مردم گرفتار فقر و بدبختی و فاقد رفاه و آرامش هستند

یک تحلیلگر مسائل اقتصادی معتقد است: انتخاب بایدن یا ترامپ هیچ تأثیری بر بهبود اقتصاد کشور ما نخواهد داشت، در واقع سیاست آمریکا در قبال ایران به نقطه ای رسیده که امکان تغییر زود هنگام آن توسط بایدن هم نیست. هنگامی که برجام تصویب شد، جمهوری خواهان که سنا را در اشغال خود داشته و دارند، سخت با آن مخالف بودند که حتی اوباما خود آن را امضا نکرد.

اقتصاددان: محمود جامساز تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد نگار در خصوص آینده اقتصاد ایران قبل و بعد از انتخابات آمریکا اظهار داشت: به نظر می رسد که همه سیاستمداران و فعالان اقتصادی کشور، اعم از بنیادها و شرکت های فرا دولتی و همینطور بخش خصوصی برای انتخابات آمریکا در پایان نوامبر سال میلادی جاری، روزشماری می کنند هرکدام از منظر خود سیاست آمریکا در زمان ترامپ و بعد از ترامپ را ارزیابی می کنند. بنظر می رسد که دولت نیز در انتظار انتخاب جو بایدن و کاملا هریس و امیدوار به رفع تحریم هاست ولی واقعیت این است که سیاست های آمریکا بعد از انتخابات، تغییر ۱۸۰ درجه ای نخواهد کرد.

وی افزود: همانطور که به یاد دارید، در زمان دموکرات ها مخصوصأ اوباما چندین قطعنامه در سازمان ملل بر علیه ایران اعمال شد بنابراین نباید انتظار داشت که با روی کار آمدن دموکرات ها تحریم ها به این زودی ها لغو شوند بلکه لغو تحریمها مستلزم پروسه طولانى آنهم از طریق مذاکره است تا به تدریج به الغاء مرحله به مرحله اى تحریمها بیانجامد.

جامساز در ادامه گفت: هرچند در مناظرات انتخاباتی ترامپ و بایدن، موضوع ایران مطرح و مورد بحث و محاجه قرار گرفت ولی این مسئله در سیاست داخلی آمریکا و مخصوصأ از منظر مردم آمریکا فرقی ندارد زیرا عامه مردم اصولأ توجهی به سیاست خارجی آمریکا ندارند. مردم آمریکا بیشتر در پی رشد اقتصادی، اشتغال پایدار و درآمد بیشتر و به طور کلی به دنبال افزایش رفاه، آرامش، آموزش و تفریح خود هستند و هر رئیس جمهوری که بتواند این انتظارات را برای مردم آمریکا برآورده کند، محبوب تر است .حال چه جو بایدن باشد و چه ترامپ، بنظر ناظران و تحلیلگران سیاسى آمریکا ، ترامپ در سیاست داخلى البته قبل از ظهور کرونا، بسیار موفق عمل کرد به طوری که نرخ بیکاری کاهش یافت و از ۷ درصد به ۲ درصد رسید.رشد اقتصادی بالا رفت ولی ظهور کرونا را باید از عملکرد ترامپ جدا کرد، کرونا یک دشمن ناخوانده بود که کل دنیا را تحت تأثیر قرار داد به طوری که طبق پیش بینی بانک جهانی در سال ٢٠٢٢ هم میانگین رشد جهانی منفی خواهد بود.

این اقتصاددان به موفقیت های سیاست خارجی ترامپ نیز اشاره کرد و گفت: از منظر تحلیلگران بین المللى در زمینه سیاست خارجی نیز ترامپ موفق عمل کرده است به ویژه درمورد نزدیکی برخی کشورهای عرب به اسرائیل و اخیرأ شنیده شده است که سوریه نیز ممکن است با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کند، البته صحت و سقم آن هنوز مشخص نیست.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه بیان داشت: عقب نشینی ایران از سوریه و عراق، کاهش کمک های مالی ایران به حزب الله به دلیل کمبود منابع ارزی، کاهش شدید ارزش پول ملی و قدرت خرید جامعه، رشد افسار گسیخته دلار به عنوان ارز مرجع که از مرز ٣٢ هزار تومان نیز عبور کرد، تورم رو به افزایش مخصوصأ در سبد معیشتی خانوار و در مسکن که با رکود سنگین نیز همراه است، همه حاکى از فشار حداکثری ترامپ است که نشان می دهد تحریم های کاخ سفید به تنهایی می تواند حتی بیشتر از تحریم های شورای امنیت و اتحادیه اروپا اثر بخش باشد.به همین دلیل ترامپ پس از آنکه در شورای امنیت درمورد پیشنهاد عدم لغو معاملات تسلیحاتی ایران در برجام با دو رأی موافق ( یکی مربوط به خود و دیگری مربوط به جمهوری دومنیکن ) و ۱۱ رأی ممتنع و دو رأی مخالف از سوی چین و روسیه مواجه شد ، چندان اهمیتى براى آن قائل نشد و خود به طور یک جانبه مکانیسم ماشه را اجرا کرد و بر شدت تحریم ها افزود.

وی افزود: از نظر من انتخاب بایدن یا ترامپ هیچ تأثیر زود هنگامى بر تغییر و تحول اقتصاد بیمار و نابسامان کشور ما نخواهد داشت، در واقع سیاست آمریکا در قبال ایران به نقطه ای رسیده که امکان تغییر دیر پاى آن هم توسط بایدن مستلزم گذشت زمان است . هنگامی که برجام تصویب شد، جمهوری خواهان که هنوز سنا را در اشغال خود داشته و دارند، سخت با آن مخالف بودند به طوریکه اوباما خود آن را امضا نکرد و لذا اولین اولویت رئیس جمهور آینده آمریکا، هماهنگ کردن و نزدیکی دموکرات ها و جمهوری خواهان در پیشبرد سیاستهاى کاخ سفید به ویژه سیاستهاى خارجى است.

از سوى دیگر اتحادیه اروپا با خروج انگلیس و احتمال خروج ایتالیا به ضعف گراییده است.و تمام ورق هاى خود را در ارتباط با حفظ برجام رو کرده از جمله ارائه ساز و کار SPV و اینستکس در مقابل پیوستن ایران به fatf ( اقدام مالی ویژه) و چهار کنوانسیون وابسته به آن یعنی ‌CFT ( مبارزه با تأمین مالی تروریسم) ، مبارزه با اقدامات تروریستى و پالرمو (جرائم سازمان یافته اشاعه ای) و پولشویی که مجلس جمهوری اسلامی ایران از تصویب آن خودداری کرد و نتیجتا” این سازو کارها اجرائی نشد.

نکته مهم آنکه از منظر اروپایی ها حتی چین و روسیه که عضو fatf هستند، چنین می نماید که تراکنش های مالی ایران از منظر نهادهای مالی بین المللی فاقد شفافیت است.و این امر حمایت تروئیکای اروپا از ایران را در مقابل آمریکا کمرنگ کرده است.مضاف آنکه قطعنامه ۲۲۳۱ که تمام تحریم های مربوط به غنی سازی اورانیوم و فعالیت هاى هسته ای ایران را لغو نموده بود. براساس بازرسی های اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که در رأس رئیس جدید آژانس صورت گرفت ، گزارش شد اورانیوم غنی سازی شده در ایران به حدود ۱۰ کیلوگرم یعنی چیزی بیش از ۳ برابر مقدار توافق شده در برجام افزایش یافته ، و از طرف دیگر برون رفت ایران از برخى از بند هاى برجام در ۵ گام حاکى است که توافق برجام بطور کلى از سوى همه امضاء کنندگان آن نقض شده تلقى می گردد لذا چنانچه قرار بر مذاکرات دیگر باشد، قطعا” مطالبات بسیار دیگرى از سوى غرب مطرح خواهد شد که دستیابى به توافق جدید را بسیار پیچیده و طولانى خواهد کرد .

این اقتصاددان افزود: جمهورى إسلامى با استمرار سیاست های دیپلماتیک کنونی خود قادر به حل مشکلات خود نیست، مشکلاتی همچون فقیرتر شدن و محرومیت روزافزون مردم از حداقل های زندگی که بر خشم و عصیان آن ها خواهد افزود.قطعأ جنگ نیز راه حل بسیار بدی ، چه برای ایران و چه برای همه ی طرف های توافق ابتر مانده برجام است ، لذا تنها راهى که مبتنى بر خردورزى و عقلانیت است مذاکره با آمریکا بر مبناى حفظ منافع و مصالح دو ملت ایران و آمریکاست .

جامساز توافق با ترامپ را سهل تر از توافق با بایدن دانست و افزود: زوج بایدن و کاملا هریس رسمأ اعلام کردند که تحریم ها را لغو نخواهند کرد در حالی که ترامپ اعلام کرد در صورت پیروزی در انتخابات، در مدت یک ماه با ایران به توافق خواهد رسید.البته منشاء این اطمینان خاطر مشخص نیست ، احتمال دارد امتیازاتی هم به ایران بدهد زیرا آمریکا از نزدیکى روسیه و چین به ایران بسیار ناخشنود است به ویژه با انعقاد احتمالى قرارداد ۴۰۰ میلیارد دلارى ۲۵ ساله چین با ایران سخت مخالف است و تلاش دارد که که از طریق دیپلماسى نبرد اقتصادى با چین را خاتمه دهد . از سوى دیگر هم چین مایل به استمرار وضع موجود در روابط خود با آمریکا نیست زیرا به عنوان دومین قدرت بزرگ اقتصادى جهان با GDP حدود۱۴/۵ تریلیون دلار معادل یک ششم GDP جهان طبیعتا” نباید در جنگ اقتصادى قدرت خود را به تحلیل برد زیرا در سوداى دستیابى به جایگاه اولین قدرت اقتصادى جهان است . صادرات چین در حال حاضر به آمریکا حدود ۵۰۰ میلیارد دلار و واردات از این کشور حدود۱۳۰ میلیارد دلار است . این یعنى ۳۷۰ میلیارد دلار مازاد تجارى که چین به هیچ وجه مایل به از دست دادن آن نیست . در این راستا هر دو کشور در صدد حل دیپلماتیک مناقشات و روابط فیمابین هستند . در غیر این صورت دنیا شاهد جنگ سرد دیگرى بین آمریکا و چین خواهد شد که روسیه هم در آن در پى منافع خود نقش اساسى ایفا میکند در این بین وضعیت ایران بسیار ناپایدار خواهد شد.زیرا مذاکرات با ایران هم تحت تاثیر این جنگ سرد قرار خواهد گرفت .

جامساز در پایان گفت: ایران باید به دنبال یک مذاکره ملاطفت آمیز با آمریکا باشد و عقلانیت را جایگزین خوش خیالی و آرمان گرایی کند. به یاد داشته باشیم که جوهره و هسته قوى در مدیریت مذاکرات درک درست و واقع گرایانه از شرایط سیاسى ، اقتصادى و اجتماعى ایران است اصل مهم در مذاکره، در نظر گرفتن منافع عامه مردم است.چنانچه به توافق کلی برسیم، ممکن است ورق برگردد و قدری از مشکلات فروکش کند. مذاکرات باید مورد تأیید ملت ایران باشد و در واقع حاکمیت ، نماینده ملت ایران است و باید خواست و نیاز مردم را در نظر بگیرد .مردم گرفتار فقر و بدبختی هستند، عامه مردم ما فاقد رفاه، آرامش، اشتغال، آموزش و بیمه اند .نمی شود مذاکره را از طریق روش هاى انقلابی پیش برد ۴۲ سال که نمی توان انقلابی بود، تجارب تاریخى نشان می دهد معمولا” یکى دو سال بعد از انقلاب همه چیز روال عادی به خود می گیرد ولی ما ۴۲ سال است که زندگی مان با انقلاب گره خورده و درگیر انقلابی گرى هستیم!

/پ