چرا بورس با هر خبری سقوط می‌کند؟

 انگار گردی از ناامیدی را بر کل بورس تهران پاشیده‌اند. شاخص به کف کانال نزولی خود نزدیک می‌شود و تکنیکالیست‌ها با نگرانی از احتمال شکست کف این کانال می‌گویند. بودجه را آخرین خبر بد برای بازار سهام خطاب می‌کنند و نسبت به افت بیشتر قیمت سهام ابراز نگرانی می‌کنند. اما تمام اخبار برای بورس بد نبود و شاید این حال و هوای بورس است که از هر خبری تحلیل بد دارد.

جو بازار بر حال بورسی ما تاثیر دارد

تجربه نشان داده که جو حاکم بر بازار بر جنس نگاه و تحلیل ما از بازار تاثیر دارد. این موضوع به ایران نیز محدود نمی‌شود و به وفور در بازار جهانی نیز مشاهده می‌شود که در هفته صعود یک بازار نظرسنجی‌ها از انتظار برای ادامه رشد بورس خبر می‌دهند و در دوره‌ی نزول سهام حاکمیت جو منفی اثرات خود را در نظرسنجی فعالان منعکس می‌کند و عمده معامله‌گران آن بازار از احتمال ادامه نزول خبر می‌دهند.

انسان‌ها چیزی جز شور احساسات نیستند و خیلی سخت است در برابر جو حاکم بتوان مقاومت کرد و نفوذ آن را در نوع نگاه، تحلیل و تصمیم‌گیری‌ فعالان بازار شاهد نباشیم. پس این را در نظر بگیرید که چرا تحلیل‌های اخبار در جو منفی تلخ است. بورس در ماه‌های گذشته و شاید بهتر بگوییم از همان تابستان ۹۹ حال خوشی نداشته و اینکه این جو منفی به کل بازار سرایت و موج فروش را تشدید و ادامه‌دار کند چندان غیرمنتظره نیست.

آیا واقعا خبر بدی برای بورس آمد؟

به گزارش اقتصاددان به نقل از  بورسان،  از گوشه و کنار شنیده می‌شود که اخبار بد دلیل بورس سقوط بورس است. بودجه را یکی از متهمان اصلی ریزش روزهای گذشته بورس می‌خوانند. شوک بودجه به صنایع مختلف به خصوص بزرگان مورد بررسی قرار گرفت. با این حال در همان گزارش نیز اشاره شد که بورس اخبار خوب را کلا انکار می‌کند. در عین حال طی روزهای گذشته عنوان شده که احتمالا برای قیمت سوخت سقف ۳۲۰۰ تومانی لحاظ می‌شود یا این‌که احتمال تغییر فرمول خوراک گاز طبیعی شرکت‌های پتروشیمی وجود دارد که می‌تواند طبیعتا بر قیمت گاز سوخت صنایع نیز اثرگذار باشد با این حال به این اخبار نیز بی‌توجهی شد.

خبرهای خوب گم شدند؟

بازار حتی به خبر حذف ۴۲۰۰ یا مسیر آرام نزدیک شدن دلار نیمایی به دلار آزاد نیز بی‌حس بود. حذف ۴۲۰۰ به معنی کاهش محسوس نسبت قیمت به درآمد صنعت دارو یا غذایی است. طبیعتا حاشیه سود ناخالص این شرکت‌ها به دنبال حذف دلار ترجیحی و افزایش قیمت‌ کالاها کاهش می‌یابد اما در مجموع باید منتظر اثر مثبت قابل توجه بر سودآوری این شرکت‌ها بود. با حذف ۴۲۰۰ سهام بعضی دارویی‌ها می‌تواند در سال آینده به سمت قیمت به درآمد کمتر از ۵ نزول یابد.

حتی سهام به رشد قیمت دلار تا بیش از ۳۰ هزار تومان هم بی‌توجه است. رشد دلار در بازار آزاد مقدمه‌ای برای رشد دلار نیمایی بوده و طبیعتا در نهایت اثرات آن را در میان‌مدت در شرکت‌های بورسی مشاهده خواهیم کرد. همچنان نیز به نظر ما تنها ریسک بازار قیمت‌های جهانی است و اگر قیمت‌های جهانی را در این سطوح پایدار می‌دانید بسیاری از نگرانی‌ها قابل چشم‌پوشی است. این موضوع به معنای ارزندگی کل سهام نیست. برای مثال قیمت‌های کنونی گاز طبیعی برای خوراک گاز پتروشیمی‌ها حتی ریسک زیان‌ده ساختن این شرکت‌های پتروشیمی را بالا می‌برد. شاید بر همین اساس باید منتظر اصلاح فرمول گاز خوراک بود.

بورس تا کجا می‌ریزد؟

همان‌طور که در بخش اول گفته شد زمانی‌که فضای بازار از حالت منطقی خارج می‌شود یا ریسک‌ها بیش از حد در نگاه بازار و تحلیلگران پررنگ می‌شود (در حاکمیت جو منفی) دیگر در کوتاه‌مدت نباید انتظار واکنش منطقی سهام را داشت. همان‌طور که در ماه‌های نخست ۹۹ بورس بی‌حساب و کتاب رشد می‌کرد. برخی حتی حال ناخوش الان بورس را ناشی از حباب سنگین تابستان ۹۹ می‌دانند. برخی نیز دخالت‌های بی‌جا مانند خریدهای حمایتی و در ادامه سیاست‌های غلط مانند کاهش دامنه نوسان قیمت را همچنان در فضای منفی کنونی موثر می‌دانند. برخی دولت را به عنوان سهامدار اصلی بورس تهران مقصر وضعیت کنونی می‌دانند. برخی ریسک‌های بنیادی را پیش می‌کشند و برخی نیز تکنیکال به اتفاقات بورس نگاه می‌کنند. برآینده همه این نگاه‌ها در جو منفی بازار افت قیمت و رخوت معاملات سهام را رقم زده است. با همه این موارد اگر اخبار اخیر از احتمال اعمال سقف قیمت برای سوخت و خوراک به واقعیت بپیوندد و دلار نیز قصد عقب‌نشینی از ۳۰ هزارتومان را نداشته باشد در کوتاه‌مدت شاید نتوان سیگنالی از آینده قیمت سهام داد ولی در بلندمدت با فرض ماندگاری اقتصاد کشور رشد سهام ناگزیر است.