناورانه را پاسخ دهند. وی عنوان کرد: شهرک‌های صنعتی را به شهرک‌های تخصصی تبدیل خواهیم کرد و شهرک فناوری را ایجاد می‌شود که نیازهای فناورانه را حل کنند، شهرکی که از حیث فناوری و تجهیزات به سایر صنایع و شرکت‌ها کمک کند. این شرکت‌های دانش‌بنیان و کارگزاران فناوری هستند که ایده‌ها را تبدیل به محصولات فناورانه می‌کنند.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع