وضعیت پر ابهام تالار شیشه‌ای

بورس تهران از تابستان سال ۹۹ تا به امروز خوشی به خود ندیده است و هر روز شاهد وخامت اوضاع در بازار سرمایه هستیم. داستان از این قرار است که از زمستان سال ۹۸ تا مرداد ماه سال ۹۹ شاهد تبلیغات بی‌وقفه دولت دوازدهم برای ورود مردم به بورس بودیم که این اتفاق رخ داد و بیش از نیمی از جمعیت کشور مستقیم و غیرمستقیم (به واسطه دوست، آشنا، فامیل و..) درگیر این بازار شدند.

اما ناگهان در مرداد ماه اتفاقی دور از انتظار رخ داد و یک‌باره بورس سقوط کرد. البته این اتفاق برای مردم غیر منتظره بود و مسوولان کشوری با آگاهی کامل از این مساله به دنبال حل مشکلات خود و جذب بیشتر پول از بورس بودند.

این فاجعه و ریزش سال ۹۹ باعث شد که اعتماد مردم نسبت بورس به طرز قابل توجهی کاهش یابد، به واسطه همین موضوعات کارشناسان پیش بینی کردند مجدد ریزش‌هایی از جنس سال ۹۹ خواهیم داشت و در نهایت اردیبهشت ماه امسال شاهد ریزشی سنگین بودیم. نکته قابل تامل و توجه اینجاست که تمامی ریزش‌های بازار سرمایه از جنس دخالت، دستکاری و سوءاستفاده هستند و این موضوع باعث می‌شود سهامداران حرفه‌ای و حتی مبتدی بازار کمی عقب بکشند. درست است وزارت اقتصاد و سازمان هر روز اعلام می‌کنند که عملکردهای قابل قبولی داشته‌اند و کمبود اعتمادی در بازار در کار نیست؛ اما صحبت با فعال بازار سرمایه و نظر سنجی‌ها مسائلی دیگری را بیان می‌کند. وزارت اقتصاد صراحتا در جوابیه‌های مختلف  اعلام می‌کند که وضعیت خوب است ولی گفت‌وگو با فعالان بازار سرمایه و نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که سهامداران ترس ورود به بازار را دارند و ترجیح می‌دهند همانند گذشته پول خود را در بانک یا خانه و… نگهداری کنند. در گفت‌وگو با فعالان بازار سرمایه و نظرسنجی‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که سهامداران ترس از تغییر قوانین و دخالت دارند و همین موضوع باعث می‌شود که دیگر در بورس سرمایه‌گذاری نکنند.

به گزارش اقتصاددان به نقل از تعادل  ،  یکی از فعالان بازار سرمایه در این خصوص گفت که «هر روز شاهد یک دخالت، دستور و دستکاری در بازار هستیم و همین موضوع باعث می‌شود که من پس از ۱۲ سال سرمایه‌گذاری در بورس بخش عمده‌ای از سرمایه خود از بازار خارج و وارد بازارهای مختلفی همانند بانک، طلا، سکه، مسکن و خودرو کنم. حتی ترجیح می‌دهم بخش عمده‌ای از سرمایه‌ام در خانه و در بالشتم بماند اما در بورس سرمایه‌گذاری نکنم؛ زیرا ممکن است در عرض ۵ دقیقه یک مصوبه جدید به بورس بیاید زیان ما بیشتر شود. برای مثال اردیبهشت ماه که خواص از افزایش نرخ خوراک خبر داشتند فروشنده شدند و در نهایت زیان برای ما ماند! حال چه کسی زیان ما را جبران می‌کند؟

اصلا کسی به فکر بورس است؟» مساله اصلی دقیقا همینجاست بورس ریزش‌های سنگینی را تجربه می‌کند اما هیچ کس مسوول ریزش نیست، در مقابل زمان رشد بازار همه خود را مسوول رشد بازار می‌دانند که این مساله خود جای تعجب دارد! چگونه می‌شود کسی فرد یا افرادی مسوول ریزش بازار نباشند و در مقابل همه مسوول رشد بازار باشند؟ تقریبا در سه سال گذشته اغلب مسائل و مشکلات تالار شیشه‌ای صورت مساله باقی مانده و کسی نیست به این مسائل رسیدگی کند. برای نمونه نرخ خوراک که هنوز اغلب فعالان نسبت به آن اعتراض دارند. ماجرا اینجاست که نرخ خوراک نیمه اردیبهشت ماه به صورت پنهانی و با امضای معاون اول رییس‌جمهور به رقم هفت هزار تومان رسید و در این مدت بازار و سهامداران ریزش‌های سنگینی را متحمل شدند، پس از ۵۱ روز بالاخره این نامه منتشر شد و در نهایت وزیر اقتصاد وعده رسیدگی به این موضوع را داد؛ اما این رسیدگی‌ها هفته‌ها طول کشید و در این چند هفته بسیاری از افراد مجدد از زمان ایجاد شده سوءاستفاده کردند و سودی برای خود دست و پا کردند و در نهایت باز هم زیان برای سهامداران ماند! این زیان‌ها ناشی از بی‌برنامگی و رانت یک عده افراد خاص است و جبرانی وجود ندارد.

در ادامه یکی از سهامداران خرد بازار نیز گفت که «اطمینانی به بورس نیست و هر روز یک قانون عوض می‌شود! ممکن است یک روز خوب باشد و یک روز بد. بنابراین من سرمایه کمی به بورس می‌آورم و باقی سرمایه خود را در بازار طلا سرمایه‌گذاری کرده‌ام» این‌ها تنها دو نمونه از شرایط وخیم بورس و عدم مشخص بودن شرایط است و اگر این نظرات را به بخش وسعی از بازار ربط دهیم شاهد اعداد عجیبی خواهیم بود، اعدادی که ورود آنها به بورس حتی می‌تواند شرایط اقتصاد کشور را نیز تغییر دهد.

    تصمیمات محافظه‌کارانه در بورس

سید محمدرضا اعلمی با بیان اینکه تصمیمات محافظه‌کارانه در بورس پاک کردن صورت مساله است، افزود: خروج پول از بازار بورس و سرازیر شدن آن در بازارهای موازی تورم زا و اثرات مخرب بسیاری را به همراه دارد.

از طرف دیگر افت‌های بازار خودرو که با هدر رفت سرمایه برخی از مردم بر روی یک کالای مصرفی اتفاق افتاده، اثرات منفی بر روی اقتصاد و معیشت آنها ایجاد کرد، به همین دلیل باید مدیریت و هدایت سرمایه‌ها به درستی انجام شود. اعلمی بیان با اشاره به اینکه اقتصاد دستوری ما که استاد ایجاد صف است، اظهار کرد: مسوولان از صف شدن بازارهای دیگر هراسی ندارد و فقط نگران بورس هستند. هرچند موافق ایجاد صف در بازار بورس هم نیستیم و کلا با اقتصاد دستوری مخالفیم، ولی هدایت پول با روش‌های مستقیم و غیر مستقیم به دیگر بازار‌ها سبب وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی شده است و همچنان ذینفعان اقتصاد تورمی مخالف شفافیت بازار بورس نیستند؛ همچنین کاهش قیمت خودرو نوعی موفقیت به حساب آمد، این در حالی است که چرا در یک بازار مصرفی که توان کنترلش را داریم، باید شاهد نوعی صف باشیم. وی با بیان اینکه در حال ترس وقوع اتفاقات سال ۹۹ سبب فریز شدن بازار شده است گفت: در صورت استمرار رکود در معاملات بازار سرمایه شاهد اثرات به مراتب بدتری برای اقتصاد کشور خواهیم بود؛ این در حالی است که بانک زدایی به جای بورس زدایی می‌تواند کمک حال یک اقتصاد شفاف بدون ربا باشد.

    بازار از دریچه معاملات

طی معاملات آخرین روز کاری هفته یعنی چهارشنبه ۱۲ مهر ماه، شاخص کل بورس تهران ۲ هزار و ۲۶۳ واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۶۹ هزار و ۸۰۰ واحد رسید.شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با رشد ۳ هزار و ۲۵۶ واحد در رقم ۷۱۵ هزار و ۹۹۰ واحدی ایستاد.شاخص کل فرابورس با رشد ۸۵ واحدی به رقم ۲۵ هزار و ۹۲۹ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش ۷۸۱ واحدی به سطح ۱۲۸ هزار و ۹۸۸ واحد رسید. روز چهارشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای یازدهمین روز متوالی منفی شد و ۴۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.  طی معاملات آخرین روز کاری هفته ارزش معاملات کل بازار سهام به ۲۹ هزار و ۴۷۶ میلیارد تومان رسید.

ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۲۱ هزار و ۷۶۸ میلیارد تومان بود که ۷۴ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود.ارزش معاملات خرد نیز با کاهش ۱۷ درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم ۳ هزار و ۵۲۵ میلیارد تومان رسید که کمترین رقم در ۷ روز معاملاتی اخیر است. در معاملات چهارشنبه نماد میدکو بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن ۵۸۷ میلیارد تومان بود.پس از میدکو، ثامان بیشترین ارزش معاملات را داشت و حفارس رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد فملی و ثشاهد در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.در حجم معاملات نیز سهام میدکو با تعداد ۶۹۰ میلیون و ۱۹۱ هزار و ۵۳۰ سهم در صدر قرار گرفته است. حفارس در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به دی تعلق داشت.

دو نماد شستا و فملی نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات چهارشنبه، ۶۵ نماد صف خرید داشتند و ۴۸ نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۱۶ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۱۲۷ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش ۷ درصدی به ۳۴۴ میلیارد تومان رسید.

مخاطب گرامی، ارسال نظر پیشنهاد و انتقاد نسبت به خبر فوق در بخش ثبت دیدگاه، موجب امتنان است.

ع